اصلاح پیش‌نویس لایحه «سازمان نظام رسانه‌ای»

در حالی که مشخص نیست نظر منتقدان پیش‌نویس لایحه سازمان نظام رسانه‌ای و نیز مخالفان تشکیل آن ازسوی وزارت ارشاد تامین شده یا نه، اعلام ناگهانی ارائه لایحه مربوطه به دولت، بر ابهام مسئله افزود. نخستین بند از اولین سرفصل برنامه‌های حسین انتظامی که وی ساعتی پس از معارفه‌اش به عنوان معاون مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در ۱۶ مهر ۱۳۹۲ آن را در سایت این معاونت – که او دیگر کلیددارش شده بود – اعلام کرد، تشکیل نظام صنفی رسانه بود. از قضا بیشترین چالش هم برای تحقق برنامه‌های انتظامی، از همین‌جا کلید خورد. البته با مخالفت‌هایی که از سوی جمع زیادی از متخصصین حوزه رسانه و همچینین اهالی مطبوعات با این پیشنهاد انتظامی (تشکیل نظام صنفی رسانه) صورت گرفت، او آن زمان (سال ۹۳) موضوع را مسکوت گذاشت. اما آیا این به معنای خط خوردن «تشکیل نظام صنفی رسانه» از برنامه‌های معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد در دولت تدبیر و امید بود؟

انتظامی در اواخر سال ۹۴ (دقیقاً ۲۵ بهمن آن سال) به این سوال اینگونه پاسخ داد: «هنوز هم معتقدم این موضوع، جنبه گرانیگاهی دارد و اصلی‌ترین چالش است امّا باید به این تعهد صنفی و حرفه‌ای پایبند باشیم که تا خود همکاران، اولویت و محتوای آن را تعیین نکنند، به جریان نیفتد. این نکته مهمی برای دولت و وزارت فرهنگ است. با «خود عقل کل پنداری» حتی اگر نسخه‌های درست بپیچیم، موجب بی‌اعتمادی رسانه‌ها و کاهش مشارکت آنان در حل مشکلات خودشان می‌شویم. پس نظر من عوض نشده امّا به احترام همکاران مطبوعاتی، فعلا آن را متوقف کرده‌ایم تا زمانی که خودشان بخواهند. » چند ماهی از این اظهار نظر گذشت و معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد که در دوره مسئولیت حسین انتظامی همانطور که خود او وعده داده بود پیش از تصمیم‌گیری درباره مسائل مرتبط با رسانه‌ها و رسانه‌نگاران، لوایح و طرح‌های در دست تهیه را در وبسایت این معاونت منتشر می‌کند تا در معرض دید عموم و به خصوص کارشناسان و صاحب‌نظران و همچنین انجمن‌ها و تشکل‌های صنفی قرار گیرد تا بعد از نقد و بررسی از سوی آنها، وارد مراحل بعدی و احیاناً اجرا شود، این بار اما این کار را نکرد تا اینکه شخص وزیر چند روز قبل و در مراسمی که به مناسبت روز خبرنگار برگزار شد،

خبری مهم را رسانه‌ای کرد که البته در لابه‌لای خبرهای مهم دیگر آن روز در حوزه رسانه، چندان دیده نشد. علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در آن برنامه (جشن فارغ‌التحصیلی ادوار دانشکده خبر و روز خبرنگار تالار ایوان شمس در ۱۶ مرداد ۹۵) از ارائه لایحه «سازمان نظام رسانه‌ای» به دولت ظرف چند روز آینده خبر داد. وی گفت: «لایحه سازمان نظام رسانه‌ای که هم رابطه بین خود روزنامه‌نگاران را مشخص کرده است، هم رابطه روزنامه‌نگاران با حاکمیت و دولت و هم رابطه روزنامه‌نگاران با اصحاب رسانه، در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تدوین شده و در تدوین این لایحه هم اصحاب رسانه همکاری داشته‌اند. امیدواریم این لایحه که الان آماده شده است، ظرف چند روز آینده به دولت ارائه شود».

پیگیری کم و کیف این خبر از علت سکوت چندماهه معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد درباره این لایحه و اینکه آیا نظر منتقدین پیش نویس یادشده و همچنین مخالفان تشکیل سازمان نظام رسانه‌ای (اینجا، اینجا و اینجا را بخوانید) تامین شده یا خیر؟ – نکته‌ای که حسین انتظامی همواره بر آن تاکید داشته است -، تنها به این اظهار نظر کوتاه از جانب معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد منتهی شد: «سال ٩٣ گفته شد فعلاً [لایحه مسکوت می‌ماند]. اخیراً درخواست‌ها زیاد شد و [در] آن پیش‌نویس نیز اصلاحاتی شد و دارد می‌شود». ناگفته پیداست این توضیح کوتاه، نه تنها از ابهامات موضوع پرچالش و مناقشه‌برانگیز تشکیل سازمان نظام رسانه‌ای نکاسته بلکه حال، پرسش دیگری را فراروی می‌گذارد؛ اینکه در شرایطی که وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی رسماً از تهیه این لایحه در وزارتخانه متبوعش سخن گفته و اظهار امیدواری کرده که ظرف چند روز آینده در دولت مطرح شود، توضیح معاون مطبوعاتی او مبنی بر اینکه «پیش نویس این لایحه کماکان در حال اصلاح است»، چگونه قابل تفسیر است و این دوگویی (تناقض) درباره این موضوع مهم چگونه قابل فهم خواهد بود؟!