دهیاری ؛ سازمانی موثر برای توسعه ی روستاهای کشور

عبدالجبار یکتا سواری : ۱۴تیرماه باتصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی بعنوان “روزملی دهیاریهای کشور”معرفی شده است .پس ازاینکه دراسفندماه۱۳۷۸انتخابات اولین دوره ی شوراهای شهروروستابرگزارگردید،شوراهای اسلامی شهر براساس قانون قبلی شهرداریها اقدام به انتخاب شهرداران خود نمودند اما در روستاها؛ بدلیل اینکه سازمان متولی اموراجرایی روستاها هنوز شروع بکار ننموده بودلذا شوراهای اسلامی روستایی بمدت ۳سال خوداموراجرایی روستاراعهده داربودندتااینکه عاقبت درسال چهارم اولین دوره ی شوراها(سال۱۳۸۲) تعدادمحدودی مجوزجهت شروع بکار”سازمان دهیاری روستا” درکشورصادرگردید.بعد از ۱۹سال از صدور اولین مجوز؛ همکنون ۲۰۱۷دهیاری در استان خوزستان مجوز فعالیت برای مدیریت اجرایی روستاها گرفته است.

دهیاری نهادی غیردولتی ومستقل بوده که مدیریت پسماندهای روستایی؛ اجرای برخی پروژه های عمرانی؛ صدورمجوزساخت وساز؛امورایمنی واتش نشانی؛ اجرای مصوبات شورای روستاوتفکیک اراضی؛ جزووظایف ذاتی ان است اماعلاوه بروظایف ذاتی فوق ۵۰ وظیفه جانبی دیگربه استنادماده ۱۰اساسنامه دهیاریهابه ان سپرده شده است.تشکیل دهیاری یکی ازمهمترین تصمیمات حیاتی دولت برای ساماندهی وتوسعه ی روستاها درطول تاریخ اداری کشور تلقی می شود. بررسی شاخص هانشان میدهدکه دهیاری ها عملکرد موفقی داشتند.دراین مقاله فقط به سه شاخص مهم اشاره میگردد:

۱-تااواسط دهه هشتاد،مهاجرت ازشهربه روستا در کشور به میزان ۲۰درصد رشدکرده بود اما با عملکرد خوب دهیاریهادرکشور،نه تنها شاهد تثبیت جمعیت روستاها بودیم بلکه پدیده نادر”مهاجرت معکوس ازشهربه روستا”بمیزان ۲۲درصد ؛نشان ازعملکردموفق این سازمان مهم روستایی است.۲-دومین شاخص مهم دیگری که ثابت میکنددهیاریها؛ عملکرد موفقی داشتند”تغییرماهوی درتقسیمات کشوری” است.دیرزمانی نیست که تبدیل روستابه شهر؛امتیاز تلقی می شد اما امروزه برخی از روستاها؛ شرایط شهرشدن را احراز نموده اندولی شورا و مردم روستا ؛بدلیل خدمات خوب ارائه شده توسط دهیاری باشهرشدن روستای خودمخالف هستند.نکته جالب اینکه از۱۴شهرجدیدالتاسیس اخیر استان ؛فقط ۴شهربراساس شاخصهای جمعیتی تشکیل گردیده و۱۱شهردیگربنابه ضرورت لزوم استقراربخشداری(درمرکزبخش) تشکیل گردیده اند.

۳-دهیاری های کشور؛دوره جنینی راپشت سرگذاشته ‌و هم اکنون به دوران بلوغ خودرسیده اند.اجرای پروژه های بزرگ وموثر توسط دهیاریها؛ نشان ازموفقیت دهیاریهاست.بایک پایش میدانی دراستان میتوان موفق وموثربودن دهیاریهای استان رابررسی و مشاهده نمود.با ورودبه روستاهای ذیل میتوان تاثیرگذاری و موفقیت دهیاران استان را کاملا مشاهده نمود:

*روستاهای سیدحسین؛ شبیشه؛ البومروح؛ دهکده و گمبوعه شهرستان حمیدیه

*روستاهای جنگیه؛ سویسه ومظفریه شهرستان کارون

*روستاهای شری مری؛سید شریف ؛زرگان ابوفاضل و ربیخه شهرستان باوی-

*روستاهای جسانیه؛ نزهه ؛ صفحه؛ تل اسود و الباجی شهرستان اهواز

*روستاهای رباط ومال اقاباغملک-روستای دهوررامهرمز

*روستای گردشگری خائیز بهبهان

*روستای کله ضرب ایذه (تنهادهیاری که فقط از معماری روستایی استفاده کرده و روستا المان شهری ندارد)

*روستای کوله جازشوشتر

*روستای سی مایلی هفتگل

*روستاهای نهرمسلم -شاوردی-نهرجدیدوجفال شادگان

*روستاهای طره بخاخ؛شلهه معاویه وسیدحسن حکیم ابادان-روستای پامناردزفول

*روستای ترازلالی

*روستای شهرک مدنی ماهشهر

*روستای شهرک بهرام وعبیدشوش

*روستای جلالیه شمالی دشت ازادگان

*روستای اب باران اغاجاری

*روستای امام زاده عبداله هندیجان.

چنددهیاری فوق فقط بخش کوچکی ازدهیاریهای موفق استان هستند وگرنه دهیاران موفق استان خیلی بیشترازاین تعداد است و درحوصله این یادداشت کوتاه نمی گنجد.البته موفقیت دهیاران مرهون تلاش بخشداران گرانقدر؛اعضای فعال شورای روستا ونیزمجموعه توانمند اداره کل امورروستایی استان میباشد.یک کشورتوانمندباروستاهای مولدو توسعه یافته اش زنده وخودکفاست .