در سوگ دکتر علی الطائی؛ نویسنده و متفکر بزرگ اهوازی – بخش دوم

دوره ابتدایی را در زادگاهش ” ابو چلاچ ” به پایان می رساند. دکتر عباس پور عباسی پسر عمو و یار دبستانی علی طایی از اهتمام ویژه دکتر علی به درس و مطالعه و علاقه اش به فراگیری زبان انگلیسی در همان سال های کودکی؛ حکایت هایی برایم گفته است. سال ۱۳۳۵ که البسیتین فاقد دبیرستان بود علی طایی چهارده ساله برای تحصیل به “معشور” می رود و گرچه با یک ماه تاخیر در کلاس هفتاد و سه نفری دبیرستان آیت الله کاشانی امروزی(محمد رضا پهلوی گذشته ) ثبت نام می کند؛ لیکن در پایان آن سال تحصیلی دانش آموز ممتاز کلاس شناخته می شود.

بعد از دو سال تحصیل در معشور به اهواز می آید و سال سوم متوسطه را در “دبیرستان قریب” تمام کرده، سپس وارد دانشسرای مقدماتی شده و چند صباحی در عبادان به آموزگاری می پردازد تا آن که در سال ۱۳۴۴ شمسی در رشته علوم اجتماعی دانشگاه تهران پذیرفته شده و از محضر اساتید جامعه شناس بزرگی همچون “دکتر غلامحسین صدیقی ” چه به عنوان شاگرد و چه بعدها به عنوان محقق سود می برد.تحصیلات خود را در مقطع فوق لیسانس نیز در همان رشته و همان دانشگاه ادامه می دهد و پایان نامه خود را تحت عنوان ” چریک های عرب ” به بررسی مبارزات چریکی فلسطینیان اختصاص می دهد ؛ آنهم در ایران آریا مهری دهه پنجاه با حکومتی اسرائیل دوست، که بهای این نوشته خود را هم می پردازد.دکتر طایی در تهران می ماند. ابتدا در سال ۱۳۵۰ در سمت محقق نیمه وقت، مسؤولیت نوشتن گزارش نهایی طرح تقسیمات کشوری برنامه و بودجه را برعهده می گیرد و در نتیجه آن سر از بسیاری از استان ها و شهرها در می آورد.

سپس به دعوت ” دکتر هوشنگ نهاوندی ” رئیس وقت دانشگاه تهران به عضویت گروه تحقیقاتی موسوم به ” بررسی مسائل ایران ” در می آید.اولین تحقیق وی در مورد ایرانیان بازگشته از عراق ” معاودان ” توسط مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران در سال ۱۳۵۱ چاپ می شود.ماحصل این سفرها و تحقیقات و تجربیات و آگاهی از روحیات، اهداف، نگرانی ها ، آرزوها و تطلعات قومیت ها و اقلیت های مختلف بعدها به عنوان پی و زیر بنای تألیف و نوشتن کتاب ” بحران هویت قومی در ایران ” مورد استفاده قرار می گیرند و نیز پیشنهاد و تصویب و تدریس ماده درسی ” روابط قومی و نژادی ” در دانشگاه شاو آمریکا.نه استادی دانشگاه تهران ولع و عطش علمی او را سیراب می سازد و نه معاونت آموزشی دانشکده ، پس در اواخر دهه هفتاد میلادی یعنی یک سال قبل از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران جهت ادامه تحصیل به آمریکا می رود و در سال ۱۹۷۸ دوره دکترای خود را در دانشگاه ایالتی ” أکلاهما ” شروع می کند و پایان نامه اش را در مورد ” تئوری انقلاب ” با تحلیل انقلاب اسلامی ایران و انقلاب جمال عبدالناصر در آمریکا ارائه می دهد.

تاکید دکتر طائی بر انقلاب ژوئیه ۱۹۵۲ مصر و شخصیت جمال عبدالناصر نیز خود حکایتی دارد. دکتر طایی همچون بسیاری از جوانان عرب اهوازی و غیر اهوازی دهه های پنجاه و شصت میلادی شیفته افکار، انقلاب و مبارزات ضد استعماری و شخصیت کاریزمایی جمال عبدالناصر رهبر فقید قرار گرفته بود و همیشه خود را ” ناصری ” و متمایل به مکتب ” ناصریسم ” معرفی می کرد.تاثیر پذیری دکتر طایی از مکتب ناصری به راحتی از خلال نوشته هایش همچون صفحات ۱۲۴- ۱۲۷ کتاب ” عرب خائن نیست؛ مدعی مفتری است ” قابل برداشت است.پس از دریافت دکترا، دکتر علی الطایی به استادی و تدریس در دانشگاه های معتبر آمریکا می پردازد. وی از اولین اساتید عرب اهوازی در دانشگاه های آمریکاست که بعدها نظر به بینش علمی و لیاقتش به عنوان ” رئیس دپارتمان علوم اجتماعی دانشگاه شاو ” ایالت کارولینای شمالی آمریکا انتخاب می شود.در اواخر دهه نود میلادی دکتر طایی همراه با گروهی از اساتید و دانشجویان اهوازی همچون “دکتر طالب عامری ” ؛ ” جمعیت دانشجویان و فارغ التحصیلان عرب اهوازی ” در خارج را بنیان می گذارد که خبر اولین کنفرانس آن در آن سال ها حتی در رسانه های داخلی مانند ” هفته نامه رأى ملت ” نیز پوشش داده شد.اما تألیفات و کتاب های دکتر طائی؛ موضوعی است که إن شاء الله در بخش بعدی به آن خواهیم پرداخت.

ادامه دارد…

قاسم مزرعه فرد