مهم‌ترين پيام رمضان را درياييم! / دکتر علی محمد نمازی

خداوند سبحان در آيه ۱۸۳ سوره بقره مي‌فرمايد: ‌اي كساني كه ايمان آورده‌ايد روزه بر شما نوشته شد همان طور كه بر گذشتگان نوشته‌شده بود، باشد كه تقواپيشه كنيد. پيام اصلي ماه مبارك رمضان متقي و پرهيزكار شدن است. تقوا نيروی بازدارنده و نگه‌دارنده است.

اين نيرو به انسان كمك مي‌كند كه خود را در برابر چه نيرويي محافظت نمايد؟ تقوا ابزار و وسيله‌اي نيست كه نيرو، توان و استعدادي را در وجود انسان از بين ببرد. بلكه قدرت بازدارندگي به انسان مي‌دهد. آنچه خدا به انسان داده و آدمي شايستگي خليفه الهي پيدا مي‌كند، عقل و قدرت يادگيري بسيار و يادگيري اسماء‌ا… است. (آيات ۳۰ و ۳۱ سوره بقره) مفسران و متفكران اسلامي ديگري هم هستند كه می‌گویند ويژگي منحصربه‌فردي كه خدا به انسان عطا فرمود و او را خليفه خود بر زمين قرارداد «اراده آزاد» بوده است.

انسان واقعا مي‌خواهد آزاد باشد و قدرت برطرف كردن همه موانع از پيش رو را داشته باشد. او با تكذيب قيامت مي‌خواهد راهش براي انجام هر كاري باز باشد (آيه ۵ و ۶ سوره قيامت) تقوا نيرويي است كه انسان به‌واسطه آن، اراده آزاد و روحيه زياده‌خواهي و افزون‌طلبي را هدايت و كاناليزه مي‌كند. ارزش كنترل اين اراده آزاد و جلوگيري از بروز رفتارهاي ناصحيح اختياري بودن اين امر است. ۱۰ روز از ماه رمضان گذشت، لازم است حسابرسي و ببينيم چقدر به هدف كسب تقوا دست‌يافته‌ايم؛ اما نشانه و علائم انسان متقي؟ قرآن درجاهاي متعدد ويژگي‌هاي پارسايان را ذكر كرده است. به عنوان نمونه به آيه ۱۷۷ سوره بقره اشاره مي‌رود: چون تغيير قبله سروصداي زيادي در ميان مردم به ويژه يهود و نصارا به راه انداخت اين آيه نازل شد كه اين‌همه گفت‌وگو در مساله قبله صحيح نيست زيرا موضوعات مهم‌تري وجود دارد كه بايد به آن توجه نمود.

اگرچه قبله رمز وحدت و همبستگي مومنين است اما مهم‌ترين مساله ديني، اخلاقي و اجتماعي مردم نيست، به علاوه اينكه احترام قبله، احترام اعتباري و زماني است درحالي كه موضوعاتي وجود دارند كه حسن آنها ذاتي است و آيه به عده‌اي از آنها اشاره مي‌كند. مي‌فرمايد نيكي تنها اين نيست كه به هنگام نماز روي خود را به مشرق و مغرب كنيد بلكه نيكوكاران، افرادي هستند كه: ايمان به خدا دارند و به‌روز رستاخيز و فرشتگان و كتب آسماني پيامبران مومن هستند. حقوق افراد اجتماع و محرومان و نيازمندان را حفظ مي‌كنند. به پيمان‌هايي كه بسته‌اند وفادارند تا رشته اعتمادها در اجتماع سست نگردد. در همه حال صبورند؛ چه موقع فقر و محروميت و چه موقع بيماري و چه به هنگام جنگ و خلاصه به هيچ‌وجه در برابر ناملايمات زانو نمي‌زنند. اينها افرادي هستند كه واقعا راست‌گو هستند ،چون بين عقايد، گفتار و اعمال شان هماهنگي است، لذا جزو متقين هستند.