همایش آینده‌پژوهانه و امید‌آفرین

دکتر لفته منصوری : دیروز رخدادی علمی، مهم و کاربردی با عنوان «همایش ملی زراعت چوب» در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان در شهر ملاثانی برگزار شد.
این رخداد علمی است؛ زیرا که اساساً همایش‌های علمی در حوزه‌ی «مدیریت پژوهش»[۱] قرار می‌گیرد؛ و بخشی از تأملات این شاخه مهم از دانش مدیریت به‌حساب می‌آید. این دانش، بحث همایش‌های علمی را در ردیف ابزارهای مدیریت پژوهش معرفی می‌کند که کارکرد اصلی آن را «تواناسازی تولید دانش»[۲] می‌داند. مطالعه‌ی کنفرانس‌های علمی، ذیل چنین رویکردی، مبنای نظری و تئوریک دارد که بر اساس آن، میان اندیشه‌ورزی به‌منزله‌ی امری مستقل و «فردی» با فرآیند تولید اطلاعات و تبدیل آن به «دانش» به‌مثابه‌ی موقعیتی شبکه‌ای، تفاوتی اساسی گذاشته است.[۳] بنابراین ازآنجایی‌که در همایش ملی زراعت چوب، مقاله‌های تخصصی باهدف «دانش‌افزایی»[۴] ارائه شده؛ علمی است.
این رخداد مهم است؛ زیرا که بر اساس آمار، در سال ۱۳۴۰ میزان پوشش جنگلی ایران ۱۸ میلیون هکتار و از این میزان ۳/۷ میلیون هکتار سهم جنگل‌های هیرکانی (شمال کشور) بوده است؛ اما هم‌اکنون کل پوشش جنگلی ایران ۱۲/۴ میلیون هکتار است که ۱/۷ میلیون هکتار آن در محدوده جنگل‌های هیرکانی قرار دارد؛ بنابراین ۶ میلیون هکتار از اراضی جنگلی کشور در ۴۴ سال اخیر از بین رفته که آمار بسیار نگران‌کننده‌ای است.[۵]
این رخداد کاربردی است؛ زیرا که «تولید دانش نوآورانه»[۶] و «توزیع نهادینه دانش»[۷] به‌منزله‌ی بخشی قطعی و کلیدی و کار ویژه حرفه‌ای و تخصصی همایش‌های علمی محسوب گردیده و بر این اساس، با دیگر اجزای سیستم بزرگ‌تر تولید دانش هماهنگ شده است. به تعبیری در همایش ملی زراعت چوب متخصصان، مدیران و فعالان صنعت چوب به «تولید دانش گفتگومحور»[۸] و ارائه‌ی «پیشنهادهای نوآورانه»[۹] در قالب روابط شبکه‌ای پرداختند.
یکی از رویکردهایی که من در نوشته‌ها، تأملات و جستجوهای جامعه‌شناختی خود پیگیری می‌کنم، «مسئله‌های اجتماعی» است. مسئله‌هایی که مردم با آن‌ها دست‌به‌گریبان هستند.
همایش ملی زراعت چوب به یکی از مهم‌ترین «مسئله‌های منابع طبیعی» ایران پرداخته است. بر این اساس، زراعت چوب و توسعه پایدار آن با توجه به کمبود منابع جنگلی، مخاطرات فراوان محیط زیستی و تغییر اقلیم پیش رو، ازجمله راهبردهای مؤثر، مفید و مهم تأمین چوب کشور محسوب می‌شود.
همایش ملی زراعت چوب رو به فردا، مسئله‌محور، بوم‌گرا، سیاست‌ساز، الگودهنده و پیشران توسعه‌ی پایدار است. مقاله‌های ارائه‌شده بر اساس پژوهش‌های علمی و آزمون عملی، بسیار مفید و راهگشا بودند. پانل‌های برگزارشده، انتقادی، ایجابی و مبتنی بر آخرین دستاوردهای علمی و تجربه‌ها و مهارت‌های ثبت و ضبط‌شده بودند.
در این رخداد علمی – ملی، ریاست همایش کار شایسته و ارزشمندی انجام داد و آن انعقاد تفاهم‌نامه‌های چندجانبه بین دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری، پارک علم و فناوری و شرکت‌های پیشرو در صنعت چوب بود. این اقدام دکتر جمال فیاضی ریاست دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان موجب تحسین همه‌ی حاضران قرار گرفت. این تفاهم‌نامه‌ها، همایش ملی و علمی زراعت چوب را به آینده امتداد خواهد داد و دستاوردهای علمی و تجربی را برای صنعت چوب کشور به ارمغان خواهد آورد.
دیروز دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری خوزستان و حامیان همایش ملی زراعت چوب، الگویی از تعامل، تفاهم، هم‌کنشی و درک متقابل درباره‌ی یکی از مهم‌ترین و نگران‌کننده‌ترین مسائل منابع طبیعی ایران از خود، نشان دادند. بر همت عالی دانشمندان، مدیران و حامیان این همایش ملی ارزشمند و موفق؛ به‌ویژه دکتر جمال فیاضی، رئیس همایش، دکتر مختار حیدری، دبیر علمی همایش، دکتر امین ذرتی‌پور، دبیر اجرایی همایش؛ دکتر محسن ساری، معاون پژوهشی و فناوری دانشگاه؛ دکتر سید جمال موسویان مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خوزستان و حاج حمید حمدانی رئیس هیئت‌مدیره و مدیرعامل شرکت پاک چوب خوزستان درود می‌فرستم و برای آن‌ها بهترین‌ها را آرزو می‌کنم. اینان و دیگر همکاران و همیارانشان، انسان‌های شرافتمند و پر بهایی هستند که درخت امید کاشتند.درباره‌ی موضوع این همایش، استان خوزستان و نقش مردم سخنان بسیار هست که انشاءلله در ادامه خواهم نوشت.

پانوشت:
[۱]- Research Management.
[۲] -Enabling Knowledges Crcation.
[۳] – مبلغی، مجید (۱۳۸۹)، همایش‌های علمی و جایگاه آن در دانش مدیریت، فصلنامه مطالعات فرهنگی اجتماعی، پیش‌شماره اول، ص ۵۴.
[۴] – Knowledge Procreation.
[۵] – مدیررحمتی، علیرضا (۱۳۹۵)، توسعه زراعت چوب ضرورتی اجتناب‌ناپذیر و حیاتی برای کشور، مجله طبیعت ایران، شماره ۱، ص ۱۴.
[۶]- Procreation of Innovative Knowledge.
[۷]- Institutional Knowledge Sharing.
[۸] – Dialogue-based activities of knowledge production.
[۹]- Innovative Proposals.