خوزستان در مرتبه نخست مصرف مواد مخدر کشور قرار دارد!!

نتايج پیمایش ملی شیوع‌شناسی اعتياد نشان مي‌دهد كه مصرف ترياك همچنان در صدر قرار دارد؛ مصرف الكل بيش ازحد انتظار است، مصرف همزمان چند ماده درميان افراد معتاد نگران‌كننده است و فاصله سن شروع مصرف در دهه‌های اولیه سنی میان زن و مرد کمتر شده، درحالي كه شيوع مصرف مواد در استان‌هاي خوزستان، گلستان، کرمان و سیستان‌وبلوچستان در رتبه بالايي قرار دارد. دراين پیمایش ملی از میان جمعیت ٦١‌هزار نفری حدود ٥٩‌هزار نفر با بعد خانوار ٣نفر معادل بیش از ٢٠‌هزار خانوار درجمعیت عمومی کشور به سوالات این پیمایش پاسخ داده‌‌اند؛ گزارشي كه نتايج آن از ٦ماه گذشته دراختيار ستاد مبارزه با موادمخدر قرار داده شده و اين نهاد اجازه انتشار ريز نتايج را به سازمان بهزیستی نمي‌دهد.

معاون پیشگیری از اعتیاد سازمان بهزیستی روز گذشته از پیمایش ملی شیوع‌شناسی اعتیاد كه توسط اين سازمان انجام شده، به‌عنوان بزرگترین تحقیق میدانی تاریخ ایران ياد كرد كه از حدود دو‌سال قبل مراحل انجام آن آغاز شده است. محسن روشن‌پژوه درباره نتايج اين پيمايش گفت که همچنان ماده مخدر ترياك در صدر استفاده قرار دارد اما اين خبر خوبي است، چراکه اگر موادمخدر آلوده به سرب نباشند، عوارض کمتری نسبت به مواد روانگردان دارند. براساس این پیمایش، بیشترین شیوه مصرف، تدخین است و از نظر میانگین سن شروع، تفاوت معناداری نسبت به گذشته نداشته است. او درباره سن شروع اعتیاد هم توضیحات بیشتری داد: «این سن در‌سال ١٣٩٠، ٢٤-٢٣سال گزارش شد و براساس نتایج پیمایش ملی شیوع‌شناسی اعتیاد، کاهش سن مصرف مواد- آنچنان که ادعا می‌شود- مورد تأیید نیست.» طبق گفته‌هاي معاون پیشگیری و اعتیاد سازمان بهزیستی الگوی غالب مصرف مواد براساس این پیمایش مصرف سیگار، الکل، سپس قلیان و بعد، مواد است، درحالي كه مصرف مواد محرک مانند شیشه نسبت به مطالعات قبلی، افزایش چشمگیری نداشته است.

استان‌هاي پرمصرف كدامند؟

نتايج پيمايش نشان مي‌دهد كه شیوع مصرف مواد در استان‌های خوزستان، گلستان، کرمان و سیستان‌وبلوچستان بالاست. محسن روشن‌پژوه با اعلام اين مطلب افزود: «شيوع مصرف در استان اردبيل و یزد کم بوده است، با این‌که شیوع مصرف مواد در تهران نیز نرخی متوسط دارد. البته چنانچه شیوع مصرف را به ٣ دسته کم، متوسط و پرمصرف دسته‌بندی کنیم، اغلب استان‌های کشور در دامنه کم و متوسط شیوع قرار می‌گیرند، به‌طوری که عمده استان‌های کشور دارای شیوع شبیه به هم بوده و ١١ استان کشور کم‌شیوع هستند.» او گفت: «درطرح شیوع‌شناسی مصرف مواد در‌سال ٩٠ استان‌ها به ٣ گروه شیوع مصرف مواد با نرخ متوسط مانند استان‌های تهران و البرز و خراسان، استان‌های پرشیوع مصرف مواد مانند کرمان، مازندران و سیستان‌وبلوچستان و استان‌های کم‌شیوع مصرف مواد مانند اصفهان، چهارمحال‌وبختیاری، یزد، زنجان و قزوین تقسیم‌بندی شد. براساس تحقیق‌ سال ٩٠، دامنه شیوع اعتیاد درکشور به‌طور متوسط ٢,٣‌درصد برآورد شده بود.»

مسأله‌اي كه حالا به دنبال اين پيمايش ايجاد نگراني كرده، ماجراي همزماني مصرف مواد است.

معاون پیشگیری از اعتیاد سازمان بهزیستی در اين‌باره گفت: «مسأله نگران‌کننده در به دست آمدن نتایج پیمایش ملی شیوع‌شناسی اعتیاد این است که میزان مصرف چند ماده همزمان با هم رو به گسترش است، در این پیمایش نشان داده شد عده‌ای از افراد که مصرف مواد را تجربه و گزارش کرده‌اند، حتی ٣ ماده به‌طور همزمان مصرف می‌کنند و این مسأله الگوی چندمصرفی مواد نگران‌کننده است. مصرف همزمان الکل و مواد و مصرف همزمان داروهای بدون تجویز پزشک (دارومخدرها) با مواد، مشاهده شده که جای نگرانی دارد.»

كاهش سن مصرف زنان

يكي ديگر از مواردي است كه در اين پژوهش مورد بررسي قرار گرفته است. نتايج نشان مي‌دهد كه سن شروع مصرف در دهه‌های اولیه سنی بین زن و مرد کمتر شده به آن معنا که سن مصرف مواد زنان به زمان آغاز مصرف مردان نزدیک شده است. روشن‌پژوه نسبت به اين موضوع ابراز نگراني كرد و گفت: «مصرف شیشه نیز مهم است، حتی اگر عدد آن کمتر از مخدرها باشد و هرچند مصرف آن هم زیاد نیست اما خطرناک است.» اگرچه با توجه به ملاحظات شرعی و قانونی انتظار می‌رفت میزان مصرف الکل براساس نتايج اين پژوهش پایین‌تر باشد اما آنطور كه معاون پیشگیری و اعتیاد سازمان بهزیستی گفته است: «مصرف الکل درکشور بالاتر از انتظارات بوده، هرچند که به‌طورکلی مصرف الکل نسبت به متوسط جهانی در ایران پایین‌تر است. انتظار داشتیم مردم گزارش کمتری از مصرف الکل داشته باشند.»

جرایم الکلی پنجمین جرم کودکان و نوجوانان

روز گذشته قوام فروزان، معاون قضائی رئیس‌کل محاکم عمومی تهران و سرپرست مجتمع قضائی شهید فهمیده (ویژه کودکان و نوجوانان) درباره وضع و میزان پرونده‌های تشکیل شده پیرامون جرایم مرتبط با مشروبات الکلی، به مهر گفت: «مصرف مشروبات الکلی براساس آمار رسمی برگرفته از پرونده‌های مرتبطی که در مجتمع قضائی شهید فهمیده تهران تشکیل شده، در ردیف پنجم قرار دارد، هر چند که این آمار متفاوت و کمتر از آمار واقعی مرتکبان این نوع جرایم است، چرا که دسترسی به آمار واقعی با توجه به قابل توجه بودن رقم سیاه یعنی تفاوت آمار واقعی و رسمی یک جرم در جامعه، در مورد این‌گونه از جرایم امکان‌پذیر نیست.» او توضیح داد: «از آنجایی که مصرف مشروبات الکلی اغلب به صورت پنهانی و در محیط‌های خارج از انظار عمومی انجام می‌شود، دسترسی به آمار واقعی امکان‌پذیر نیست.»

روزگذشته دبیر شورای هماهنگی مبارزه با موادمخدر استان تهران هم درهمایش«توانمندسازی، هویت‌بخشی و جامعه‌پذیری بهبودیافتگان اعتیاد و صیانت از خانواده آن‌ها» نرخ شیوع اعتیاد در بین شهروندان استان را ٢,٩٥‌درصد عنوان کرده و گفت: «تهران با داشتن این آمار بالاتر از میانگین کشوری و در رتبه نهم استان‌ها قرار گرفته است. بیش از ٣٠٠‌هزار نفر در استان تهران به‌طور مستقیم درگیر اعتیاد هستند و پیش‌بینی می‌شود بین ١٠ تا ١٥‌درصد آنان معتادان متجاهر باشند.» محمدرضا آذرنیا افزود: «براساس ارزیابی‌ها حدود ١٠‌درصد از معتادان متجاهر استان تهران را زنان تشکیل می‌دهند.»

او با بیان این‌که براساس تازه‌ترین نظرسنجی‌ها، مقوله اعتیاد مهم‌ترین دغدغه اجتماعی مردم عنوان شده است، افزود: «مسائلی مانند فقر، فحشا و بیکاری درحوزه آسیب‌های اجتماعی در رده‌های بعدی قرار دارند.»