مراقب زبان غنی عربی باشیم

ما در کشوری زندگی می کنیم که فرهنگ های متنوعی در آن زندگی می کنند. این فرهنگ ها زبان و گویش های متنوعی دارند که گاه کارشناسان تعداد زبان و گویش های کشور را تا ۵۰ زبان معرفی کرده اند.ما در کشور با مسئله مهم عدم درک متقابل میان فرهنگی مواجه هستیم و این مسئله متاسفانه هم از سوی نخبگان و هم از سوی دولتمردان مورد بی اهمیتی و بی مهری واقع شده است. اگر با مبانی دیالوگ آشنا باشیم می دانیم که زبان نقش کلیدی در تقارب و فهم دیگری دارد. دغدغه فرهنگ ها همواره این بوده که هر کدام می خواهند خود را آن گونه که هستند به دیگری معرفی کند اما همواره با ایستادگی دیگری مواجه می شوند و این ایستادگی گاه تا به رسمیت نشناختن آن کشیده شده است.

برای من بسیار عجیب است که بسیاری از فعالان و خصوصا دولتمردان در سازمان هایی همچون میراث فرهنگی و آموزش و پرورش مرگ بسیاری از زبان های غنی کشور را ببینند و هیچ هراسی از خود نشان ندهند.در جهانی که در اندیشه ی آموزش چند زبانی است ما حتی تحمل شنیدن لهجه ی دیگری را نداریم چه رسد به تلاش برای یادگیری زبان دیگری که هموطن ما است. جوزف پات زبان شناس می گوید: «ما باید سه زبانگی را ترویج کنیم و با آموزش زبان های کوچک آن ها را نجات دهیم. سه زبانی که باید یاد بگیریم، یکی زبان مادری، دومی زبان همسایگانمان و سومی زبان بین المللی است؛ او می افزاید، زبان تا وقتی که بخشی از برنامه درسی نباشد در معرض خطر نابودی است.» جالب آنکه بدانید این ایده را دکتر ناصر فکوهی از اندیشمندان حوزه انسان شناسی کشور سال ها پیش مطرح کرد و تاکید داشت اقوام غیر از زبان خود و زبان ملی؛ زبان یکی دیگر از اقوام را بیاموزند.

رانکا بیل یاک بابیک (Ranka Biljac- Babic) استاد دانشگاه و متخصص روانشناسی زبان در دانشگاه یواتیه فرانسه معتقد است: «هر سال در جهان ده زبان از میان می رود». زبان هایی در کشور هستند که به شدت در آستانه آسیب و محو شدن هستند. زبان تاتی و تالشی و… از این دست زبان ها هستند که باید فعالان آن پهنه های فرهنگی بیش از این مراقبت کنند از زبان خود.خوزستان از جمله استان هایی است که دارای زبان غنی عربی است که جمعیتی میلیونی در این استان از آن بهره می برند. اگر به آن توجه شود می توانند دروازه ورود به علم جهان عرب در حوزه های مختلف باشد که مسئولان استانی دغدغه حفظ این زبان را در استان ندارند. برای نمونه به همین مناسبت هیچ گاه ندیدیم آموزش و پرورش؛ میراث فرهنگی به عنوان اینکه زبان جزئی از میراث معنوی است و حتی نماینده دولت در استان در خصوص گرامی داشت روز جهانی زبان مادری هیچ اظهار نظری نکردند.

قاسم منصور آل کثیر – فعال میراث فرهنگی خوزستان