بهترین دوست در کُنج فراموشی

نعیم حمیدی : در ایام هفته ملی کتاب قرار داریم و در راستای تکریم نویسندگان و همچنین تبلیغ و تشویق امر کتابخوانی مانند سال های گذشته اقدامات متنوعی هرچند محدود در سایه اپیدمی کرونا از سوی سمن ها و دستگاه های فرهنگی مربوطه انجام یا در حال برگزاری است .از جمله در خوزستان با همت […]

نعیم حمیدی : در ایام هفته ملی کتاب قرار داریم و در راستای تکریم نویسندگان و همچنین تبلیغ و تشویق امر کتابخوانی مانند سال های گذشته اقدامات متنوعی هرچند محدود در سایه اپیدمی کرونا از سوی سمن ها و دستگاه های فرهنگی مربوطه انجام یا در حال برگزاری است .از جمله در خوزستان با همت مدیر جوان و با نشاط نهاد امور کتابخانه های عمومی استان برنامه های ارزنده و قابل توجهی در جهت ترویج مقوله کتابخوانی و پاسداشت اهل قلم عملیاتی و اجرا شده است که جای تقدیر و تشکر دارد

همچنین برگزاری آیین رونمایی از کتاب هایی چون “فهرس” ، “بیت القصب” ، “در خان الخلیلی اتفاق افتاد” و “شن های عرب” به ترتیب ترجمه و تالیف محمد حزبائی زاده، احمد جعفری ماجد، حسین کرملاچعب ، امل نبهانی ، صالح آلبوغبیش و احمد سلامی تبار ، از سوی تشکل های مردم نهاد در طول روزهای هفته کتاب روزنه امیدی در دل همه علاقمندان کتاب و اهل قلم ایجاد و به تحول در این بخش مصمم ساخت

اما باید پذیرفت ، قریب به اتفاق فعالیت های کنونی در سطح کشور بویژه از مجاری رسمی بنوعی نمادین و صرفا تبلیغاتی با بُرد کوتاه قلمداد می شود و در جهت رشد و بهبود شاخص های قابل ارزیابی حوزه مطالعه و پژوهش بسیار کم اثر و گاهی کاملا ناملموس می باشند.پایین بودن سرانه مطالعه در ایران خصوصا باتوجه به صبغه فرهنگی حاکمیت و دستگاه رسمی ، غیرقابل توجیه و نگران کننده می باشد زیرا پایین بودن نرخ مطالعه و پژوهش نسبت مستقیمی با افزایش ناهنجاری ها و آسیب های اجتماعی دارد.همچنین رویکرد اعراضی جامعه به کتاب ، تحقیق و تتبع خصوصا در کلونی فعال در هسته تصمیم سازی کشور منجر به آشفتگی و تضاد در حوزه برنامه و نرم افزار کشور و در نتیجه توسعه نامتوازن گردیده است.

نظم ناپذیری، عدم بهبود رفتار اقتصادی ، عدم بهره وری درست و خردمندانه از منابع ، نبود پیوست اجتماعی و فرهنگی در فصل عمران و صنایع بالادستی ، عدم تحول در صنعت خودرو ، فولاد و تولید انرژی ، تحجر و دگم اندیشی در بخش مدیریت منابع آبی و استمرار طرح های انتقال اب و سدسازی های مخرب، تخریب و نابودی محیط زیست ، بی توجهی به مقوله آزاداندیشی و عدم توسعه فرهنگ تحمل و شنیدن و ادبیات اقناعی و…… همه ناشی از فاصله فراخ و طولانی جامعه با کتاب و پژوهش می باشد. هرچه مسافت و فاصله جامعه با کتاب بیشتر شود تصلب ، تحجر و عدم مشورت پذیری بر آن مستولی و گرفتار جهل و تضاد می گردد.

در جامعه ای که برخی مدیران آن بدنبال خرید و جعل مدرک برای ارتقا در سطوح مدیریت و تفاخر با عناوین دکتر و مهندس می باشند عملا موجب تعمیق و گسترش ترس ، هراس و رویگردانی از کتاب می شود .شک نکنید فردی که بدنبال خرید مدرک است از مطالعه و تحقیق گریزان و جهل و تنبلی وجود او را فراگرفته و از سوی دیگر این رفتار نشان دهنده نهادینه شدن روندی است که بدون ارزیابی علمی و شاخص پژوهشی باعث ارتقای افراد در چرخه مدیریت جامعه می گردد. وقتی ارتقا بسیار کم هزینه و مبتنی بر روابط ناسالم باشد روی آوردن به خرید مدرک و گریز از مطالعه و کتاب به فرهنگ غالب تبدیل می شود.اکنون به چند نکته در خصوص عدم گسترش فرهنگ مطالعه و کتابخوانی در کشور بطور مختصر اشاره می کنم:

💠 ۱- شک نباید کرد وقتی سخنی از دانش به میان می آید اصلی ترین رکن آن کتاب است. قطعا هیچ چیزی نمی تواند جای کتاب را بگیرد اما
موضوعی که نمی توان آنرا نادیده گرفت بحث اقتصادی خانواده ها است. ناامنی اقتصادی و دغدغه معیشت می تواند هم سبب خستگی ذهن و زدگی فرد و هم تغییر اولویت های زندگی او می شود.وقتی تورم بالا باشد اولین چیزی که از سبد خانواده ها حذف می شود اقلام فرهنگی است. با توجه به اینکه عمده ترین مصرف کننده اقلام فرهنگی طبقه متوسط است، وقتی این قشر از جامعه درگیر حاشیه های معیشتی شود بدون تردید فاصله با کتاب فراخ تر می گردد

💠۲ – فقدان زمان آزاد در خانواده ها و اینکه تبلیغات دولت روی فرهنگ نیست و جامعه ما یک جامعه سیاست زده شده است چالش دیگری است که کتاب گریزی را گسترش داده است

💠 ۳- بحران دیگری که در حال حاضر با آن مواجه هستیم این است که متاسفانه برخی برای داشتن یک ژست روشنفکرانه و تنها برای نمایش ، یک سری کتاب ها را تهیه و شاید مطالعه می‌کنند و از برخی کتاب ها برای کسب نشان فرهیختگی استفاده می کنند که این رفتار بخودی خود موجب دلزدگی از مطالعه و تبدیل آن به امر تفننی جامعه می شود

💠 ۴- تنها افزایش کتابخانه ها و یا در دسترس قرار دادن کتاب ها سبب نمی شود که نسل جدید جامعه ما به کتاب خواندن ترغیب شود. باید جامعه را آموزش داد و گرایش به مطالعه و تحقیق را نهادینه ساخت زیرا راهی جز کتاب خواندن ندارند. تا زمانی که خانواده ها و افراد جامعه متوجه نباشند که خواندن کتاب یک نیاز ضروری است به سختی به سمت آن می روند که البته این امر نیازمند بسترسازی می باشد

در پایان هفته کتاب را به اهل قلم ، پژوهشگران ، کتابخوانان و کتابداران و عموم جامعه فرهنگی استان خوزستان تبریک و شادباش گفته و امیدوارم به اندازه روزهای سال مراسم رونمایی از کتاب در اهواز برگزار شود