خوزستان، مهاجرت و مقام عالی در مهاجرفرستی

دکتر محسن صنیعی : روز چهارشنبه ۵ اردیبهشت، یک نشست، به همت انجمن ایرانی اخلاق در علم و فنآوری شاخه خوزستان با حضور جمعی از دانشگاهیان در کتابخانه تخصصی خوزستان شناسی با موضوع بررسی پدیده مهاجرت در خوزستان تشکیل گردید. اولین نکته ای که بیان شد این بود که اگر زمانی خوزستان، علی رغم اقلیم گرم ولی به خاطر موقعیت اقتصادی و پروژه های کلان اقتصادی ملی همچون پالایشگاه آبادان، شرکت نفت، سازمان آب و برق خوزستان، شرکت های کشت و صنعت و کارخانجات قند و وجود مدیریت هایی که شرایط جذب نخبگان سایر استان ها در خوزستان را فراهم می کردند، در ردیف بالاترین استان های مهاجرپذیر کشور قرار داشت ولی امروز، خوزستان در ردیف یکی از بالاترین استان های مهاجرفرست کشور قرار گرفته است. این نکته بیان شد که اگر الگوی مهاجرت ایرانیان به کشورهای دیگر را در نظر بگیریم که تو گویی هر ایرانی که از کشور مهاجرت می کند، تمایلی به بازگشت ندارد و همه سرمایه های خود را به دلار تبدیل می کند و به خارج می فرستد، الگوی مهاجرت خوزستانی ها از خوزستان هم از همان الگوی مهاجرت ایرانیان، تبعیت می کند. مهاجرت یک امر طبیعی در همه دنیاست. مهاجرت از آسیا و آفریقا به اروپا و امریکا، مهاجرت از اروپا به آمریکا و کانادا. معمولا شخص مهاجر، به دنبال تامین یک مکان مطلوب تر برای زندگی است. اما در همه مهاجرت ها در دنیا، هیچ گاه مهاجر، مبدء خود را فراموش نمی کند و پشت به مبدء خود نمی کند. معمولا درآمدهای خود در کشور مقصد را به کشور مبدء انتقال می دهند ولی متاسفانه، الگوی مهاجرت ایرانیان متفاوت است و الگوی مهاجرت خوزستانی ها نیز مانند همین الگو است. در این نشست، با وجود آن که در فضای مجازی، اطلاع رسانی شده بود، حتی یک مسئول استانی حضور نداشت. اگر مهاجرت برای جست و جوی زندگی بهتر شکل می گیرد، پس مهاجر فهرستی بالا به آن معناست که خوزستان، شرایط زندگی بهتر را از دست داده است. اقلیم خوزستان، در تاریخ چنین بوده است. اگر پدران ما در این اقلیم زیسته اند و خود را با گرما انطباق داده اند، قطعا در شرایط امروز با وسایل سرمایشی، انطباق با اقلیم مهیاتر شده است. پس عدم وجود شرایط مطلوب را باید در شرایط اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی دید. هر خوزستانی با سفر به دیگر استان ها، احساس می کند که خوزستان، بسیار عقب افتاده است. آن چه در دیگر استان ها چون خراسان، اصفهان، فارس، آذربایجان، یزد و همدان و … به چشم می خورد، علاوه بر سرمایه گذاری در صنایع بزرگ و متوسط، سرمایه گذاری بخش خصوصی در صنعت خرد خصوصا صنعت گردشگری به چشم می خورد، چیزی که کمتر در خوزستان مشاهده می شود. البته گام های خوبی در بعضی شهرهای استان برداشته شده است.
در این نشست بیان شد که مهم ترین مشکل، مدیریت های غیر توسعه ای در استان است که با رقابت ها و اختلافات قومی، شرایط نامطلوب تشدید می شود. گفته شد، متاسفانه دانشگاه ها، رسانه ها و نیز آنان که در هدایت جامعه نقش دارند، نقش خود را به شایستگی در توسعه استان، ایفا نکرده اند. مهم ترین نکته ای که در این نشست بیان شد آن است که تا مادامی که نرسیم که مهم ترین سرمایه کشور، سرمایه انسانی است و این سرمایه انسانی است که عامل توسعه است، کشور روی توسعه پیدا نمی کند. هر مدیری که از منابع رشد و توسعه سخن می گوید از نفت و معادن و صنعت و بنادر و … سخن می گوید و هیچ اشاره ای به این نمی کند که این نیروی انسانی کارآمد است که می تواند توسعه را تضمین کند. این نیروی انسانی است که صنعت نفت و پتروشیمی و فولاد و انرژی و کشاورزی و … را اداره می کند. اگر شرایطی فراهم کنیم که نیروی انسانی خبره، زیست در کشور و استان را مطلوب خود نداند، خود به خود، به سمت استانی و کشوری خواهیم رفت که هر روز خراب تر از دیروز خواهد شد.