هورنامه ؛گاومیش داران رفیع و گلایه های “ام لفته”!

ساعت ۱۰ صبح به رفیع رسیدیم. سکوت سنگینی بر شهر حاکم بود. تقلا می‌کردیم تا سریع‌تر از خانه‌های نیمه ویران بگذریم. به روستای لولیه از توابع شهر رفیع در نقطه صفر مرزی که رسیدیم، «ام لفته» زنی که به نظر می‌رسد ۶۰ سالی سن دارد را در حال آماده کردن تنور گلی خود برای پخت نان جلوی راهمان سبز می‌شود. هلا گویان به استقبالمان آمد، دخترانش که مشغول پخش علوفه بین گاومیش‌ها بودند، با شرم و حیای روستایی ما به صرف چای دعوت کردند و خواستند که آنها را در عکس‌هایمان جایی ندهیم. گاومیش‌ها اما همه از جا بلند شدند چون غریبه‌هایی وارد حوزه استحفاظیِ آنها شدند، هیثم پسر کوچک خانواده آنها را آرام کرد.

از سر کنجکاوی نگاهی داخل صِریفه (محل نگهداری حیوانات) که از نی و بردی ساخته‌شده، انداختم. دو اتاق بزرگ از همین محصولات تالاب در کنارشان برای استراحت خانواده درست کرده‌اند. ام لفته با همان لهجه دلنشین این دیار از شوهرش گفت که در بستر بیماری است و همراه دو دختر تحصیل‌کرده‌اش و تنها پسر نوجوان اش به اداره امور گاومیش‌ها می‌پردازد.

بانوی گاومیش دار، مردانه از چالش‌ها و مشکلات دارندگان گاومیش در این منطقه گفت. ام لفته به همشهری گفت: «در حال حاضر برای بردن گاومیش‌ها در محدوده هور، ممنوعیت‌ها و محدودیت‌هایی ایجادشده که به‌شدت بر زندگی و اقتصاد ما تأثیر منفی گذاشته است. دلیل این ممنوعیت‌ها آمدن دو قاچاقچی از خارج از منطقه است. مسئولان شهر و هنگ مرزی به‌جای برخورد با متخلفان برای ما محدودیت ایجاد می‌کنند.»

از ۴ گونی آردی که روی زمین رهاشده پرسیدم که ‌”ام لفته” توضیح داد: «بعضی وقت‌ها ما شیر گاومیش را در ازای چند گونی آرد برنج به دلالان می‌دهیم. البته ممکن است بخشی از این شیر را به فک و فامیل و در و همسایه بفرشیم یا هدیه بدهیم، اما ما هیچ‌وقت برای فروش به شهر نمی‌رویم.» او از خشک شدن رودخانه کرخه هم شکایت کرد و از آسیب دیدن برخی از حیواناتش.

“ام لفته” با لباس بلند و سراسر مشکی خود، نیم نگاهی به گاومیش‌هایی که ابا دارد تعداد دقیقشان را بگوید، انداخت و افزود: «ما برای تهیه علوفه به دلیل قیمت‌های بالا با مشکل مواجه هستیم، از سوئی در صورت ادامه ممنوعیت‌ها مجبور به کنار گذاشتن این شغل و مهاجرت به شهرها هستیم. ما انتظار داریم مسئولان برای ادامه این پیشه آبا و اجدادی به پرورش‌دهندگان بومی گاومیش کمک و تسهیلاتی را ایجاد کنند.»

▫کرزَل های (پهن‌های خشک مورده استفاده به‌عنوان سوخت) سبز گنبدی ردیف شده اطراف حوالی ۲۰ خانوار گاومیش دار در این روستا نمای متفاوتی به این روستا داده و گویی آنها را نقاشی کرده اندند. با ام لفته خداحافظی می‌کنیم و به سمت مقصد نهایی یعنی هور العظیم حرکت می‌کنیم.

رسول عوده زاده