حمل و نقل جاده ای خوزستان در راه های نامطلوب

خوزستان با برخورداری از ۱۶هزار دستگاه ناوگان حمل و نقل جاده ای اعم از بار و مسافر به عنوان استان نخست و قطب حمل و نقل کشور با چالشی به نام راه مطلوب و توسعه این راه ها دست و پنجه نرم می کند.

صنعت حمل و نقل خوزستان با وجود کارهای بسیار انجام شده با نیاز روز جلو نرفته و علی رغم ضرورتی که برای رشد در این بخش احساس می شد آهنگ این رشد بسیار کند بوده است.رشدی که در صنعت حمل و نقل خوزستان ایجاد شده با توجه به نخست بودن آن در صنعت حمل و نقل کشور مطلوب و در حد و قامت این استان نیست.اگر چه زیرساخت هایی ایجاد و یا به عنوان نمونه پایانه های مرزی در خوزستان فعال شد اما با مقایسه آنچه هست و آنچه ایده آل این استان است با در نظر گرفتن امتیازها و تفاوت های آن با دیگر نقاط کشور برای ارتقای شاخص های موجود در بخش حمل و نقل با رفع عقب ماندگی ها و پر کردن خلاء های موجود باید به صورت مدون برنامه ریزی کرد.بین آنچه هست و آنچه که می توانست باشد تا دستیابی به شاخصی مطلوب فاصله بسیار است و این فاصله در خور خوزستان به عنوان قطب حمل و نقل کشور نیست.

تمام بخش های حمل و نقلی اعم از زمینی، دریایی، هوایی و ریلی در خوزستان وجود داشته و استانی کامل از این لحاظ اما جای کار بسیار دارد و می طلبد که در حوزه های مختلف این بخش کارهای بسیاری صورت گیرد.با وجود فعالیت ۱۷اسکله در بندرهای خوزستان با ظرفیت پذیرش سالانه ۵۸میلیون تن کالا و ظرفیت سالانه جابجایی ۱۸میلیون تن بار در شبکه ریلی جنوب به دلیل توسعه نیافتگی راه های ترانزیتی در خورستان از این ظرفیت به نحو مطلوب استفاده نشده است.

به دلیل همین توسعه نیافتگی، هم اینک با وجود این که بندرهای خوزستان اقتصادی ترین مسیر ترانزیتی به شمال و شمال غرب کشور محسوب می شود از مجموع ظرفیت پذیرش ۵۸میلیون تنی این بندرها از ۴۲میلیون تن بهره برداری می شود. و با وجود ۶۱۸کیلومتر خطوط اصلی و ۲۴۰کیلومتر خطوط فرعی در محور ریلی جنوب که شش درصد شبکه ریلی کشور را در خود دارد حداکثر جابجایی کالا در این محورها پنج میلیون تن بوده در حالی که ظرفیت ۱۸میلیون تنی را دارد.از نظر جابجایی مسافر هم حداکثر این جابجایی چهار میلیون نفر در سال است.

با توجه به وزن متوسط ۱۷٫۷تن برای هر یک از ناوگان حمل و نقل خوزستان راه های ترانزیتی موجود پاسخگوی این حجم نبوده و نیازمند توسعه است.از مجموع پنج هزار و ۱۵۰کیلومتر راه اصلی و فرعی در خوزستان یک هزار و ۵۹۵کیلومتر راه شریانی(از مجموع ۲۰هزار کیلومتر راه شریانی کشور) است که نقش تاثیرگذاری در حمل و نقل جاده ای کشور ایفا می کند اما نسبت عرضه و تقاضا در بخش راه های خوزستان به هم خورده که این مساله تبعاتی را به دنبال داشته است.بهره برداری از جاده ها در خوزستان به شدت بیش از دیگر نقاط کشور است و این به کمبود راه ها بر می گردد که باعث فرسودگی محورهای موجود شده است.در کنار این مساله میزان تصادفات هم به فرسودگی جاده ها کمک می کند.

امسال ۲۴میلیارد تن کیلومتر حجم کالای جابجا شده در طول محورهای ترانزیتی و شریانی خوزستان بوده که از نظر جابجایی کالا از مبدا در سطح کشور با ۳۵میلیون تن رتبه دوم را از آن خود کرده و این در حالی است که جاده ها همان جاده های یک دهه گذشته بوده و برای بهبود آنها چاره ای اندیشیده نشده است.

 امیر خانزاده