تحلیلی بر یک عکس العمل مشکوک

اجرای برنامه های خاص و پرابهام در سفر دکتر حسن روحانی رئیس جمهوری کشورمان به استان خوزستان، موجب نگرانی افکارعمومی این استان شده است.

به گزارش ایبنانیوز، استان خوزستان یک استان با تنوع قومی و فرهنگی است و برابر آمارهای رسمی حدود ۳۱ درصد لر بختیاری، ۳۱ درصد عرب، ۳۳ درصد فارس، ۵ درصد سایر قومیتها نظیر ترکها و کردها و اقلیتهای مذهبی نظیر پارسیان زردشتی، ارمنیان و مسیحیان آشوری، صابئین و.. تشکیل می دهند اما برنامه ریزی پر ابهام سفر روحانی به خوزستان به نحوی بود که به جای تصویر واقعی خوزستان، تصویری غیرواقعی ارائه کرد که گویی استان خوزستان تنها از یک قومیت خاص تشکیل شده است؛ و به گفته یک کارشناس مسائل سیاسی و اجتماعی استان خوزستان، «آنچه در این سفر اتفاق افتاد را می توان بازتولید رسمی تصویر BBC از استان خوزستان نامید و بیش از هر چیز، می تواند نشان دهنده تأثیرپذیری مشاوران و برنامه ریزان سفر حسن روحانی از رهنمودهای سرویس های جاسوسی انگلیس و یا تأثیرپذیری عمیق و خطرناک آنان از تبلیغات شبکه BBC وابسته به رژیم سلطنتی انگلیس باشد». گفتنی است قبل از ورود حسن روحانی به خوزستان، مشاوران و برنامه ریزان سفر وی در اخبار و اطلاعیه های رسمی که در صداوسیمای خوزستان منتشر شد از دیدار سران عشایر عرب با رئیس جمهور خبر دادند و نیز از عشایر عرب دعوت کردند که به استقبال رئیس جمهور بیایند. این درحالی است که جلسه جداگانه ای با سران عشایر لر بختیاری یا دعوت نامه جداگانه ای برای سایر اقوام خوزستان منتشر نشد و به این ترتیب یک گام به سوی انگاره انگلیسی «خوزستان یک سرزمین با اکثریت عربی است» برداشته شد. در گام بعدی، حجت السلام علوی وزیر اطلاعات یک روز مانده به سفر رئیس جمهور، در یک مراسم اختصاصی و محرمانه با حضور سران عشایر عرب شرکت کرد؛ در حالی که جلسه ای را به سران عشایر بختیاری یا سایر اقشار و اقوام خوزستان اختصاص نداد. هنوز اعلام نشده است که آیا جلسه بی سابقه وزیر اطلاعات با این افراد، به دستور رئیس جمهور انجام شده است یا با ابتکار وزیر صورت گرفته است و چه منطقی پشت این حرکت تبعیض آمیز و تحریک آمیز بوده است؟ وقتی که وزیر اطلاعات با سران عشایر عرب که ۳۱ درصد جمعیت استان را تشکیل می دهند جلسه می گذارد، آیا این پیام را به سران عشایر بختیاری نمی دهد که چون شما آرام هستید و در بین شما کسانی نیستند که با ماهواره های بیگانه در ارتباط باشند، شما از حق خود مبنی بر دیدار با مسئولان ارشد نظام محروم هستید؟ آیا جلسه وزیر اطلاعات در راستای تحکیم امنیت استان بوده یا منجر به خدشه به امنیت استان شده است؟ یک موسسه پژوهشی مستقل می تواند با یک مطالعه اجتماعی و علمی دقیق این را به اثبات برساند که «امنیت فروشی» راهکار تأمین امنیت پایدار خوزستان نیست و امنیت پایدار خوزستان تنها در گرو نگاه یکپارچه به این استان و مشارکت همه اقوام اعم از لر بختیاری، عرب، فارس و سایر اقلیتهای قومی و مذهبی استان ازجمله ترکها، کردها، پارسیان زردشتی، مسیحیان آشوری، صابئین و… است. پخش تیزرهای تحریک آمیز از صداوسیمای خوزستان منجر به اعتراض گسترده و جنبش پیامکی علیه مشاوران و برنامه ریزان سفر حسن روحانی شد و استانداری خوزستان در اقدامی شتابزده اعلام کرد که حجت الاسلام علی یونسی وزیر سابق اطلاعات و مشاور رئیس جمهور در امور اقوام جلسه ای با حضور لرهای بختیاری و عربها تشکیل خواهد داد. در این جلسه که همزمان با جلسه حجت الاسلام علوی برگزار شد، حجت الاسلام علی یونسی در سخنان تأمل برانگیز، مواضع یکسویه ای در مورد مسائل تاریخی مورد اختلاف بین پژوهشگران تاریخ استان خوزستان به ضرر لرهای بختیاری و به نفع یک قوم خاص ایراد کرد که به عنوان اقدام یک مقام رسمی در تحریف آشکار تاریخ بر ضد لرهای بختیاری و انکار پیشگامی لرهای بختیاری در ترویج تشیع در استان خوزستان قلمداد گردید و با واکنش منفی از سوی حاضران مواجه شد. تنش های ناشی از مواضع پر ابهام یونسی در جلسه با سران عشایر، موجی از اعتراضها را برانگیخت. نهاد ریاست جمهوری در این مرحله کوشید با بهره گیری از میانجی گری “بهمن حسین پور دشتگلی” معاون تشریفات و مراسمات دفتر رئیس جمهور که از نخبگان قوم بختیاری است، آرامش را به آنان برگرداند. همچنین مشاوران رئیس جمهور کوشیدند با انتشار این خبر که دکتر محسن رضایی «به عنوان میزبان»، دکتر حسن روحانی را در این سفر همراهی خواهد کرد، تا حدی اعتماد و آرامش را به نخبگان بختیاری بازگردانند تا منتظر نتیجه سفر باشند. دکتر حسن روحانی در لحظات آغازین سفر خود و در سخنرانی خود در جمع مردم اهواز کوشید تا به طور تلویحی به این اعتراضها پاسخ دهد. وی سخنرانی خود را با سلام به اقوام مختلف استان شروع کرد و گفت: «سلام بر مردم دلیر خوزستان از عرب و لر و بختیاری و فارس». با این حال جزئیات سخنرانی وی که از قبل توسط مشاورانش نوشته شده بود، تماماً در راستای بازتولید تصویر BBC از استان خوزستان پیش رفت. وی در سخنرانی خود فقط بر نوار جنوبغرب استان خوزستان متمرکز شد و نام تک تک شهرهای این نوار جنوبغرب را بر زبان آورد و قول توسعه کشاورزی در این ناحیه را داد ولی اشاره ای نکرد که پس از توسعه یک بعدی در نوار جنوبغرب استان و محرومیت مطلب در نواحی شمال و شمال شرق استان، چگونه موازنه اجتماعی استان حفظ می شود؟ وی همچنین به مناطق سکونت مردم لر بختیاری که مناطق نفتخیز استان و محل پروژه های بزرگ آبی نظیر سدها و نیروگاههای برقابی هستند و در محرومیت مطلق به سر می برند، اشاره ای نکرد و نام هیچ شهری از مرکز، شمال، شمال غرب، شمال شرق و شرق استان خوزستان را بر زبان نیاورد. روحانی در تمام بخشهای سخنان خود وقتی که از پروژه های عمرانی سخن راند، فقط از پروژه های مربوط به نوار جنوبغرب سخن گفت؛ طرح غدیر برای انتقال آب از شمال به جنوب استان، منطقه آزاد اروند، لایروبی اروند، توسعه ۵۵۰ هزار هکتار اراضی کشاورزی جنوبغرب استان بدون اشاره به پیوست فرهنگی و اجتماعی آن و… نشان داد که حسن روحانی چشم خود را به دو سوم استان بسته است و حتی یک مورد هم نامی از مناطق دیگر نیاورد. روحانی توضیح نداد که اگر مصصم به اجرای طرح ۵۵۰ هزار هکتاری در نوار جنوبغرب استان خوزستان است، چرا طرحهایی مشابهی در سایر مناطق استان خوزستان اجرا نمی کند؟ او نگفت که چه طرحهایی مشابهی برای مرکز، شمال، شمال غرب و شمال شرق استان دارد که منجر به حفظ تعادل در شاخص برخورداری و نیز برقراری توازن اجتماعی در استان چند قومی خوزستان شود؟ در کمال ناباوری حاضران، سخنرانی خود را به دو بخش فارسی و عربی تقسیم کرد. وی پس از پایان بردن سخنرانی یکسویه خود به زبان فارسی، سخنرانی خود به زبان عربی را آغاز کرد و ضمن تبعیض آشکار در حق مردمی که از قومیتهای مختلف به استقبال وی آمده بودند، در شهر چندقومی اهواز به سخنرانی یک بعدی پرداخت که نوعی نقض حقوق شهروندی مخاطبان از سوی یک مدعی حقوق شهروندی محسوب می شود. سخنرانی حسن روحانی به زبان عربی در اهواز، نشان می دهد که مشاوران و برنامه ریزان سفر وی با ارائه اطلاعات غلط کوشیده اند اهواز را شهری تک قومی نشان دهند. سخنان روحانی به زبان عربی، با واکنش منفی بیش از دو سوم جمعیت حاضر مواجه شد. وی در این سخنرانی در یک اظهارنظر نادرست، علی ابن مهزیار اهوازی را که از پیشگامان ترویج تشیع در خوزستان است، در ردیف مفاخر قوم عرب نام برد که با شگفتی حاضران مواجه شد! محسن رضایی نیز که به همراهی خاموش با حسن روحانی در این سفر پرداخته بود، نخواست یا نتوانست هیچ نقشی در ارائه تصویر واقعی از استان خوزستان ارائه کند. در حالی که مشاوران حسن روحانی از رضایی به عنوان «میزبان» یاد کرده بودند، حتی به عنوان خیرمقدم گویی نیز به وی فرصت سخنرانی یا اظهارنظر ندادند. همراهی غیرمؤثر رضایی با روحانی در این سفر، موجب نارضایتی بخش عمده هواداران وی در اقشار و اقوام مختلف استان خوزستان گردید.
یک کارشناس مسائل سیاسی و اجتماعی درباره سفر پر ابهام روحانی به خوزستان، به خبرنگار ایبنانیوز گفت: «قطعاً سفر حسن روحانی رئیس جمهوری کشورمان به خوزستان در دی ماه ۱۳۹۲ در تاریخ به عنوان یک خطای راهبردی یا […] خواهد ماند. آنچه در این سفر اتفاق افتاد را می توان بازتولید رسمی تصویر BBC از استان خوزستان نامید و بیش از هر چیز، می تواند نشان دهنده تأثیرپذیری مشاوران و برنامه ریزان سفر حسن روحانی از رهنمودهای سرویس های جاسوسی انگلیس و یا تأثیرپذیری عمیق و خطرناک آنان از تبلیغات شبکه BBC وابسته به رژیم سلطنتی انگلیس باشد». وی افزود: «با توجه به سوابق امنیتی رئیس جمهور، از ایشان انتظار می رفت که از ترکیب چند قومی استان خوزستان آگاه باشند. از رئیس جمهور انتظار می رود نسبت به پیامدهای جزئیات سفر و سخنانش هشیار باشد زیرا این جزئیات می تواند تصویر غیرواقعی از یک منطقه کشور ارائه کند که منطبق بر تصویر و خواست بیگانگان از آن استان باشد. آنچه موجب نگرانی بیشتر می شود اینکه اخیراً و پس از شدت گرفتن رقابتهای سیاسی در تهران، برخی مشاوران و منتسبان به ایشان به دنبال اجرای تز «فشار از مرز و چانه زنی در مرکز» هستند. ایشان در چند هفته اخیر هشدار داده بود که عده ای به دنبال استفاده از برخی اهرمهای فشار علیه دولت هستند و به نظر می رسد اکنون برخی مشاوران و منتسبان به جریان ایشان به دنبال تنش زایی در خوزستان هستند تا بتوانند از آن به عنوان یک برگ برنده در تهران و برقراری توازن امنیتی با جناحهای رقیب و کانونهای قدرت در پایتخت استفاده کنند؛ کاری که همزمان با اواخر دوره وزارت آقای علی یونسی نیز توسط عده ای افراد غیرمسئول دنبال شد و در آستانه انتخابات ۱۳۸۴ و کاندیداتوری دکتر معین منجر به یک رشته بمب گذاری پراکنده در استان خوزستان شد ولی نتوانست به حلقه های امنیتی جریان اصلاحات کمک کند که توازن قوای خود را در تهران برقرار کنند». این کارشناس سیاسی و اجتماعی در پایان گفت: «این نگاه ابزاری به مردم عرب در نوار جنوبغرب استان خوزستان، یک نمونه از خودخواهی احزاب سیاسی و بی توجهی آنان به تمامیت ارضی کشور و نوعی بازی با آتش است و علاقمندان به تمامیت ارضی کشور باید جلوی چنین رویه های غیرمسئولانه را سد کنند. در بعد استانی نیز این نگاه سیاسی و ابزاری به قومیتها، تنها به از بین رفتن وحدت در استان چندقومی خوزستان و تباهی این استان می انجامد و توسعه همه جانبه استان را با وقفه مواجه می کند».