75هزار پروژه نیمه تمام با برآورد مالی 417 هزار میلیارد تومان /طرح های غیر کارشناسی و نیمه تمام، میراثی برای دولت یازدهم

در یک اقتصاد سالم بالا بودن تعداد طرح های عمرانی نشانه رشد و پویایی جامعه همراه با کاهش نرخ تورم و بیکاری به شمار می رود اما همین کثرت تعدد اگر همراه با آماده سازی زیرساخت و فاکتورهای مناسب نباشد نه تنها هزینه ها را افزایش می دهد بلکه سبب هدررفت منابع هم خواهد شد.دولت ها معمولا برخی طرح های به جای مانده از دولت قبل را از مهم ترین مشکلات سد راه اجرای برنامه های خود می دانند که طرح های نیمه تمام دولت های نهم و دهم نیز از جمله اینگونه طرح ها به شمار می روند.در 8 سال گذشته کلنگ طرح هایی بدون کار کارشناسی و توجیه اقتصادی به زمین زده شد که به گفته مسئولان اقتصادی نه تنها به موضوع سودآوری آنها توجهی نشده بلکه بار مالی زیادی را نیز متوجه دولت یازدهم کرده است.

از این طرح ها که به عنوان میراث تلخ دولت های نهم و دهم یاد می شود می توان به هدفمندی یارانه ها، مسکن مهر و مهر ماندگار های حوزه های مختلف را نیز نام برد.توجه نکردن به قابلیت های اجرایی برخی از این طرح ها بهره وری در کشور را کاهش داد و با جذب منابع مالی نامحدود، تورم و در نهایت رکود را هم به ارمغان آورد.در طول 8 سال فعالیت دولت قبل تعریف طرح های عمرانی مختلف آن هم در مقیاس وسیع همواره به عنوان نقطه عطف دولت های نهم و دهم به شمارمی رفت فارغ از اینکه این طرح ها مصوب شده چه بار مالی را برای خود دولت و دولت بعد به همراه خواهد داشت.عدم مدیریت صحیح و اولویت بندی نامناسب این طرح ها در دولت گذشته سبب شد تا بسیاری از این طرح ها نه تنها مجال اتمام و بهره وری نیابند بلکه فرسوده و با عدم توجیه اقتصادی نیز همراه شوند.قد طرح های عمرانی در این سال ها به اندازه ای بلند شد که دولت های نهم و دهم در سال پایانی فعالیت خود بیش از2800 طرح نیمه تمام را به یادگار و به عنوان میراث برای دولت یازدهم برجای گذاشت این در حالی است که طبق آمار با وجود هزینه کرد بیش از 125 هزار میلیارد تومان تا سال 90، اما 90 درصد طرح های عمرانی مصوب شده نیمه تمام ماندند.

طبق بررسی های صورت گرفته در نهادهای کارشناسی، در صورتی که دولت یازدهم بخواهد وجوه مورد نیاز برای اتمام طرح های نیمه تمام فعلی را تامین کند، فقط برای طرح های نیمه تمام به بیش از ۲۰۸ هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد.این حجم عظیم پروژه های نیمه تمام که به اذعان بسیاری از کارشناسان اقتصادی تنها برای خودنمایی و عوام فریبی مصوب شده بود نیازهای کاذبی را نیز میان مردم ایجاد کرد.بسیاری از کارشناسان اقتصادی جدای از تصمیمات غیرکارشناسی و عجولانه برای تصویب طرح های عمرانی، عدم ارائه بودجه سنواتی در زمان تعیین شده و مناسب را یکی از دلایل عدم تامین مالی به موقع طرح ها عنوان می کنند و می گویند: تاخیرهای پی در پی در ارائه بودجه عمرانی فرصت کار کارشناسی مناسب برای این طرح ها را از بین برد و همین عامل موجب عدم تخصیص به موقع اعتبارات و نهایتا تعطیلی کار و انبار پروژه های مختلف و نیمه تمام شد.

رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور هم با اشاره به پروژه های ناتمام و غیرکارشناسی دولت قبل از وجود 75 هزار پروژه نیمه تمام خبر داد و گفت: برای اتمام پروژه های نیمه تمام به 13 سال زمان نیاز داریم.سلطانی فر با اشاره به شرایط بودجه عمومی اظهار داشت: در سال جاری بودجه عمومی (جاری و عمرانی) 211 هزار میلیارد تومان است که به شرط تخصیص کامل، 20 درصد آن مربوط به بودجه عمرانی و تملک و دارایی می شود.سلطانی فر افزود: در حال حاضر 40 هزار میلیارد تومان بودجه عمرانی داریم؛ اما در طول سال های قبل به قدری پروژه های بی حساب و کتاب کلنگ زده شده که اکنون 75 هزار پروژه نیمه تمام با برآورد مالی 417 هزار میلیارد تومان داریم. چنانچه اگر تا 10 سال دیگر هم کار جدید شروع نکنیم، برای تکمیل این پروژه ها 13 سال زمان نیاز است.

** نبود زمانبدی مشخص طرح ها در دولت قبل

یک کارشناس اقتصادی در این باره در گفت گو با خبرنگار ایرنا، اظهار داشت: کشور ما در زمینه فعالیت و زیرساخت های عمرانی از گذشته مشکلاتی داشته به گونه ای که برخی زیرساخت ها بعضا در شهرهای کوچک و یا در شهرهای بزرگی که نیاز بوده به درستی انجام نشده است.منصور آرامی گفت: در دولت های نهم و دهم در بخش عمرانی فعالیت ها به مراتب زیاد بود اما متاسفانه بسیاری از این فعالیت ها و پروژه های عمرانی به دلایلی به سرانجام نرسید و تا پایان عمر آن دولت ها هم تمام نشد.وی اضافه کرد: به طور معمول وقتی پروژه ای با یک بودجه بندی و در یک زمانبندی مشخص آغاز شود ولی برای اتمام آن برنامه ای وجود نداشته باشد تبعات بسیار بدی در زمینه اقتصادی، اجتماعی و سیاسی در جامعه و اقتصاد بر جای خواهد گذاشت.وی ادامه داد: هرچند به سرانجام نرسیدن برخی از پروژه ها در دولت های نهم و دهم به دلیل برخی کاستی ها در منابع مالی بوده اما دولت قبل نه برنامه مشخصی در حوزه بودجه ای و نه زمانبندی مناسب برای تکمیل این پروژه ها داشت لذا اکنون با حجم زیادی از طرح های نیمه تمام در کشور مواجه هستیم.

نماینده مردم بندرعباس در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: در بودجه سال های 93 و 94 خیلی از هزینه ها در بخش مطالبات است ضمن اینکه برنامه ششم هم در این زمینه کاستی هایی وجود دارد بنابراین به یک برنامه ریزی مالی مشخص و بلندمدت برای این طرح های نیمه تمام نیاز داریم. آرامی خاطرنشان کرد: هرچند دولت یازدهم در ایجاد این طرح ها دخالتی نداشته اما از آنجا که این طرح ها مصوبات دولت قبل بوده است بنابراین دولت یازدهم برای پیشبرد این طرح های نیمه تمام باید علاوه بر یک برنامه مشخص براساس اولویت و توجیه اقتصادی طرح را تامین مالی کند.وی همچنین گفت: مجلس ن