قرائتی در اهواز:جای قرآن در ادبیات حوزه‌ علمیه خالی است/ باید نهضت قرآن‌ آموزی در همه کشور راه اندازی شود

همایش آموزشی آشنایی با روش‌های تفسیر قرآن ویژه روحانیون، مبلغین، مبلغات و ائمه جماعات مساجد و مراکز فرهنگی امروز سه‌شنبه(27 خرداد) در شهرک نفت اهواز برگزار شد.به گزارش گروه دریافت خبر عصر ما،حجت‌ الاسلام والمسلمین محسن قرائتی، رئیس ستاد اقامه نماز کشور و صاحب تفسیر نور، در این همایش در بیان جایگاه و عظمت قرآن به آیه «لَوْ أَنزَلْنَا هَذَا الْقُرْآنَ عَلَى جَبَلٍ لَّرَأَیْتَهُ خَاشِعًا مُّتَصَدِّعًا مِّنْ خَشْیَةِ اللَّهِ؛ اگر این قرآن را بر کوهى فرومى‏‌فرستادیم یقینا آن [کوه] را از بیم خدا فروتن [و] از هم ‏پاشیده مى‏‌دیدى»(حشر، 21) اشاره کرد و اظهارداشت: امروز آمده‌ایم خود را در قبال قرآن محاکمه کنیم. قرآن از ما گله کرده است: «أَفَبِهَذَا الْحَدِیثِ أَنتُم مُّدْهِنُونَ؛ آیا شما این سخن را سبک [و سست] مى‌‏گیرید»(واقعه،۸۱). پیامبر(ص) نیز از ما گله کرده است: «وَقَالَ الرَّسُولُ یَا رَبِّ إِنَّ قَوْمِی اتَّخَذُوا هَذَا الْقُرْآنَ مَهْجُورًا؛ و پیامبر [خدا] گفت پروردگارا قوم من این قرآن را رها کردند»(فرقان، 30).

این مفسر قرآن در تبیین وجوه تأکید در این آیه گفت: کلمه قال، فعل ماضی است که در آیه برای وقوع امری در آینده به کار رفته است و این استفاده نشانگر محقق‌الوقوع و قطعی بودن این شکایت پیامبر در قیامت است. فرموده است رسول چنین شکایتی می‌کند؛ رسولی که رحمة‌للعالمین است و در جریان فتح مکه، در یک آن همه اهل مکه را بخشید. چنین فردی در روز قیامت از به خدا شکایت می‌کند. حرف «إنّ» و عبارت «یا ربّ» نیز تأکیدات دیگری در آیه هستند. فعل «اتخذوا» به معنای اتخاذ عمدی(نه تصادفی) و با علم است. «مهجور» نیز در لغت به این معنی است که چیزی مقابل چشمان ما وجود دارد اما به آن بی‌اعتنایی می‌کنیم. با توجه به این همه تأکید در این آیه در ابتدای این جلسه همه باید استغفار کنیم.

قرائتی در ادامه با اشاره به آیه «خُذِ الْکِتَابَ بِقُوَّةٍ؛ کتاب [خدا] را به جد و جهد بگیر»(مریم، 12) اظهار کرد: چه کسی می‌تواند بگوید به این آیه عمل کرده است؟ قرآن پیش ما مهجور است. لذا هر جا به قرآن عمل نکردیم سیلی آن را می‌خوریم.وی با بیان این که رمضان بهترین فرصت برای همگام شدن با قرآن است، گفت: در آیه «شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِیَ أُنزِلَ فِیهِ الْقُرْآنُ؛ ماه رمضان [همان ماه] است که در آن قرآن فرو فرستاده شده است»(بقره، 185) ماه رمضان ماهی معرفی شده است که در آن قرآن نازل شد؛ نفرموده است ماه صیام بلکه فرموده است ماهی که قرآن در آن نازل شده است.

رئیس ستاد اقامه نماز در ادامه با انتقاد از ادبیات به کار گرفته شده در حوزه‌های علمیه و جای خالی قرآن در آن عنوان کرد: معمولاً برای آموختن قواعد عربی از عبارت معروف «ضرب زید عمرا» استفاده می‌شود. چرا گفته نمی‌شود «رحم الله عبداً»؟ ادبیات ما خالی از قرآن است؛ گرچه الحمدالله اخیراً عوض شده است. در وضعیت کنونی قرآن بسیار کمرنگ است و اصلاح این وضعیت نیازمند عزم است. باید همت کنیم. اگر توانستیم عزمی بگیریم به جایی خواهیم رسید در غیر این صورت این سخنان صرفاً یک سخنرانی بی‌اثر است.

صاحب تفسیر نور با بیان نمونه‌هایی از روایات ائمه(ع) در استخراج معانی دقیق از آیات قرآن اظهار کرد: سخنان ائمه(ع) نشان می‌دهد که هر حرف و کلمه قرآن دارای یک نکته است. آیات فراونی وجود دارد که نیازمند تعمق و کشف هستند.قرائتی با تصریح بر این که فقه، ادعیه و قرآن برای ما روشن نشده است، با ارائه مثال‌های فقهی و نمونه‌هایی از ادعیه، ظرفیت عمیق و گسترده این متون اسلامی را متذکر شد.وی با دعوت به عمل به آیه «خُذِ الْکِتَابَ بِقُوَّةٍ» در آستانه ماه رمضان با بیان این که قرآن مورد بی‌مهری واقع شده است، تصریح کرد: قرآن کریم 268 قصه دارد که همه قصص حق هستند. هنوز شیرینی قرآن را نچشیده‌ایم برای همین است که هر روز به یک مجله و مقاله رومی‌آوریم.

رئیس ستاد اقامه نماز با اشاره به اینکه 22 واجب میلیونی قرآن کریم در کشور فراموش شده، عنوان کرد: امام رضا(ع) فرموده‌اند نماز واجب شده است که قرآن از مهجوری خارج شود. گفتن این سخنان به افرادی که خود عالم به آن ها هستند نیازی نیست؛ بلکه هدف آن است که آیا می‌توانید تصمیمی بگیرید.قرائتی با در ادامه سخنان خود، به نقل اقرارهای بزرگانی همچون ملاصدرا، فیض کاشانی، وحید خراسانی، آیت‌الله مشکینی و … در زمینه کمتر پرداختن به قرآن نسبت به کتب‌ دیگر پرداخت و عنوان کرد: آیا می‌توانیم بگوییم مردم نیازی به قرآن و نهج‌البلاغه ندارند؟ ما باید برنامه داشته باشیم. در روایات آمده است که در قیامت به مقدار قرائت قرآن به افراد درجه داده می‌شود. مسئله این است که ممکن است حوزه‌های علمیه غافل باشند.

وی با بیان این که در جلسات اخلاق قرآن را کنار می‌گذاریم و کلاس را شروع می‌کنیم، بازگویی برخی احادیث دروغ و اشعار ضد قرآن در منابر را نقد کرد و گفت: خیلی از اخلاقیات ما ضد قرآن است. دستمان از قرآن کوتاه شده و در منابر خود به مطالب بی‌اساس می‌پردازیم.این مفسر قرآن با تأکید بر این که در منابر از بازگویی خواب و رویا پرهیز کنیم، بیان کرد: بیشتر خواب‌ها دروغ هستند و رویاهای صادقه نیز هشتاد درصد وحی است. اما قرآن صد در صد وحی است. چرا از قرآن اقتباس نکنیم؟ باید از آیات قرآنی مکتب بسازیم. آیات قرآنی نقاط فراوانی برای استخراج و استفاده دارد که این کار هنر و مطالعه می‌خواهد.

وی در ادامه به بیان نکاتی در زمینه شیوه بیان تفسیر پرداخت و اظهار کرد: در آغاز بیان تفسیر برای مردم از سوره‌های آسان آغاز کنیم. جلسات تفسیر را در ده دقیقه برگزار کنیم. قرآن کریم در دستورات خود به مخاطب و شرایط وی توجه کرده است. لذا ما نیز باید به مخاطب توجه کنیم. تفسیر را به ترتیب نگوییم؛ چرا که برخی موضوعات مطرح شده در آیات چه بسا مورد نیاز همگان نباشد. آنچه را که همه مردم هر روز به آن نیاز دارند مطرح کنیم. سر منبر داد نزنیم. مسائل غیرضروری را نگوییم. آنچه یک مفسر و یک مبلغ در جلسات تفسیر می‌گوید نباید از چهار حالت خارج باشد؛ واجب باشد، مستحب باشد، مشکل فرد را حل کند و مشکل جامعه را برطرف سازد. پاسخ پرسش‌هایی که خالی از این فواید باشد نیازی نیست.

قرائتی در بخشی از اظهارات خود با تأکید بر لزوم توجه به بحث زکات عنوان کرد: در قرآن کریم 32 بار کلمه زکات و 32 بار کلمه برکت آمده است. نباید از زکات غافل شویم. زکات تنها واجبی است که در قرآن کریم پس از آنکه به پیامبر(ص) دستور می‌دهد از اموالشان صدقه بگیر، پس از آن می‌فرماید برای آن ها به جهت این عمل دعا کن. استان خوزستان در برخی از ساله ا رتبه اول را در زکات به دست می‌آورد که این میزان اخیراً کم شده است.رئیس ستاد اقامه نماز با تأکید بر این که باید در اهواز و همه کشور نهضت قرآن‌آموزی راه‌اندازی شود، گفت: باید برای همه بچه‌های استان دوره‌های فشرده برگزار کنیم که بتوانند قرآن را روخوانی کنند. به نسل نو ما خیانت شده است و ما نیز غافل شده‌ایم.

قرائتی با بیان نمونه‌هایی از سخنان بزرگان در زمینه ضرورت تجدید تفسیر قرآن در هر دوره عنوان کرد: علامه طباطبایی معتقد بودند که قرآن کریم هر دو سال نیازمند تفسیر است. همچنین آیت‌الله مکارم شیرازی معتقدند که تفسیر نمونه مربوط به 40 سال پیش است. بر این اساس هر روز باید نکته جدیدی از قرآن پیدا کرد. لازم است نکات قرآنی در زمینه‌های مختلف حقوق، معماری، تغذیه و … استخراج و برای هر رشته‌ای کتاب تفسیر موضوعی جداگانه نوشت.

وی با تأکید بر این که نباید به سخنرانی‌های عمومی اکتفا کرد، بر ضرورت تذکر خصوصی تأکید کرد و گفت: برای این که به قرآن عمل شود فرد باید قرآنی باشد. حوزه علمیه ما باید قرآنی‌تر شود.این مفسر قرآن در پایان به تشکیل ستاد تفسیر در استان خوزستان زیر نظر آیت‌الله موسوی جزایری اشاره کرد و گفت: همه ما باید قرآن را جدی بگیریم. باید طلاب فاضل و جوانی را که دارای سلیقه و بیان خوب هستند و می‌توانند تفسیر خوب بگویند جمع کنیم و تفسیر قرآن را رونق دهیم