بازتولید بدعت ها بنام میراث فرهنگی و سنت ها

نعیم حمیدی : رفتارها و رسوم فراگیر در یک جامعه در قالب دو عنوان کلی “سنت” و “بدعت” قابل تعریف و تقسیم بندی است.سنت بعنوان رفتار موجه و مبتنی بر فطرت آدمی برگرفته و منتج از “عقل” یا “شرع” می باشد که بدلیل انطباق با مبادی علمی و منطق همواره ماندگار و مستحسن می باشد .سنت ها به اتکای ذات عقلانی و داشتن ریشه در کتاب آسمانی و فطرت انسانی هیچ گاه قابل نفی ، امحاء و تغییر نمی باشد

به هر رسم و رفتاری که حاصل “خرافه” ، “التقاط” ، “تحجر” و “توهم” باشد، “بدعت” اطلاق می شود و حکم حرمت بر آن جاری است که بنا بر فرمایش حضرت امام کاظم علیه السلام “اذا ظهرت البدع علی العالم ان یظهر علمه” در صورت رخ نمایی بدعت ها بر اندیشمند و عالم تکلیف است تا با بهره گیری از متدهای علمی و ابزار منطق به مقابله بدعت ها برخیزد .

معیار در حرمت بدعت، مخالفت آن با روح اسلام و عقل است، لذا هر چیزی که نبوده یا وجود آن خللی در دین ایجاد کند و یا با قوانین و اصول مسلم اسلام منافات داشته باشد، بدعتِ حرام محسوب می شود .مرحوم حّر عاملی در کتاب وسایل الشیعه برخی از این اخبار را در سه باب (۳۸ تا ۴۰) در کتاب امر به معروف و نهی از منکر جمع آوری نموده است که روایت زیر از پیامبر گرامی اسلام پیرامون بدعت از جمله انهاست .قال رسول اللَّه صلی الله علیه و آله: «کلُّ بِدْعَهٍ ضَلالَهٌ وَ کلّ ضَلالَهٍ سَبیلُها الَی النَّارِ» هر بدعتی گمراهی و نهایت هر گمراهی به سوی آتش است.

 همواره روشنگری ، اقدامات فرهنگی و پاسخگویی دقیق و عالمانه لازمه ابطال و مرگ بدعت هاست.در فرهنگ و تعالیم دینی از بدعت به باطل تعبیر شده است و از سویی تنها راهکار مرگ باطل ترک ذکر، عدم ثبت و بیان مکرر آن می باشد “امت الباطل بترک ذکره”

از جمله بدعت ها و رسوم غلطی که در جامعه ما رواج داشت و سال ها پیش در سایه تلاش و روشنگری فعالان اجتماعی و عالمان دینی از فرهنگ عمومی رخت بربسته و به بوته فراموشی سپرده شده ، رسم “خون بس” و “فصلیه” می باشند.بهتر است بدانیم  فعالیت های فرهنگی در سایه همراهی مردم آنقدر ریشه ای و اساسی بوده که نسل های سه دهه اخیر هیچ ذهنیت ، خاطره و اطلاعی از تاریخ و شکل این بدعت ها ندارند

نباید تلاش های آیت الله موسوی جزایری و آیت الله دکتر حیدری و آیت الله عبدالکریم فرحانی در قالب ستاد عشایر خوزستان و همچنین فعالان فرهنگی و اجتماعی استان و اهواز در چارچوب حرکت فرهنگی مقابله با رسوم غلط همچون “نهوه” ، “خون بس” و “فصیله” را فراموش کرد که توانست در بازه زمانی کمتر از یک دهه ، پرونده این مظاهر غلط و بدعت های باطل را برای همیشه ببندد .البته ارتقای سطح فرهنگی و علمی افراد جامعه و نیز روشن بینی و همراهی مردم استان مولفه اصلی کسب این موفقیت بود

طی روزهای اخیر از طریق شبکه های اجتماعی شنیده شده که عده ای در حال جمع آوری مدرک و سند برای ثبت منکرات و بدعت های “خون بس” و “فصیله” آنهم بعنوان یکی از مظاهر میراث فرهنگی مردمان این خطه ولایت مدار و شهید پرور هستند که موجب شگفتی و تعجب افکار عمومی و نخبگان جامعه شده است ، که چگونه در عصر روشنگری و گسترش علم و فراگیر شدن سنت ها ، جماعتی در صدد باز تولید بدعت ها و پایمال ساختن حدود یک دهه تلاش فعالان اجتماعی ، رسانه ها ، مجامع فرهنگی علمای اعلام می باشند؟

نهوه ، فصلیه و خون بس بدعت ها و امور باطل و حرام شرعی هستند که سال ها به بوته فراموشی رفته است مباد که دوباره سرزبان ها بیافتد و در کتاب ها و نوشته ها تکرار شود؟

 حضرت امام علی علیه السلام می فرماید : «مَنْ مَشی الی صاحِبِ بِدْعَهٍ فَوَقَّرَهُ فَقَدْ مَشی فی هَدْمِ الْاسْلامِ» کسی که به سوی بدعت گذاری برود تا او را احترام کند، به طرف نابودی اسلام رفته است. در این حدیث گهربار امام علی علیه السلام تکریم بدعت گذار را منکری بزرگ معرفی می کند تا چه رسد به اینکه کسی به سمت و سوی احیای بدعت ها و رسوم غلط و منسوخ برود یقینا طبق فرمایش مولای متقیان وبال او سنگین تر خواهد بود

جالب تر اینکه رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله در حدیثی می فرمایند : «مَنْ اتی ذا بِدْعَهٍ فَعَظَّمَهُ فَقَدْ سَعی فی هَدْم الْاسْلامِ» کسی که صاحب بدعتی را اکرام کند در نابودی اسلام کوشیده است

حال چگونه است عده ای بنام ثبت میراث فرهنگی در اندیشه بارتولید بدعت ها و رفتارهای باطل بنام اقوام و شهرهای خوزستان هستند ؟ آیا طبق فرمایش رسول الله، این اقدام بعنوان هدم اسلام تلقی نمی شود؟چرا باید بدنبال ثبت رفتاری باطل و رسمی مرده بود تا آیندگان را به قضاوت اشتباه در مورد تاریخ اقوام واداشت و زمینه بدبینی نسبت به گذشتگان را فراهم ساخت؟

امیدوارم وزارت میراث فرهنگی و گردشگری با رد کارشناسی این اقدام و عدم تشکیل پرونده و جلوگیری از ثبت رسوم باطل خون بس و فصلیه برای همیشه این باب را به روی احیاگران بدعت ها ببندد