کتاب سازی در ایران بیداد می کند

در نشست جایزه کتاب سال به این موضوع اشاره شد که هم کتاب‌خوان‌ها و هم کتاب‌آفرین‌ها در حال افت کردن هستند. همچنین گفته شد کتاب‌سازی در بسیاری از کتاب‌ها بیداد می‌کند. نشست خبری سی‌وسومین دوره جایزه کتاب سال و بیست‌وسومین دوره جایزه جهانی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران 13 بهمن‌ماه در سرای اهل قلم خانه کتاب برگزار شد. در این نشست محمدعلی مهدوی راد دبیر سی‌وسومین جایزه کتاب سال درباره این دوره از جایزه گفت: در این دوره برای بیش از شش‌هزار ناشر‌، 2500 داور و 6564 اهل قلم فراخوان جایزه ارسال شد که براساس فراخوان‌های ما بالاخره 5380 کتاب به خانه کتاب آمد و این کتاب‌ها زمینه بررسی و داوری را طی کردند. همه این کتاب‌ها در سال 93 منتشر شده بود. او در ادامه اظهار کرد: بعد از بررسی‌های اولیه از این بین 224 عنوان کتاب برای مرحله نهایی انتخاب شد که برگزیدگان و شایستگان تقدیر روز 18 بهمن‌ماه در مراسمی که با حضور رئیس جمهور در تالار وحدت برگزار می‌شود‌، معرفی می‌شوند. در این مراسم حدود 10 برگزیده و 30 تقدیری خواهیم داشت.

مهدوی راد در بخش دیگری از سخنانش درباره کیفیت و کمیت کتاب‌های بررسی‌شده در این جایزه گفت: متاسفانه کمیت همچنان بر مرکب تیزرو میدان نگارش و پژوهش می‌تازد و ما به لحاظ میراث مکتوب کم نداریم؛ اما کیفیت همچنان رو به افول است که این خیلی چیز بدی است. او افزود: این افت کیفیت هم در حوزه کتاب‌خوان و هم کتاب‌آفرین رخ داده و هر دو در حال افت کردن هستند. کتاب‌گرایی و کتاب‌جویی هم افت کرده و در این زمینه متاسفانه نقش صدا و سیما که مهمترین مرکز اطلاع‌رسانی در کشور ماست نیز بی‌تاثیر نیست؛ زیرا در ایجاد حس کتاب‌گرایی و کتاب‌جویی، معرفی و تبلیغ و تکریم کتاب‌های اصیل و ارزشمند بسیار بااهمیت است.

او تاکید کرد: نباید کتاب‌هایی که ارزشمند هستند تکریم از آن‌ها تنها به مراسم اختتامیه ختم شود. مهدوی راد در پاسخ به پرسش ایسنا مبنی بر این‌که با توجه به این‌که می‌گویید پژوهش و کتاب‌های تالیفی در این حوزه از کیفیت پایینی برخوردارند،‌ این سوال پیش می‌آید که پس دانشگاه‌ها و هیات‌های علمی آن‌ها در دانشگاه‌ها چه کار می‌کنند و آیا در این کشور چند پژوهشگر توانا وجود ندارد که آن‌ها را تامین کرد و تالیف آثار پژوهشی لازم را به آن‌ها سفارش داد‌، گفت: خیلی آرام و سربسته در این‌باره می‌شود گفت که محقق و پژوهشگری که بتواند دارای اثر نوآیین و صاحب اندیشه باشد و برای کارش ابزار کافی داشته باشد‌، در جامعه ما جایگاهی محترم و ستودنی ندارد.

او افزود: البته در برخی از موارد سفارش‌هایی صورت می‌گیرد و بعضا آثار خوبی هم پدید می‌آید اما با این حال باید سرمایه‌گذاری خیلی بیشتری در این زمینه انجام شود. درباره دانشگاه‌ها هم این نکته درست است و باید آسیب‌شناسی شود و ارزیابی کنند تا بتوانند آثار فاخری خلق کنند. در بخش دیگری از این نشست محسن جوادی دبیر علمی بیست و سومین دوره جایزه جهانی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران نیز گفت: امسال پیش از این‌که ما به سراغ تهیه کتاب‌ها برویم خود ناشران و نویسندگان کتاب‌هایشان را برای ما ارسال کردند که این نشان از اعتبار جایزه برای آنان است. او در ادامه درباره تعداد آثار رسیده و داوری‌شده دراین دوره از جایزه گفت: ما در این دوره دوهزار جلد کتاب را بررسی اولیه کرده‌ایم و از این بین 252 کتاب برای داوری انتخاب شده است. این کتاب‌ها با موضوع مطالعات ایران و اسلام و مربوط به نویسندگان غیرایرانی است که مجموعا 90 داور آنها را داوری کرده‌اند و 10 داور غیرایرانی هستند.

جوادی افزود: از این مجموعه 30 کتاب حداقل‌های لازم را برای انتخاب داشتند چون سیاست جایزه کیفیت آثار است؛ اما از این تعداد 10 اثر را انتخاب کرده‌ایم. دبیر جایزه جهانی کتاب سال همچنین گفت: ما بنا داریم در آینده داورها آثار را به صورت منطقه‌ای بررسی کنند. جوادی همچنین درباره برگزیدگان این دوره از جایزه جهانی کتاب سال گفت: در این دوره کتاب‌هایی با موضوع تاریخ‌ ،هنر‌، ادبیات‌ ایران‌، مطالعات قرآنی‌ و فقه و علوم انسانی‌ برگزیده و معرفی خواهد شد. در بخش دیگری از این مراسم افشین داورپناه معاون پژوهشی خانه کتاب نیز به افت کیفیت پایین آثار منتشرشده اشاره کرد و گفت: متاسفانه وقتی نزدیک به 43 هزار کتاب چاپ اولی را تورق می‌کنیم می‌بینیم که بسیاری از آن‌ها کتاب‌سازی است و کتاب‌سازی در آن‌ها بیداد می‌کند.