توپ مذاکرات در زمین آمریکا؛ تداوم بازی غرب برای مقصرنمایی ایران

نشست دوره ای شورای امنیت سازمان ملل در روز پنجشنبه به وقت محلی یک روز پس از مذاکرات دوحه به عرصه تداوم بازی غرب به رهبری آمریکا مبنی بر مقصرنمایی تهران تبدیل شد که با پاسخ‌های محکم ایران و انتقادات چین و روسیه مواجه شدند.نشست دوره ای شورای امنیت برای بررسی گزارش سیزدهمین گزارش آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل متحد از اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ و توافق برجام روز پنجشنبه ۳۰ ژوئن۲۰۲۲ ( ۹تیرماه ۱۴۰۱) در محل این شورا آنهم پس از مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا با میانجیگیری اتحادیه اروپا در دوحه قطر برگزار شد.

مطابق قطعنامه ۲۲۳۱، هر شش ماه یکبار گزارش دبیرکل سازمان ملل در نشست عادی شورای امنیت سازمان ملل ارائه می شود و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در نیویورک در این نشست سخنرانی می‌کند.همانگونه که انتظار می‌رفت فضای نشست شورای امنیت متاثر از توافقات حاصله قبلی، سفر فرستاده عالی اتحادیه اروپا به تهران و گفتگوهای دوحه و همچنین تمرکز نگاه‌ها بر اولویت روند اقدامات و مذاکرات دیپلماتیک برای احیای کامل مفاد برجام قرار گرفت و جبهه غرب مواضع قبلی خود را تکرار کرد که با پاسخ‌های قاطع تهران و انتقادات چین و روسیه مواجه شدند. کشورهای اروپایی به تاسی از آمریکا همان مواضع را تکرار کردند اما سفیر اتحادیه اروپا در نقش میانجیگیر مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا لحن ملایمتری داشت.

بیانیه‌ تکراری تروئیکای و فرابرجامی خواندن مطالبات تهران

پیش از این نشست، نیکولاس دو ریوایر سفیر و نماینده فرانسه در سازمان ملل در جمع خبرنگاران با قرائت بیانیه مشترک فرانسه، انگلیس و آلمان ادعاها و هراس غرب از پیشرفت های هسته ای ایران را تکرار و بازی مقصرنمایی غربی ها را در نشست شورای امنیت سازمان ملل کلید زد.این سه کشور اروپایی همسو با آمریکا گفتند که مذاکرات فشرده وین به یک توافق قابل اجرا بر روی میز منجر شده است و تهران را متهم کردند که تاکنون حاضر به استفاده از این فرصت دیپلماتیک نشده و به اقدامات تشدید کننده خود ادامه داده است.آنها بدون اشاره به اقدامات تخریبی خود و آمریکا در تصویب قطعنامه شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی، پاسخ تهران را منفی، مخرب و تحریک کننده خواندند.این سه کشور اروپایی مدعی شدند اقدامات ایران برای بازگشت آن به اجرای کامل تعهدات برجامی مانع ایجاد می‌کند و دستیابی به راه حل سیاسی را مشکل می‌سازد.

آنها خواستار توقف پاسخ ایران به روند اقدامات تخریبی خود شدند و بار دیگر با بکارگیری تاکتیک رو به پایان بودن زمان مدعی شدند ایران باید تا فرصت وجود دارد، این توافق را نهایی کند.این سه کشور اروپایی همچنین با اشاره به مذاکرات غیرمستقیم میان ایران و آمریکا در دوحه قطر، تهران را متهم کردند که در این مذاکرات از این فرصت دیپلماتیک استفاده نکرده و خواسته‌های جدید خارج از برجام و غیرواقعی را مطرح کرده است.این سه کشور اروپایی همچنین مدعی شدند برنامه موشکی ایران مغایر با قطعنامه ۲۲۳۱ است و در راستای هراس از نفوذ منطقه ای ایران، تهران را متهم به اقدامات بی ثبات کننده کرده و مدعی شددند ایران باید تمام فعالیت های موشکی بالستیک و اشاعه را که مغایر با قطعنامه یاد شده است، متوقف کند.

گوترش در گزارش سیزدهم خود چه گفته است؟

به گزارش ایرنا، آنتونیو گوترش دبیر کل سازمان ملل متحد سیزدهمین گزارش خود از اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت را هفته گذشته به این شورا ارائه داد و در آن بر ضرورت رفع تحریم های هسته ای یکجانبه آمریکا علیه ایران و بهره مندی ایران از مزایای اقتصادی برجام تاکید کرد.دبیرکل در این گزارشی که بخش عمده ای از ادبیات آن مشابه ادوار گذشته است، همچنان از برجام به عنوان بهترین گزینه برای حل و فصل موضوع هسته ای ایران و دیپلماسی چندجانبه یاد می کند. دبیرکل از فعالیت های دیپلماتیک در قالب گفتگوهای انجام شده برای بازگشت همه طرف ها به تعهدات خود وفق برجام استقبال و درخواست همکاری نزدیک و موثر میان طرف های موضوع را ارائه کرده است.گوترش عین حال بر ضرورت تسریع این فعالیت‌ها و اجتناب از تاخیر در فرآیند مذاکرات اشاره داشته و از ایران و آمریکا خواسته است برای حل و فصل موضوعات باقی مانده در مسیر احیای برجام نرمش بیشتری نشان دهند.

دبیرکل سازمان ملل بر ضرورت رفع تحریم‌های هسته ای یکجانبه آمریکا علیه ایران و بهره مندی ایران از مزایای اقتصادی برجام تاکید می‌کند و به طور خاص درخواست خود از آمریکا برای رفع تحریم‌های مرتبط با حوزه نفتی ایران را که می تواند فرآیند احیای برجام را تسهیل کند، تکرار و درعین حال، نسبت به اقدامات متقابل هسته ای ایران نیز ابراز تاسف کرده است.این گزارش با ارجاع به مکاتبات کشورهای غربی و اسرائیل در خصوص برنامه موشکی ایران و ادعاهای مرتبط با نقض قطعنامه های ۲۲۳۱، پاسخ های نمایندگی جمهوری اسلامی ایران به این ادعاها و مواضع کشورمان در خصوص ماهیت مشروع و متعارف فعالیت های دفاعی، موشکی و فضایی ایران را مدنظر قرار داده است.در این گزارش، تلاش کشورهای غربی برای طرح موضوعات منطقه ای و ادعای مربوط به ارسال موشک از ایران به یمن ناکام مانده و دبیرکل از هرگونه نتیجه گیری و تایید این ادعاها اجتناب کرده است.

معاون سیاسی دبیر کل سازمان ملل خواستار لغو تحریمها علیه ایران شد

خانم رزماری دی کارلو معاون دبیر کل سازمان ملل در امور سیاسی و صلح با قرائت سیزدهمین گزارش دبیر کل سازمان ملل گفت: با وجود تلاش های گسترده و فشرده بازگشت به برجام محقق نشده است. دستیابی به برجام به یک دیپلماسی قاطعانه نیاز دارد. احیای آن به تلاش و صبر بیشتری نیاز دارد.وی گفت که او و دبیرکل سازمان ملل از جمهوری اسلامی ایران و آمریکا می خواهند تا با همین روحیه و تعهد برای از سرگیری همکاری ها در چارچوب برجام به سرعت اقدام کنند.معاون دبیر کل سازمان ملل ابراز امیدواری کرد که ایران و آمریکا حرکت مذاکرات اخیر در دوحه با میانجیگری اتحادیه اروپا را برای حل و فصل مسائل باقیمانده ادامه دهند.دی کارلو همچنین گفت: ما بار دیگر از آمریکا می خواهیم تمام تحریم های ایران را لغو کرده یا آنها را کاهش دهد و معافیت های تحریمی در مورد تجارت نفت و گاز ایران را تمدید کند. همچنین از ایران می خواهیم گامهایی را که همگام با تعهدات برجامی این کشور نیستند، معکوس کند.

 

لحن تقریبا متفاوت نماینده اتحادیه اروپا از غرب: متعهد به احیای برجام هستیم

اولوف اسکوگ، سفیر و نماینده اتحادیه اروپا در شورای امنیت در این نشست اظهار داشت: اتحادیه اروپا همچنان متعهد به احیای برجام است.وی تصریح کرد، مذاکرات وین برای بازگشت به برجام بیش از یک سال پیش آغاز شده است. این مذاکرات چالش برانگیز بوده اند نه تنها برای گام های مورد نیاز برای احیای برجام، بلکه غلبه بر بی اعتمادی پس از تصمیم دولت پیشین آمریکا برای خروج از برجام، وضع دوباره تحریم ها و گام های متعاقب ایران که مغایر با تعهدات برجامی آن است.نماینده اتحادیه اروپا اعلام کرد که در ماه مارس توانستیم که متن تهیه کنیم که حاوی توافقات بسیار سخت است و تعداد بسیار کمی از مسایل باقی مانده اند. این متن در مورد تمام گام های مورد نیاز آمریکا برای بازگشت به برجام و اجرای کامل آن از سوی ایران و آمریکا توضیح می دهد.

وی در راستای هراس از پیشرفت برنامه هسته ای ایران مدعی شد با توجه به مسیر نگران کننده برنامه هسته ای ایران و ادامه تحریم های آمریکا علیه این کشور، نهایی کردن این توافق در اسرع وقت و اجرای برجام بسیار اهمیت دارد.نماینده اتحادیه اروپا ادعا کرد که پس از بیش از یک سال مذاکره، معتقدیم یک توافق خوب برای احیای برجام روی میز است. این توافق دوجانبه میان آمریکا و ایران نیست. همه اعضای برجام برای رسیدن به تعادل حساس کنونی در متن مذاکره، تصمیمات سیاسی بسیار سختی گرفته اند. توافق اکنون تقریبا نهایی شده است.وی اضافه کرد که اتحادیه اروپا نگران است که ممکن است نتوانیم این توافق را نهایی کنیم. پیام ما این است: از این فرصت برای نهایی کردن توافق استفاده کنید. زمان غلبه به مسایل باقی مانده اکنون است.

 

ایرلند: برجام نمونه ای از گفتگو و دیپلماسی برای حل مسایل مشکل است

سفیر و نماینده دائم ایرلند در سازمان ملل نیز که کشورش تسهیلگر قطعنامه ۲۲۳۱ است، در سخنانی گفت، بر اهمیت نقش نظارتی آژانس اتمی بر برنامه هسته ای ایران تاکید می کنم. کار آژانس برای اعتماد سازی در جامعه جهانی حیاتی در خصوص صلح آمیز بوده برنامه هسته ای ایران است.جرالدین برن ناسون سفیر و نماینده دائمی ایرلند در سازمان ملل افزود: برجام یک موفقیت عمده در زمینه عدم اشاعه است و نمونه ای از چگونگی استفاده از گفتگو و دیپلماسی برای حل مسایل مشکل است.همه طرف ها باید از انجام اقداماتی که اجرای کامل برجام را تضعیف می کنند خودداری کنند.

 

آمریکا: ایران خواسته های فرابرجامی را کنار بگذارد

ریچارد ام. میلز معاون نمایندگی آمریکا در سازمان ملل در این نشست مدعی شد آمریکا همچنان متعهد به بازگشت متقابل به اجرای کامل برجام است. ما چندین ماه است برای بازگشت به برجام بر اساس آنچه در وین مذاکره شده است، آمادگی داریم. چنین توافقی از ماه مارس در دسترس است. تنها زمانی که ایران خواسته های خارج برجام خود را کنار بگذارد، می توانیم این توافق را نهایی کنیم.نماینده آمریکا در این نشست شورای امنیت ادعا کرد: در دور اخیر مذاکرات در دوحه قطر ایران همچنان خواسته هایی را مطرح کرد که فراتر از برجام است. ایران هنوز هیچ فوریتی برای نهایی کردن توافق از خود نشان نداده است.این مقام آمریکایی بدون اشاره به اقدامات مخرب کشورش مدعی شد ما از گام های اخیر ایران که توانایی فعالیت های نظارتی آژانس و احتمال احیای برجام را تضعیف می کنند، نگران هستیم. چنین گام هایی بازگشت به اجرای کامل برجام را دشوارتر می سازد. آمریکا از فعالیت های نظارتی آژانس در ایران کاملا حمایت می کند.وی به بخشی از گزارش دبیر کل سازمان ملل در مورد موشک های استفاده شده علیه امارات و عربستان اشاره کرد و در راستای سیاست هراس از نفوذ منطقه ای ایران مدعی شد که این موضوع هویت بی ثبات کننده تکنولوژی موشکی ایران را نشان می دهد. آمریکا به شدت این حملات علیه امارات و عربستان را محکوم می کند. ارسال سلاح از سوی ایران به نیروهای وابسته و همکاران خود در منطقه باید متوقف شود.این مقام آمریکایی مدعی شد: توپ در زمین ایران است و تصمیم برای بازگشت به اجرای کامل برجام بر عهده ایران است.

 

انگلیس: ایران خواسته های فرابرجامی را مطرح می‌کند

باربارا وود وارد سفیر و نماینده انگلیس در سازمان ملل نیز در سخنانی مدعی شد که تشدید فعالیت های هسته ای ایران تهدیدی برای صلح و امنیت بین المللی است.وی در تداوم هراس از پیشرفت های برنامه هسته ای ایران و نیز برنامه دفاعی بازدارندگی ادعا کرد ایران همچنین به گونه ای به برنامه موشکی خود ادامه می دهد که مغایر با پیوست ب قطعنامه ۲۲۳۱ است. تشدید برنامه هسته ای ایران نقض آشکار قطعنامه ۲۲۳۱ است.وی نیز مدعی شد از ماه مارس تاکنون یک توافق قابل اجرا بر روی میز بوده است که می توانست ایران و آمریکا را به برجام بازگرداند و تحریم های آمریکا را که مغایر با برجام هستند، نیز لغو کند. اما ایران حاضر به استفاده از این فرصت نیز و خواسته های فراتر از برجام مطرح می کند. ایران باید به سرعت از این فرصت استفاده کند زیرا فرصت بهتری نخواهد بود.

 

تکرار تکنیک زمان؛ فرانسه: فرصت در حال اتمام است

نیکولاس دو ریوایر سفیر و نماینده فرانسه در سازمان ملل نیز همسو با آمریکا در این نشست با بیان اینکه امضای توافق بیش از هر زمان دیگری ضروری است، مدعی شد فرصت در حال تمام شدن است.سفیر فرانسه در سازمان ملل افزود، فرانسه و شرکای انگلیسی و آلمانی خود همچنان متعهد به تضمین بازگشت سریع به اجرای کامل برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ هستند.این دیپلمات فرانسوی در راستای سیاست هراس از پیشرفت های برنامه های هسته ای و دفاعی بازدارندگی ایران مدعی شد: تهران بدون هیچ توجیه غیرنظامی معتبری به توسعه فعالیت های هسته ای خود سرعت بخشیده است.وی نیز ادعا کرد: ایران نتوانسته است از فرصت ایجاد شده در سفر جوزپ بورل به تهران و مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا که استفاده کند و ما از این امر نگران هستیم. ما می دانیم که ایران نه تنها نتوانسته است از پیشنهاد روی میز استفاده کند، بلکه خواسته های حداکثری و غیرواقعی را به این مذاکرات اضافه کرده است.

 

آلمان: ایران از فرصت استفاده کند

توماس زانهایسن معاون نمایندگی آلمان در سازمان ملل نیز در سخنانی گفت: به رغم اعتقاد قوی ما مبنی بر اینکه احیای برجام هم ضروری و هم ممکن است، متاسفانه چشم اندازها در این مرحله بسیار ضعیف شده است.وی همچون دیگر نمایندگان غربی مدعی شد تاسف بارتر اینکه که از ابتدای ماه مارس یک توافق قابل اجرا برای احیای برجام روی میز بوده است. ما از ابتدای ماه مارس آماده امضای توافقنامه وین بوده ایم و هنوز برای این کار آماده هستیم. این یک بسته منصفانه و جامع است.نماینده آلمان در این نشست مدعی شد: متاسفانه، در دوحه نیز، ایران از فرصت برای پایبندی به برجام در قبال لغو تحریم ها استفاده نکرده، بلکه بار دیگر بر خواسته هایی که فراتر از برجام است، پافشاری کرده است.

این مقام آلمانی همچنین با تکرار ادعاها درباره نفوذ منطقه ای ایران مدعی شد: ما همچنان توسعه موشک‌های بالستیک ایران را که برای حمل سلاح‌های هسته‌ای طراحی شده‌اند، از جمله پرتاب‌هایی با استفاده از فناوری موشک‌های بالستیک، مغایر با بند ۳ ضمیمه ب قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت می‌دانیم.وی نیز توپ را به زمین ایران انداخت و افزود: ما آماده هستیم تا توافقی را که در وین مورد مذاکره قرار گرفته است، به نتیجه برسانیم. از ایران می‌خواهیم از فرصت دیپلماتیک برای احیای برجام تا زمانی که هنوز امکان آن وجود دارد، استفاده کند.

 

چین: آمریکا برای پاسخ به درخواست‌های منطقی ایران تصمیم قاطع بگیرد

اما ژانگ جون سفیر و نماینده چین در سازمان ملل در سخنانی با انتقاد از آمریکا و غرب در حمایت از ایران گفت: برجام یک پیروزی دیپلماسی چند جانبه بود که توسط قطعنامه شورای امنیت مورد تایید قرار گرفت. این توافق، ستون اصلی رژیم بین المللی عدم اشاعه هسته ای و برقراری صلح و ثبات در خاورمیانه است.سفیر چین در سازمان ملل گفت: از سال گذشته تاکنون پیشرفت های مثبت برای احیای برجام بدست آمده است. مذاکرات اکنون در مرحله نهایی خود قرار دارد. ما از آغاز مجدد مذاکرات غیر مستقیم میان ایران و امریکا استقبال می کنیم و از همه طرف ها می خواهیم با فوریت در مورد مسایل باقی مانده توافق کنند.وی تاکید کرد: هیچ جایگزینی برای برجام و راه بهتری برای این مساله وجود ندارد. گفتگو و دیپلماسی در این زمینه بسیار مهم است.چین از تمام تلاش ها برای حل مسالمت آمیز این بحران حمایت می کند. باید بپذیریم که خروج دولت پیشین آمریکا از برجام و وضع تحریم های گسترده علیه ایران و آغاز کارزار فشار حداکثری عامل اصلی بحران هسته ای کنونی است.

سفیر چین ادامه داد: آمریکا باید اشتباهات خود را جبران کند و به سرعت یک تصمیم سیاسی بگیرد و برای پاسخ به درخواست های منطقی ایران تصمیم قاطع بگیرد.نماینده چین در سازمان ملل تصریح کرد: درحالی که آمریکا بر آمادگی خود برای بازگشت به برجام تاکید می کند، حتی هنگام مذاکرات، تحریم های جدیدی علیه ایران وضع کرده است و این اقدامات بر روند مذاکرات تاثیر منفی می گذارد.وی تاکید کرد: آمریکا باید به سخنانش عمل و تمام تحریم های یکجانبه علیه ایران را لغو کند تا ایران بتواند به صورت کامل از مزیت های اقتصادی برجام استفاده نماید.

 

انتقاد روسیه از ایرلند و واشنگتن: تحریمهای یکجانبه آمریکا مغایر برجام هستند

دیمیتری پولیانسکی معاون نمایندگی روسیه در سازمان ملل نیز در این نشست با انتقاد از آمریکا و حمایت از ایران گفت: تحریم های یک جانبه آمریکا علیه ایران مغایر با برجام هستند. توقف پیشرفت در برجام به دلیل اقدامات آمریکا و تحریم های آن است. ایران به عواقب این تحریم ها پاسخ داده است. دیپلماسی تنها مسیر به سمت صلح است.نماینده روسیه بر نیاز به اجرا و نظارت بر توافق برای اطمینان از کاربردهای صرفاً صلح آمیز هسته ای تاکید کرد و گفت به جای نگاه به گذشته باید ر ریسک های فعلی متمرکز شد.معاون اول نماینده روسیه در سازمان ملل متحد با تاکید بر اینکه آمریکا باید تحریم‌ها علیه ایران را لغو کند، گفت که هیچ مانع غیرقابل عبوری برای احیای برجام وجود ندارد. اکنون در مرحله ای بسیار مهم و مسئولانه و در عین حال شکننده هستیم.

نماینده روسیه در این نشست اضافه کرد: تلاش برای افزایش فشار بر ایران و افزایش تنش پیرامون برجام می‌تواند همه چشم‌اندازهای احیای توافق را از مسیر خارج کند. ما از طرف‌ها می‌خواهیم که محتاطانه عمل کنند و موضعی عمل‌گرایانه و با تعهد به مصالحه اتخاذ کنند.وی تصریح کرد: هنوز هیچ جایگزینی برای برجام وجود ندارد. این وظیفه ماست که این توافق را احیا و از آن محافظت کنیم. روسیه به طور کامل از روند مذاکرات حمایت می کند.

معاون نمایندگی روسیه در سازمان ملل اظهار داشت: همانطور که از همان ابتدا گفته‌ایم، «راه بازگشت» به برجام آسان نخواهد بود، زیرا تخریب همیشه راحت تر از ساختن است.وی افزود که نقش دبیرخانه سازمان ملل متحد محدود به امور اداری و فنی است و از دبیرکل سازمان ملل خواست در گزارش‌های آتی در مورد برجام از «گمانه زنی ها» و «ادعاهای غیرموجه» اجتناب کند.نماینده دولت روسیه همچنین اضافه کرد که ما متاسفیم که برخی کشورها ادعاهای غیرمستند علیه برنامه موشکی تهران مطرح می کنند و در عین حال از همان منطقی استفاده می کنند که بارها آن را رد کرده ایم.معاون نماینده روسیه به ایرلند که تسهیلگر قطعنامه ۲۲۳۱ است انتقاد کرد و گفت این کشور به عنوان تسهیل کننده برجام به اجماع توجه نکرده است.این سخنان روسیه موجب واکنش ایرلند و حامیانش از جمله آمریکا در این نشست شد که با دفاع از این کشور ادعا کردند ایرلند به همه وظایف خود به خوبی عمل کرده است. سفیر و نماینده ایرلند نیز این اظهارات روسیه را رد کرد.