از کرانه کارون تا کویر هور الیتیم!

هور العظیم قلب تپنده حیات خوزستان است و اگر از کار بیافتد ناقوس مرگ محیط زیست استان بصدا در خواهد آمد . این عبارت هشدار دهنده ای بود که نماینده اهواز در مسیر حرکت هیات اعزامی سازمان محیط زیست و نماینده شورای عالی امنیت ملی هنگام توقف در کنار موکب ساکنان روستای سیدیابر حمیدیه خطاب به آنان گفت. عبارتی که حکایت از نگرانی مردم این خطه برای آینده داشت.

ساعت ۸ صبح با جمعی از دوستان بویژه مهندس الباجی نماینده مردم اهواز از جاده ساحلی و کرانه کارون بی رمق و غرق در فاضلاب شهری به سمت سه راه خرمشهر راه افتادیم تا در آنجا منتظر رسیدن هیاتی متشکل از مشاور معاون رئیس جمهور و ریاست سازمان محیط زیست، مدیرکل امور تالاب های کشور و نماینده شورای عالی امنیت ملی باشیم تا پس از حرکت به سمت شهرستان هویزه بازدیدی از بخش های مختلف تالاب بین المللی هور العظیم داشته باشیم ، بازدیدی که می تواند برای اصحاب رسانه چالش برانگیز و همراه با حاشیه های زیبا و دیدنی باشد ساعت ۱۰ و ۲۵ دقیقه جهت شرکت در نشست “بررسی راههای صیانت از تالاب هور العظیم ” به فرمانداری شهرستان هویزه رسیدیم گویا اعضای سمن ها و گروههای فعالان حوزه محیط زیست استان و فرماندار از ساعت ۷ و نیم صبح منتظر هیات بودند که بعدها و در آغاز جلسه موجب اعتراض فعالان محیط زیست و چالش آنان با فرماندار گردید که در نهایت با مدیریت نماینده اهواز نشست به روال عادی خود بازگشت.ساعت 11 و 14 دقیقه نیز آقایان دکتر علی ساری و دکتر همایون یوسفی به جمع حاضر در فرمانداری ملتحق تا شاهد نوعی همگرایی و اجماع پیرامون پاسداشت محیط زیست و منابع آبی خوزستان باشیم

?در آغاز جلسه سعید کعبی فلاحیه فرماندار هویزه ضمن خیر مقدم به میهمانان و حاضران به بیان بخشی از تاریخ و افتخارات علمی، فرهنگی و ایثارگری های مردم هویزه و نقش آنها در پاسداری از انقلاب اسلامی و حریم اهل بیت علیهم السلام گفت : تالاب هور العظیم پیش از هر صنعت و چاه نفتی منبع درآمد و محور اقتصاد و در آمد مردم این خطه بود که متاسفانه طی سال های اخیر بدلایل گوناگون بویژه گسترش صنعت سدسازی و انتقال آب به فلان مرکزی امروز بشدت دچار مشکلات فراوان شده و بخش هایی از آن خشک گردیده است . وی در ادامه افزود : البته جا دارد از نقش و حمایت دکتر شریعتی استاندار خوزستان در خصوص صدور دستور آبگیری هور و استفاده از تکنولوژی های برتر جهت استخراج نفت در تالاب تشکر کنم همچنین از حضور نمایندگان اهواز و همراهی آنان در جهت کمک به احیای تالاب هور العظیم سپاسگزارم

?مهندس الباجی نماینده مردم اهواز و عضو کمیسیون منابع طبیعی، آب ، کشاورزی و محیط زیست مجلس در سخنان کوتاهی ضمن تقدیر و تشکر از حضور هیات اعزامی سازمان محیط زیست و همچنین نماینده شورای عالی امنیت ملی و تقدیر از نقش سازنده و پیگیری های موثر “حاج قاسم ساعدی” نماینده مردم دشت آزادگان و هویزه ، از عملکرد مخرب دستگاه ها و شرکت های نفتی و ضعف جهاد کشاورزی و منابع طبیعی استان بشدت انتقاد کرد و گفت : مدیران شرکت های نفتی مقصرین اصلی مرگ تالاب های خوزستان بویژه هور العظیم هستند عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی اظهار کرد : برخی مدیران استان از جمله جهاد کشاورزی ، منابع طبیعی و محیط زیست بدلیل سکوت در برابر عاملان اصلی تخریب محیط زیست مسئول اند و در حق مردم خوزستان ظلم کرده اند. الباجی با بیان دلایل افزایش ریزگردها ها و گسترش این پدیده طی سال های : کانون تولید ریزگردها بیشتر داخلی است و حاصل طرح های ظالمانه انتقال آب کرخه و کارون و استخراج نفت از قلب هور العظیم است. وی افزود : ما در مقابل این جفاها سکوت نخواهیم کرد و کسی نمی تواند در حق مردم خوزستان ظلم کند.

?همچنین دکتر همایون یوسفی نماینده اهواز در سخنانی کوتاه گفت : مهمترین عامل نابودی کشاورزی و محیط زیست خوزستان بویژه خشک شدن هور العظیم ، اجرای طرح های انتقال بی رویه آب می باشد .ما بعنوان نمایندگان خوزستان بدور هیچگونه اختلاف نظر و با صراحت خواهان توقف همه طرح های انتقال آب از کارون، کرخه ، زهره و دز می باشیم.

?مدیر کل امور تالاب های سازمان محیط زیست کشور در جلسه بررسی راههای صیانت از تالاب «هورالعظیم» با اشاره به مشکلاتی که شرکت های کشت و صنعت نیشکر با رهاسازی زهاب و پساب نیشکر در تالاب شادگان گفت: ما هرگز زیر بار رهاسازی پساب در تالاب شادگان نرفتیم، اما مدیران محلی اصرار کردند. ما هم فقط با یک فصل از سال موافقت کردیم، اما متاسفانه این رویه همچنان ادامه دارد که به ضرر این تالاب بین المللی است. دکتر «باقرزاده کریمی» ادامه داد: طرح احیای تالاب ها تقدیم مجلس شده و منتظر تصویب نمایندگان است. در ادامه این جلسه جمعی از فعالان حوزه محیط زیست و اعضای سمن ها از سایر نقاط استان به نمایندگی از تشکل های مربوطه به بیان دیدگاهها و مطالبات خود از مسئولان پرداختند.

?علیرضا عامری پس از مجادله چالشی با فرماندار در سخنان کوتاهی گفت : ۱-از عوامل مهم خشک شدن تالاب ها بویژه هور العظیم ادامه و گسترش صنعت سدسازی است که آسیب های فراوانی را به محیط زیست خوزستان وارد کرده است . انتظار می رود مسئولان سازمان محیط زیستی کلیه مکاتبات و مجوزهای زیست محیطی مربوط به سدها طی ۵۰ سال اخیر را منتشر و در اختیار رسانه ها و فعالان زیست محیطی استان قرار دهند ۲-حوزه تالاب هور العظیم بدلیل کم شدن میزان آب ورودی یک دست نیست ، لذا انتظار می رود ، تعیین بخش های مورد بازدید هیات ها توسط سمن ها پیشنهاد شود ۳-از نمایندگان اهواز تقاضا داریم ضمن هماهنگی با مدیران سازمان محیط زیست ، زمینه برگزاری دوره های تخصصی پیرامون هور العظیم برای علاقمندان و اعضای سمن های زیست محیطی را فراهم نمایند

?پس از آن دکتر سید عباس مشعشع از کارشناسان حوزه محیط زیست با اشاره به پیامدهای زیست محیطی استخراج نفت در تالاب هور العظیم گفت : موضوع خشکی بخش هایی از هور العظیم به یک مساله امنیتی و ژئوپولتیکی تبدیل شده است. وی در ادامه افزود : یکی از راههای کاهش مشکلات هور استخراج نفت با استفاده از دکل های شناور است که امروز در حوزه های خلیج فارس و دریای خزر کارشناسان ما از این روش استفاده می کنند. مشعشع در پایان خواهان تحقیق و تفحص ۱۸ نماینده خوزستان از وزارت نیرو در خصوص طرح های انتقال آب شد.

بعد از آن مسعود کنعانی (خادم النخیل) در سخنان کوتاهی اظهار داشت : دست بردن در اکوسیستم منطقه و انتقال ظالمانه آب رودخانه های کارون و کرخه بر روحیه جمعی مردم خوزستان اثر سلبی گذاشته است. وی خطاب به مسئولان حاضر در نشست گفت : ۱۳ سال در حال پایش و سنجش هستید تا زمانی می خواهید به نتیجه برسید؟ کنعانی با رد دیدگاههای غیرکارشناسی برخی مدیران پیرامون آلاینده های هوای خوزستان اظهار داشت : مسئولینی که از تهران می آیند به شعور مردم خوزستان احترام بگذارند . وی به مسئولان سازمان محیط زیست گفت : یک دانشجوی ترم اول هم می تواند برای رفع این معضلات راه حل بدهد. آقایان بدانید که خشک کردن هور العظیم یعنی زنده کردن آسیب های اجتماعی است.

در ادامه جلسه مهندس علی نیسی بعنوان کارشناس حوزه نفت و محیط زیست گفت : گازهای همراه نفت در میادین نفتی آب تیمور ، منصوری و کوپال مهمترین عامل باران های اسیدی است و انتظار می رود مسئولان بجای درختان کنوکارپوس باید مشکل را در میادین نفتی جستجو کرد. وی افزود : تنها راهکار مقابله با پیامدهای گازهای همراه نفت بر محیط زیست ، اجرای طرح آماک است که آقای عالی پور زیر بار آن نمی روند و استانداری و دیگر دستگاههای نظارتی متاسفانه بیشتر هوای ایشان را دارند.

?همچنین در این نشست “ناصر عبیات” از فعالان حوزه محیط زیست دشت آزادگان و هویزه با تشکر از هیات اعزامی سازمان محیط زیست و تقدیر از پیگیری های آقای ساعدی نماینده مردم دشت آزادگان و هویزه و نیز همراهی نمایندگان اهواز این همگرایی را نقطه عطف و زمینه ساز رفع و حل مشکلات تلنبار شده خوزستان خصوصا در عرصه پاسداشت محیط زیست برشمرد. عبیات افزود : امروز در سایه بی تدبیری ها و ادامه طرح های انتقال آب و استخراج بی برنامه نفت شاهد مرگ تدریجی هور و نابودی کشاورزی و انقراض گونه های منحصر بفرد جانواری و آبزیان در منطقه دشت میسان هستیم .

?در ادامه جلسه آقای “رسول عوده زاده” سردبیر روزنامه همشهری در خوزستان به نمایندگی از اصحاب رسانه با اشاره به نقش صنایع نفتی در نابودی بخش های گسترده ای از تالاب هور العظیم گفت : آقای عالی پور متهم اصلی خشک شدن هور العظیم است. وی اظهار داشت : چرا آقای استاندار هیچ اشاره ای به نقش مناطق نفت خیز در بحران هور العظیم نکرده و نمی کنند؟ عوده زاده در پایان گفت : انتظار داشتیم مسولین نفتی و استاندار محترم در این جلسه حاضر باشند.

?سپس نبی نیسی از فعالان رسانه پرسش های زیر را از هیات بازدید کننده مطرح و خواهان پاسخگویی شد : 1_دولت7هزار هکتار از هورالعظیم رابه مدت 30سال دراختیار شرکت نفت قرارداده است.پس از30سال آیادولت پیش بینی کرده است که هورالعظیم راباچه وضعیت اسفناکی تحویل خواهد گرفت؟ 2_باتوجه به اینکه مناطق هویزه ودشت آزادگان درمنتهی الیه رودخانه کرخه وانشعابات آن قراردارنندسهمیه آب تالاب رابه چه مقداروچگونه از وزارت نیرودریافت می کنندو مقایسه اندازه گیری چگونه محاسبه میشود؟

در ادامه سرکار خانم قنواتی از فعالان پاسداشت محیط زیست خوزستان نیز در سخانی گفت : 1-ما فعالین محیط زیست خوزستانی با بصیرت و بینش سیاسی، اقدام به واکاوی و بررسی مسائل و مشکلات محیط زیست استان می نماییم و اعلام آگاهی از نتایج شوم انتقال آب و خشکاندن خوزستان می نماییم. 2 – همچنین اعلام می داریم نسبت به انتقال آب از سرشاخه‌های رود های کارون، دز، کرخه، مارون و جراحی اعتراض داریم چرا که این انتقالات آب فاقد ارزیابی های محیط زیستی، حیات را در استان تهدید می کند. 3 – دیگر حتی قادر به تنفس، این حداقل خواسته حیات انسانی نیستیم. در جریان جنگ تحمیلی، خرمشهر تنها در برابر 11 لشکر مکانیزه عراق مقاومت کرد

.مگر نه اینکه به گفته امام خمینی (ره)، خوزستان دین خود را به اسلام ادا کرده است؟! حال آیا رواست که پس از گذشت سالها از جنگ تحمیلی و تحمل بمب های شیمیایی صدام ملعون، هوای خاک آلوده مسموم برسر مردم نجیب ودرد کشیده خوزستانی ببارد و بسیار بیشتر از جنگ قربانی بگیرد؟ ! آیا پاداش خوزستان سرافراز از آزمون های جنگ تحمیلی، به یغما رفتن آب و هوا و بیکاری جوانان، تعطیلی کشاورزی و شیوع بیماری، فقر و ناامنی و. …است؟! 4-بر اساس تحقیقات پدیده بارش سودانی،اگر در خوزستان وسعت سبزه و تالاب ها کمتر و خشک گردند، بارندگی کاهش یافته وبا واژگون آن، یعنی افزایش آب در تالاب ها و سبز شدن خطه خوزستان، افزایش بارندگی رخ خواهد داد از اینرو هر قطره آبی که انتقال داده میشود به همان میزان و بیشتر یا بارندگی کمتر میشود. یعنی دو برابر کاهش منابع آب. 5-ما خواستار تحقیق و تفحص مجلس از پروژه های سد سازی و انتقال آب توسط نمایندگان مجلس هستیم.

6-ما خواستار ورود مدعی العموم به پرونده های پروژه های انتقال آب و سد سازی در سرچشمه های کارون در دفاع از حقوق مردم هستیم. 7-ما با هرگونه آب حتی به اسم تامین آب شرب مخالفیم و معتقدیم از راه های دیگری باید این آب شرب برای هر منطقه ای از میهن عزیزمان تامین گردد و برای تامین آب شرب فلات مرکزی باید از طریق تشکیل تعاونی های کوچک بسته بندی آب در سر چشمه های کارون صورت پذیرد تا ضمن آنکه باعث اشتغال جوامع بومی میشود از تبعات محزب محیط زیستی واتلاف بیت المال جلوگیری شود. 8-ما خواهان تعبیر الگوی کشت در کل کشور به منظور صرفه جویی در مصرف بهینه آب می باشیم مخصوصا معتقدیم که کشت برنج در اصفهان بایستی به کل، تعطیل گردد که مطمئنا در این صورت آب شرب برای ۴ برابر جمعیت استان اصفهان تامین می گردد. 9-ما خواهان توقف احیای اراضی موات به کشت آبی در بیابانهای اصفهان با استفاده از آب کارون می باشیم. 10-ما خواهان توسعه و احیای تالاب ها به دلیل پوشش نیزاری و کاهش تبخیر وماهیت اسفنج گونه نگهداری آب در فصول گرما و جلوگیری از ورود آب شور دریا به زمین های کشاورزی ونخیلات می باشیم فعالان محیط زیست در این نشست تاکید کردند که خشک کردن تالاب هورالعظیم، رشد حاشیه نشینی و‌ گسترش آسیب های اجتماعی را در پی دارد. آنها از مسئولان سازمان محیط زیست کشور خواستند که در صیانت از هور تلاش بیشتری کنند.

با پایان جلسه ، هیات اعزامی سازمان محیط زیست در معیت نمایندگان مردم اهواز در مجلس شورای اسلامی، نماینده شورای عالی امنیت ملی، فرماندار هویزه، اعضای سمن های حوزه محیط زیست و اصحاب رسانه راهی هور العظیم بویژه بخش شمالی و جنوبی آن شد. حضور در اعماق هور تا نقطه صفر مرزی برای محک زدن و تطبیق داشته ها با واقعیت ها بزرگترین دستاورد نمایندگان ، اعضای سمن ها و اصحاب رسانه در بازدید از هور بود. تغییر ماهیت آب شیرین هور، ورود زهاب های نیشکر و خشک کردن هور برای استخراج نفت و توضیحات دکتر باقر زاده مدیرکل امور تالاب های کشور پیرامون شرایط نگران کننده تالاب هور العظیم و شدت آلاینده های زیست محیطی مهمترین بخش این بازدید بود. بازدید کاروان حافظان محیط زیست در روز 14 آبان نشان داد که هور العظیم یتیم و بدون نگهبان است!