تولد یک کتابخانه!

دکتر لفته منصوری : امروز صبح بنا به دعوت همکاران سابقم در اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان خوزستان برای افتتاح کتابخانه عمومی امام صادق علیه‌السلام به شهر خنافره رفتم. کلنگ عملیات اجرایی ساخت این کتابخانه در زمان مدیرکلی این‌جانب در کتابخانه‌های عمومی خوزستان در ۳۰ فروردین‌ماه ۱۳۹۳ به زمین زده شد و از آن تاریخ تا به امروز ۹ سال و ۲ ماه و ۱۲ روز معادل ۳۳۶۱ روز گذشته است. زمین این کتابخانه توسط زنده‌یاد هانی فلاحیه زاده که رحمت و شفقت الهی نصیبش باد، اهداء شده بود.
شهر خنافره مرکز بخش خنافره یکی از پرجمعیت‌ترین بخش‌های استان خوزستان از توابع شهرستان شادگان با نخلستان‌های زیبا و متراکم در خانه‌ها و کوچه‌ها و زمین‌های زراعی شناخته می‌شود. نخل یا درخت زندگی با دست‌های گشوده به سمت خدا و نعمت آویخته به خلقش گویی به دعا و نیایش دست به آسمان افشانده است.
از سر کوچه تا کتابخانه جوی آب روانی می‌پیچد و چون راهنمایی تو را درست در نیم‌دایره‌ای به جلوی درب ورودی کتابخانه می‌رساند و بی‌اعتنا به هیاهوی روزگار به راه خود به سمت نخلستان ادامه می‌دهد. آب، این حیات هر چیز تو را به کتابخانه و کتاب رهنمون می‌سازد. انسان در این پیچش آب و نخل و کتاب بی‌اختیار به یاد ترانه‌ی فولکلور قدیمی: فوگ النخل فوگ یابه فوگ النخل فوگ / مدری لمع خده یابه مدری الگمر فوگ / والله ما ریده بالینی بلوه / … که در مقام حجاز توسط ناظم الغزالی (متوفی ۱۹۶۳ م) خوانده، می‌اندازد و لختی عاشقانه در سایه‌سار نخلستان‌های خنافره به فکر فرو می‌رود و برای ساکنان آن دیار بهترین‌ها را آرزو می‌کند که مردمانی صمیمی، دوست‌داشتنی و میهمان‌نواز و چون نخل‌هایشان راست‌قامت و استوار ایستاده‌اند.
در آیین افتتاحیه، دکتر عباس حسین زاده مدیرکل جوان، فعال و باانگیزه‌ی کتابخانه‌های عمومی خوزستان، جمله‌ای گفت و مرا به فکر فرو برد: «توهم دانایی» و چقدر این نوع از توهم خانمان‌سوز است و به‌راستی‌که بسیاری از ما به این سندروم خطرناک دچار شدیم و شاید به همین سبب با کتاب و کتاب‌خوانی و کتابخانه قهر کرده‌ایم! جمال صالح زاده فرماندار شادگان از عزم خود برای اولویت‌بخشی به اشتغال و فرهنگ در سال جاری گفت و شیخ مجید ناصری نژاد نماینده مردم شادگان در مجلس شورای اسلامی از تلاش‌هایش برای تغییر رویکرد به سمت فرهنگ سخن راند و من در حسرتی از زمان سپری‌شده و تاریخ انقضاها و کهنگی‌ها در خود فرورفته بودم.
بررسی مرکز پژوهش‌های مجلس نشان می‌دهد که در سال ۱۳۸۲ در مقابل خاتمه هر طرح، دو طرح عمرانی جدید آغازشده و به ازای هر یک ریال سرمایه‌گذاری مصوب، شش ریال تعهد برای سال‌های آتی تحمیل‌شده است.[۱]
به طرح‌های عمرانی، در ادبیات امروزی، طرح‌های تملک دارایی سرمایه‌ای نام داده‌اند و مقصود آن است که هزینه‌های عمرانی به دارایی مولد تبدیل می‌شود. این نام‌گذاری وقتی صدق می‌یابد که سرمایه‌گذاری در زمان معقول به بهره‌برداری برسد؛ در غیر این‌صورت زیان‌های متعدد اقتصادی و اجتماعی از قبیل اتلاف منابع محدود، افزایش هزینه تمام‌شده، عدم النفع ناشی از تأخیر، بیکار ماندن عوامل انسانی و ماشین‌آلات و تجهیزات، اثر تورمی، کاهش بازدهی سرمایه، کاهش بهره‌وری بخش دولتی و خصوصی، کاهش نرخ رشد اقتصادی، کاهش نسبی رفاه و توزیع درآمد و نیز نارضایتی اجتماعی، بی‌اعتمادی به کفایت سیاست‌مداران و کاهش اعتبار دولت، بی‌اعتباری قانون و مجلس قانون‌گذاری؛ پدید می‌آید که به‌درستی کمرشکن و بنیاد افکن است.[۲]
امروز عاشقانه و متأملانه بر سپهر اندیشه و قلبم گذشت. به امید روزی که بچه‌های خنافره جایی برای نشستن در کتابخانه عمومی امام صادق (ع) نیابند تا کتابخانه‌ی دیگری برای آن‌ها در سایه‌سار نخل‌های بلند بسازند. به امید آن روز که جامعه‌ی ما کتابخانه و کتاب را چون سرمایه‌ای گران‌قدر پاس بدارد.

پانوشت منابع:

[۱] – حکیم شوشتری و همکاران (تیرماه ۱۳۸۲)، بررسی پیش‌نویس طرح ساماندهی طرح‌های عمرانی، تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، شماره مسلسل ۶۷۰۰، ص ۹.
[۲]- توکلی، احمد (پاییز ۱۳۸۶)، با طرح‌های ناتمام عمرانی چه کنیم؟ پژوهشنامه اقتصادی، شماره ۲۶، صص ۲۱-۱۵.