خوزستان ،معضلات وضعف ها : بومی نبودن مدیران اهواز

دکتر محمد سبحانی : معضل دیگری که گریبان مدیریت شهری را گرفته گم شدن هویت اهوازی مردم و مسوولان شهری است. برخی از مردم معتقدند که برخی از مدیران استان که ساکن اهواز هستند تعصبی نسبت به این شهر ندارند، زیرا بیشتر خود را وابسته به منطقه ای که به آن تعلق دارند، می دانند. از دیدگاه آنان این معضل برای اداره شهر مشکلاتی را ایجاد کرده است.اگر مدیری از یک قوم در راس اداره ای قرار بگیرد اول سراغ قوم خود می رود و اگر مدیری از قوم دیگر باشد سراغ هم عشیره ای های خود می رود. یکی از مهمترین آسیب های این روند این است که تلاش برای ساخت و توسعه شهر کم رنگ است و همه دنبال همگرایی قومی و قبیله ای هستند.این دعواهای به مردم تعلق ندارد . مردم همه با هم و در کنار هم زندگی و کار می کنند. این دعواها، دعوای سهم خواهی برای مدیران و مسوولانی است که دنبال سهم بیشتری از قدرت هستند.

** چالش آلودگی هوا در اهوازواکثر شهرهای خوزستان

وضعیت بارش باران در پاییز و زمستان سال گذشته به داد آلودگی آب و هوای خوزستان رسیده است.( ناگفته نماند سیل وعدم درست مدیریت بحران هم یک معضل بزرگی برای مردم ایجاد کرد)نسبت به سال قبل ۳۳۵ درصد بارش در تالاب و هور بیشتر بوده است. بخش زیادی از هورهای استان و دشت شادگان مملو از آب باران شده و رودخانه کارون نیز پرآب تر شده است و این امر امیدواری برای کاهش آلودگی هوا و کم شدن معضل ریز گردها را در پی داشته است.اما در سال های گذشته به دلیل خشک شدن تالاب های هورالعظیم و بی آبی منطقه بسیاری از زیستگاه های پرندگان و جانوران از بین رفت و خسارات زیادی به منابع طبیعی در استان وارد شد. در سال های گذشته در دوره های گذشته ریاست جمهوری استخراج نفت کم آبی شدت پیدا کرد و به دلیل بهره برداری های نفتی، تالاب ها را خشکاندند با این منطق که نفت در تالاب ها نفعش بیشتر از پرندگان و گونه های زیست محیطی در منطقه بوده است.

** بحران آب و فاضلاب اهواز

یکی از آسیب های حاشیه نشینی در اهواز مترتب بر سیستم آب شهری است که با انشعاب های غیر قانونی از محل های غیر بهداشتی و بعضا در نزدیکی فاضلاب های آلوده شهر صورت می گیرد.بیش از ۶۰ درصد آب مصرفی اهواز از طرح آبرسانی غدیر ، ۳۰ درصد از کارون و ۱۰ درصد هم از آب حیات شوشتر تامین می شود. عملیات اجرایی ساخت تصفیه خانه بزرگ شرق اهواز پروژه ای در دست اقدام است.سیستم آب شهری اهواز حدود ۴۰۰ هزار مشترک انشعاب دارد که باید به حدود ۴۰ هزار انشعاب غیر قانونی نیز اشاره کرد که به دلیل عدم نظارت بر لوله کشی این موارد احتمال بروز مشکلات بهداشتی بالا است سازمان آب و فاضلاب شهری به دلیل اینکه آنها مشترک نیستند هیچگونه برخوردی نمی تواند با این پدیده نامشروع کند.کارشناس شرکت آبفای در این باره به پژوهشگران می گوید: در ۲۴ نقطه از شهر اهواز روزانه ۱۷۶ هزار متر مکعب فاضلاب وارد کارون می شود. در مجموع نیز ۴۵۰ میلیون متر مکعب از فاضلاب های استان وارد منابع آبی می شود. در محدوده شهر اهواز از ۱۳ محل تخلیه فاضلاب به رودخانه کارون انجام می‌شود.

* رود کارون*

رودخانه کارون با طول ۹۵۰ کیلومتر بزرگترین و طولانی ترین رودخانه ایران است که با سرچشمه گرفتن از کوه‌های بختیاری، شهر اهواز را به دو قسمت شرقی و غربی تقسیم می کند و در محلی به نام ‘بند قیر’ از شمال شهر اهواز به سمت جنوب پیش می رود.عبور رودخانه کارون از وسط شهر اهواز علاوه بر جاذبه های بصری شگفت انگیز برای این منطقه، فرصت های طبیعی برای کشاورزی و استفاده از آب های آن نیز فراهم کرده است. بر این اساس پل هایی که بر روی کارون وجود دارد که پل سیاه، پل سفید، پل فولاد و چند پل دیگر با سبک معماری و طراحی خاص یکی از جاذبه های گردشگری شهر اهواز محسوب می شود.اما آنچه موضوع کارون را برجسته می کند بحران کم آبی، شرایط غیر بهداشتی حاشیه رودخانه، ورود فاضلاب های شهری به رودخانه و یا بی تفاوتی مردم و مسوولان شهر اهواز نسبت به وضعیت رودخانه کارون است.

پرداختن به معضل آلودگی آب کارون و نگهداری از این سرمایه طبیعی جز مسوولیت های اجتماعی مسوولان شهری و مردم اهواز است در صورتی که بخش اعظم این وظایف فراموش شده و فقط به موضوع بردن آب کارون می پردازند.انتقاد از وضعیت رودخانه کارون طیف وسیعی از موضوعات را در بر می گیرد. در بررسی های میدانی پای انتقاد از نحوه مدیریت آب کارون هم در میان کشیده می شود. برخی از مردم معتقدند در هیچ کجای دنیا آب بین حوزه ای را به جایی دیگر نمی دهند و این تعداد سد سازی صورت نمی گیرد.عدم استفاده صحیح از آب کارون یکی دیگر از انتقادات مطرح شده در حوزه آب شهری و نیز مدل کشاورزی در منطقه است. گفته می شود در استان خوزستان۵۰ برابر استاندارد دنیا در حوزه کشاورزی آب استفاده می کنیم. غفلت استفاده از سیستم پسماند و فاضلاب پیشرفته برای شهر اهواز، باعث شده همه فاضلاب ها در کارون بریزد و چهره خود را خصوصا در هنگام بارش باران نشان می دهد.

دعوای مدیریتی بر سر اداره کارون

در حالی که رودخانه کارون از وسط شهر اهواز رد می شود اما مدیریتش با شهرداری اهواز نیست و وزارت نیرو متصدی اداره امور رودخانه کارون است. به نظر می رسد فاجعه زیست محیطی در بستر رودخانه و در حاشیه طولانی رودخانه کارون ناشی از مدیریت دوگانه شهر و بیش از سه دهه چنبره وزرات نیرو بر بزرگترین رودخانه جنوب ایران است.شهرداری نمی تواند نه در بستر و نه در حاشیه رودخانه کارون بدون مجوز وزرات نیرو دخل و تصرفی داشته باشد. وزارت نیرو هم بنا به ماهیت ماموریت خود دغدغه کار در شهر را ندارد، در واقع جزو رسالت و مسوولیت این وزرات خانه نیست که برای شهر اهواز کار کند.در واقع رودخانه ای که باید محور توسعه یک شهر باشد اکنون باعث گسست شهر به دو بخش فقیر و غنی شده است. به عبارتی نقش تامین منابع حیاتی رودخانه کارون برای مردم اهواز به دلیل اختلاف دو نهاد وزرات نیرو و شهرداری موجب شده، رودخانه کارون در حد فاصل دو طبقه مرفه و متوسط و پایین جامعه قرار گیرد.

ادامه دارد ……..