«ثدیّن» در حسرت زمین‌هایش!

«ثِدیّن»؛ دو تپه قدیمی که اکنون فقط یکی از آنها جان سالم به در برده است. فقط ۷ کیلومتر با اهواز فاصله دارد. نرسیده به شیبان بعد از شهرک بهشتی (خیط الرواس) نزدیک ترین روستا از شمال‌شرق به اهواز است. واقع در شهرستان باوی، بخش ویس، دهستان زرگان. روستا نماد تعارض سنت و مدرنیته، طبیعت و توسعه و زندگی روستایی و صنعتی است.ساکنان، شجره‌نامه‌هایشان را رو می‌کنند و می‌گویند ۱۲ نسل است که در ثدّین ساکن هستند. ۲هزار نفر جمعیت ساکن این روستا سال‌هاست که با شرکت ملی حفاری در تنش و چالش هستند؛ دقیقا از اوایل دهه ۷۰٫ این شرکت ۴۰۰ هکتار زمین را در همان سال‌ها با قیمت متری ۲۰۰ ریال از اهالی خریداری کرد؛ قیمتی که اهالی ثدین،‌ آن را «ثمن بخس» می‌خوانند.

اهالی می‌گویند به دلیل آگاهی عمومی پایین، اسناد را طبق خواسته شرکت به آنها داده‌اند. آنها همه اراضی متعلق به یک پلاک را تصرف کردند. معتمدان روستا در اوایل دهه ۸۰ به منظور تظلم‌خواهی به شورای شهر اهواز رفتند. شرکت هم آن ۴۰۰ هکتار را دیوارکشی کرد.به این ترتیب کسانی که سند نداشتند ولی در زمین‌های خود به صورت عرفی کشت و زرع می‌کردند، به‌راحتی زمین‌های خود را از دست دادند.

حصارکشی زمین‌ها

به گفته «ناجی مسکینی» از اهالی این روستا قبلا به ساکنان ثدیّن گفته بودند «می توانید در این زمین‌ها کشاورزی کنید.» خاطره‌های زیادی نقل می‌کنند از حاصلخیز بودن زمین در شرق کارون. گندم و جو می‌کاشتند که الان خیلی کم شده است. اما شرکت زیر وعده اش زد و با کشیدن دیوارهای بتنی، دور زمین‌ها را حصارکشی کرد.

تغییر کاربری زمین‌ها

«مشکور تریچی» یکی دیگر از اهالی ثدین می‌گوید: راهداری هم به این تصرف اذعان کرده و دستور عقب‌نشینی دیوارهای بتنی داده است، اما شرکت در واکنش به این اقدام از میان روستاییان نگهبان گذاشت.اهالی روایت می‌کنند که شرکت ملی حفاری در سال ۸۳ – ۸۴ اعلام کرد که می‌خواهیم انبار ضایعات و باشگاه گلف در همان اراضی بسازیم. مردم اعتراض کردند. سازمان محیط‌‌ زیست هم به تغییر کاربری زمین‌ها معترض شد. آنها ادعا کردند که می‌خواهند درختکاری کنند و این دو طرح کلید خورد و مسابقات کشوری هم در آن زمین گلف برگزار شد.

زمین‌های کشاورزی سه تکه شد

«حافظ منصوری زاده» دیگر ساکن این روستا می‌گوید که بخشی از زمین‌ها را به راهداری دادند تا کمربند شرقی اهواز را بسازد. و این اتوبان، زمین‌های روستای ثدین را دو شقه کرد.او می‌گوید: قسمتی دیگر از زمین‌ها را هم برای ساخت ایستگاه راه‌آهن با قیمتی چند برابر به راه آهن فروختند. به هر حال زمین‌های کشاورزی مردم سه‌تکه شد.

روستا؛ میانبری برای ماشین‌های سنگین

دهیار و عضو شورای روستای ثدیّن به همشهری می‌گوید: فاضلاب روستا حساب و کتاب ندارد و خیابان‌های خاکی روستا هر از گاهی غرق در فاضلاب می‌شوند.«فارس زرگانی» مقصر را ماشین‌های سنگین می‌داند که این بلا را بر سر زیرساخت‌ها آورده‌اند. وی ادامه می‌دهد: فرمانداری با وجود مراجعات و پیگیری‌ها، در این زمینه اقدامی نکرده است.زرگانی می‌گوید: بسیاری از محموله‌هایی که پلیسِ راه از تردد آنها جلوگیری می‌کند، راه خود را کج کرده و از راه امن این روستا گذر می‌کنند.دهیار ثدیّن فرصت را مغتنم می‌شمرد و به این موضوع هم اشاره می‌کند که طرح هادی روستایی به دلیل کمبود اعتبار به طور ناقص در ثدیّن اجرا شد. هیچ نوع خدمات اجتماعی هم به مردم ارائه نشده است.

تصرف زمین خاکی فوتبال

شرکت اکتشاف نفت و طرح ۵۵۰ هزار هکتاری (طرحی برای احیای زمین‌های کشاورزی مُرده‌ی خوزستان) هر دو در روستای ثدیّن فعالند؛ یکی برای پایش اکتشاف نفت و دیگری برای آبیاری این طرح کشاورزی.«حمد بالدی» یکی از جوانان روستا چند سالی است که جویای کار است. او به همشهری می‌گوید: به جز برای نگهبانی، کسی از روستاییان که بعضی از آنها لیسانس و فوق‌لیسانس دارند، جذب کارگاه‌های شرکت حفاری نمی‌شود.حمد می‌گوید: اینها به کنار. ما یک زمین خاکی برای فوتبال داشتیم که حفاری آن را هم تصرف کرد.

دکل حفاری بدون حریم

«عبد شرهانی» یکی از قدیمی‌های روستا روایت می‌کند که ۲۰ چاه نفت در اراضی کشاورزی مردم کشف شده، قبلا برای هر چاه ۱۶ هکتار حریم تعیین می‌کردند، اما حالا یک دکل حفاری در حاشیه روستا با فاصله یک دیوار وارد حریم خصوصی خانه‌ها شده است.او به همشهری می‌گوید: ما همه مسلمان هستیم و مشرف بودن کارگران بر حیات خانه‌های مردم با فرهنگ ما نمی‌خواند.او می‌گوید اقتصاد روستا بر همین زمین‌ها می‌چرخد که با تصرف زمین‌ها این ممر درآمد هم از بین رفت.

گردوغبار عملیات فنی

«عاشور راضی زاده» مجاور دکل و دیواربه‌دیوار کارگاه شرکت حفاری سکونت دارد. او تمایلی برای صحبت نشان نمی‌دهد، اما می‌گوید که از بوی بد و گردوغبار متصاعد از عملیات فنی این دکل ناراضی است.

آب بدون تصفیه

«عبدالزهرا عاگولی» کارگر ۴۰ ساله‌ای که ۴ فرزند دارد، به ما ملحق می‌شود. او می‌گوید: بسیاری از اهالی به دلیل تصرف اراضی، سرگردانی احشام، کاهش کیفیت آب و راه‌های مواصلاتی روستا را ترک کرده‌اند.عاگولی می‌گوید: آب در این روستا بدون تصفیه به مردم می‌رسد. آب از لوله ای که به سمت غیزانیه می‌رود، منشعب می‌شود.

بازسازی دکل‌های نفتی در مجاورت روستا

«حمزه سلمان پور» که در طول گشت و گذار در این روستا همراه ما بود، از فعالان اجتماعی و عضو شورای روستاست. او با حوصله زیاد سعی دارد همه چیز را به ما بگوید.حمزه با حسرت، دکل بزرگی را نشان‌مان می‌دهد. کارگرانی در ارتفاع تقریبا ۲۰ متری مشغول سنگ‌پلاست برای رسوب زدایی قطعات حفاری هستند.حمزه مضرترین اقدام این شرکت را بازسازی دکل‌های نفتی در مجاورت روستای قدیمی ثدین می‌داند.به گفته او این کار پیشتر بیرون از شهر و خارج از محدوده‌های مسکونی انجام می‌شد.

نفت‌کش‌های عراقی

اتوبان یا همان جاده کمربندی شرق اهواز زمین‌های کشاورزی اهالی را دو شقه کرده است؛ زمین‌هایی که در آنها گندم و جو می‌کارند؛ زمین‌های حاصلخیز در همسایگی تاسیساتی که شرکت آنها را به راه‌انداخته، دلربایی می‌کنند.طبق نوشته‌های تابلوی زردرنگی که به پوسیدگی می‌زند، قرار است کشتارگاه صنعتی اهواز هم در این زمین‌ها ساخته شود. زمین‌ها از انبار مواد در مجاورت نیروگاه زرگان به سمت شهرک شهید بهشتی امتداد دارند. پایان این اتوبان، صنایع فولاد و پل فولاد است. ماشین‌های سنگین و بعضا نفت کش‌های عراقی از آن برای عبور به سمت بندر امام خمینی(ره) استفاده می‌کنند؛ موضوعی که اهالی روستا به آن معترضند.

حمزه به همشهری می‌گوید: فرماندار باوی مهلت یک ماهه خواست تا وضعیت و تکلیف این جاده ای که از دل روستا می‌گذرد و تاکنون تلفات هم داده را تعیین کند، اما الان ۸ ماه می‌گذرد.او می‌گوید: ما این موضوع را به نمایندگان اهواز هم اطلاع داده ایم، اما هنوز که آب از آب تکان نخورده است.این عضو شورای روستا ادامه می‌دهد: محموله‌های ترافیکی و ماشین‌های سنگین از کنار مدارس شهید «غیور اصلی»، «حضرت سمیه(س)» در خیط الرواس و «حضرت امیر(ع)» در ثدیّن می‌گذرد و مشکلاتی را برای عبورومرور دانش‌آموزان ایجاد می‌کند.حمزه می‌گوید: ماشین‌ها چون با سرعت پایین می‌آیند، جاده اصلی روستا با عرض ۵ متر را تخریب کرده‌اند.

افت فشار آب و ولتاژ برق

عضو شورای روستای ثدیّن ادامه می‌دهد: ابتدای شیبان در ورودی شهرک شهید بهشتی آب و برق ۳ کارگاه از آب و برق روستا تامین می‌شود که این امر خصوصا در فصل طولانی گرما سبب افت فشارآب و ولتاژ برق می‌شود.حمزه می‌گوید: رئیس راه و ساختمان شرکت حفاری که به همراه رئیس حراست آن شرکت از ثدین بازدید کرده بودند، به شورای روستا قول ترمیم و تعمیر جاده روستا را داده بود، اما این وعده هنوز تحقق پیدا نکرده است.

تعداد زیادی از جوانان ثدیّن جذب کار شدند

پیگیری‌های حضوری و تلفنی خبرنگار همشهری برای یافتن پاسخی از طرف مسئولان شرکت ملی حفاری ایران پس از ۴ ماه به نتیجه نرسید و با وجود وعده برای پاسخگویی، این مهم به سرانجام نرسید.البته در مراجعه حضوری و گفت‌وگو با مسئولان روابط عمومی این شرکت، آنها می‌گویند که تملک زمین‌ها به صورت قانونی و با طی مراحل اداری و تراضی طرفین صورت گرفته است.آنها همچنین درباره آلایندگی دکل معتقدند که این روند با رعایت مسائل محیط زیستی صورت می‌گیرد.مدیران روابط عمومی شرکت ملی حفاری همچنین می‌گویند که تعداد زیادی از جوانان روستا را جذب کار کرده‌اند و به روستا خدمات اجتماعی ارائه کرده‌اند؛ موضوعی که روستاییان، آن را رد می‌کنند.

روکش آسفالت جاده روستا

از میان مسئولان، معاون راه‌های روستایی اداره کل راه و شهرسازی خوزستان در خصوص برخی موارد به همشهری پاسخ داده است.«پویا دشتی‌زاده» به اجرای ۵ پروژه راه روستایی در شهرستان باوی اشاره می‌کند و می‌گوید: پروژه روکش آسفالت جاده روستای ثدیّن از توابع شهرستان باوی با بیش از ۳ میلیارد ریال از محل اعتبارات استانی و نفت در سال ۹۳ آغاز شد و در حال حاضر ۶۰ درصد پیشرفت دارد.وی می‌افزاید: تا پیش از انجام این پروژه، مردم روستای ثدیّن برای انجام کارهای خود به دلیل نداشتن راه آسفالت‌شده با مشکل روبرو بودند، اما با انجام این پروژه، ارتباط این روستا با محور اصلی اهواز- شوشتر برقرار می‌شود.