نهم اردیبهشت ماه سالروز تشکیل شوراهای شهر و روستا

عبدالجبار یکتاسواری : فلسفه تشکیل شوراهای شهر و روستا در قانون اساسی بمنظورجلب مشارکت عمومی مردم وتلاش برای پیشبرد و سرعت بخشیدن به برنامه های سیاسی، عمرانی؛ اجتماعی ؛ رفاهی و…….تعریف شده است.بررسی عملکرد شوراهای شهروروستادر استان پس از۲۲سال بیانگر تلاش؛ همیاری وتسهیل دراموراجرایی بوده است.استفاده از خرد جمعی برای اداره امور شهر و روستا […]

عبدالجبار یکتاسواری : فلسفه تشکیل شوراهای شهر و روستا در قانون اساسی بمنظورجلب مشارکت عمومی مردم وتلاش برای پیشبرد و سرعت بخشیدن به برنامه های سیاسی، عمرانی؛ اجتماعی ؛ رفاهی و…….تعریف شده است.بررسی عملکرد شوراهای شهروروستادر استان پس از۲۲سال بیانگر تلاش؛ همیاری وتسهیل دراموراجرایی بوده است.استفاده از خرد جمعی برای اداره امور شهر و روستا مهمترین هدف تاسیس شوراها بوده است.پس ازبرگزاری انتخابات شوراها در اسفند ماه ۱۳۷۸؛ در نهم اردیبهشت ماه سال ۱۳۷۹؛ کلیه اعضای شوراهای کشور راهی پایتخت شدند و جشن اولین دوره ی شوراها در ورزشگاه بزرگ ازادی برگزار گردید.ازانزمان ۲۲ سال می گذرد و بسیاری از اعضای شوراهای شهر و روستا؛ نماینده مجلس؛ مدیرکل ، فرماندار ، بخشدار و…گردیدند. هدف ازاین یادداشت ارزیابی کلی عملکرد شوراهای شهر و روستا در استان خوزستان می باشد.

بررسی عملکردشوراهای اسلامی روستادراستان خوزستان

استان خوزستان دارای ۲۹شهرستان ۶۹ بخش ؛۶۲۵۲ نقطه روستایی؛ ۴۰۴۲ روستای دارای سکنه و طرح هادی مصوب؛ ۶۷۶۳ عضو شورا در قالب ۲۱۶۷ شورای اسلامی روستا و ۲۰۱۷ دهیاری می باشد. جمعیت روستایی استان ۳۰۴ /۱۵۶/ ۱ نفرکه معادل ۵۵ /۲۴ ازکل حمعیت استان است.

دراوایل تشکیل شوراهای روستایی دراستان ومرحله جنینی این نهاد نوپا؛ بدلیل عدم وجود تجربه ، اعضای شوراها،کار را با آزمون وخطا شروع نمودند‌ ولی باگذشت زمان وشروع بکار دهیاری ها (بازوان اجرایی شورا در روستا) خوشبختانه شوراها توانستند اقدامات موثری را پایه گذاری نمایند بهسازی معابر ، احداث جاده های ، انتنی ، گازرسانی ؛ روشنایی معابر،احداث و توسعه شبکه ابرسانی، احداث زمین ورزشی، تصویب طرح هادی و نیز بازنگری ، صدور اسناد مالکیت ، جلب مشارکت مردمی در طرح های عمرانی ، حفاظت از تاسیسات روستا و….ازجمله اقدامات موثر وماندگاری است که با پیگیری شبانه روزی اعضای شوراهای روستایی در۲۲سال اخیردراستان صورت گرفته است. یکی از مهمترین اقدامات شوراها”جمع اوری منظم پسماند در روستاهاست”که قبل ازتشکیل شوراهادرهیچ روستایی ازاستان صورت نمی گرفت ولی درحال حاضر در اکثر روستاهای دارای دهیار انجام می گیردکه این امرموجب پاکیزگی روستاهای استان گردیده است.*

در دهه ۷۰ و نیز ۸۰ سیل مهاجرت ازروستا به شهرافزایش یافته وبه میزان ۲۰درصد رسیده بودکه بافعالیت خوب شوراهای روستایی وتوجه بیشتر دولتمردان نظام مقدس جمهوری اسلامی به قطب تولید در کشور (روستا)خوشبختانه دردهه منتهی به سال۱۴۰۰شاهدپدیده نادر”مهاجرت معکوس”بمیزان ۲۲درصد از شهربه روستا هستیم.*

بدون شک وقتی صحبت از روستا شود و ذکری از بخشدار نگردد بحث ابتر و ناتمام است.این مردان بی ادعا و تلاشگر ؛ شبانه روزدرخدمت روستاییان هستند.بخشدار؛سکاندار،پیشانی وخط مقدم دولت درخدمت رسانی به روستاهاست.قطعا موفقیت شوراهای روستایی دراستان بدون حمایت بخشداران استان امکان پذیر نبوده است.

یکی ازاقدامات ماندگار دولت نهم درخدمت به روستاهای کشور ؛ تفکیک امور روستایی و امور شهری وتشکیل اداره کل امور روستایی مستقل در استانداری هاست که این تصمیم بزرگ؛ تاثیر قابل توجهی در پیشرفت وتوسعه روستاهای کشور و استان داشته است.منابع انسانی کارامد‌ومتعهد فراوانی درشوراهای روستایی استان وجوددارند که قطعادراینده؛ بسیاری ازاین افرادبه مناصب اداری دست خواهندیافت.بطوراجمالی میتوان گفت :شوراهای روستایی استان که از برکات مهم نظام مقدس جمهوری اسلامی محسوب میشوند درانجام وظایف خودکارنامه موفقی داشتندو تصویر مثبتی ازشورای روستا در ذهن روستاییان استان ترسیم گردیده است.

بررسی عملکردشوراهای اسلامی شهر :

استان خوزستان متشکل از۸۹شهر؛۸۹شهردارودارای ۴۷۷عضواصلی شورای شهرمی باشد.جمعیت ساکن شهرهای استان به تعداد ۲۰۵ / ۵۵۴ /۳نفر که معادل ۴۵/ ۷۵ کل جمعیت استان است.دوره پنجم شوراهای شهر در استان ازتلخ ترین دوره ها بود چرا که دردوره گذشته دوشورای شهرمنحل وانتخابات یک شهر نیز ابطال ‌وعلاوه بران تعدادی از شهرداران استان استیضاح و نیز دهها عضو شورا توسط دستگاه امنیتی وقضایی احضار و بازداشت شدند.

باتوجه به اجمالی بودن این نوشتارنمیتوان به تفصیل همه مواردمرتبط باشوراهای استانرابررسی نمود.امابه دوماده مهم از”قانون شوراهای شهر”که بیشترین محل اشکال به شوراهای شهر دردوره های گذشته است ؛ اشاره می گردد: ماده ۹۵قانون شوراها:شوراحق ندارد در عزل ونصب نیروهای شهرداری ‌ویا شرکت ها و موسسات وابسته به انها دخالت نمایند یابه انها دستور دهند.

دخالت شورادرعزل ونصب مدیران زیرمجموعه شهرداری ونیزبویژه دخالت درمعاملات شهرداری ؛درپنج دوره گذشته شوراهااسیب جدی به شهرداریهای استان واردنموده وموجب ترسیم تصویرمنفی از نهاد شورادرذهن مردم گردیده است. استخدامهای بی رویه وخارج ازچارچوب توسط برخی شوراها موجب گردیده تابرخی شهرداریهای استان هم اکنون۳ویا ۴برابرظرفیت نیرو داشته باشند ودرنتیجه دغدغه اصلی شهردار؛تامین حقوق کارکنان شهرداری ونه کارعمرانی است که بهمین دلیل درسنوات گذشته شاهدتجمعات فروانی درب استانداری وفرمانداریهای استان بودیم و همینک برخی ازشهرداریهای استان باچندین ماه حقوق معوقه وپرداخت نشده به کارکنان خود مواجه هستندکه ناشی ازاستخدامهای بی رویه درشهرداری های استان میباشد.

اسیب جدی دیگرشوراهای شهردراستان ناشی ازکلی بودن ماده ۸۳ قانون شوراهاپیرامون عزل واستیضاح شهرداران است. چراکه ازمرحله انتخاب شهردارتوسط شورا(که معمولازمانبراست)تامرحله استعلام ازمراجع قانونی ومرحله امضاحکم شهردار توسط نماینده عالی دولت در استان (استاندار) پروسه ای بسیار زمانبراست ولی درمقابل ؛ شوراهای شهر میتوانند بایک یادو سوال مراحل عزل واستیضاح شهردار را انجام دهندکه تاانتخاب شهردار بعدی؛ سیستم شهرداری در بلاتکلیفی باسرپرستی اداره می شود.به زعم کارشناسان خبره هیچ وزن ومعیاری برای سوالات مطرح شده درجلسه استیضاح توسط قانونگذار مشخص نشده و سهولت استیضاح شهرداران یکی ازخلاهای قانون شوراها می باشد. استیضاح درصورت تخلف شهردار حق مسلم شوراست اما استیضاح هایی موردانتقاد است که بدلیل عدم تامین منافع شخصی اعضا شورا انجام می گیرد‌ ولی سوالات طرح شده درمتن استیضاح درپوشش دفاع ازمنافع عمومی مردم و شهرمی باشد) .

علیرغم همه اسیب ها و اشکالات فوق الذکر ؛ نباید عملکرد همه شوراهای شهر در دوره های قبل استان را زیر سوال برد و عملکرد چند عنصر نامطلوب را به نام تمام شوراهای شهر نوشت چراکه بسیاری ازاعضای شورای شهر دوره های گذشته عملکرد موفقی داشتند و مردم خاطرات شیرینی از فعالیت خوب برخی شوراهای شهرگذشته دارند که فراموش نشدنی است و بسیاری ازاعضای شوراهای شهردوره های گذشته کارامد پاکدست و تلاشگر در رفع مشکلات شهرشان بودند.