اشکالات دهگانه مرکز پژوهشهای مجلس در خصوص طرح انتقال آب بهشت آباد به زاینده‌رود

روزبه کردونی : مطالعات شرکت بین‌المللی ایکرز است که آن را در سال ۲۰۰۳ با همکاری شرکت دزآب به انجام رسانده است. نتایج این مطالعات که با روش‌ شبیه‌سازی با استفاده از مدل ریاضی تخصصی انجام شده نشان می‌دهد که در افق ۱۴۰۰ کل نیاز آبی خوزستان معادل ۹۵ درصد آبدهی حوضه کارون بزرگ خواهد […]

روزبه کردونی : مطالعات شرکت بین‌المللی ایکرز است که آن را در سال ۲۰۰۳ با همکاری شرکت دزآب به انجام رسانده است. نتایج این مطالعات که با روش‌ شبیه‌سازی با استفاده از مدل ریاضی تخصصی انجام شده نشان می‌دهد که در افق ۱۴۰۰ کل نیاز آبی خوزستان معادل ۹۵ درصد آبدهی حوضه کارون بزرگ خواهد بود که با توجه به سدهای مخزنی احداث شده در این حوضه، با در جه اعتماد ۸۰ درصد تنها امکان تامین ۷۰ درصد نیازهای آبی یعنی ۱۴ میلیارد متر مکعب آب وجود خواهد داشت. همین مطالعات، کمبود آب در افق ۱۴۰۰ در این منطقه را در حدود ۴ میلیارد متر مکعب برآورد کرده است.

*****************

۱٫ نیاز زیست محیطی برای حفظ حیات رودخانه پایین دست در نظر گرفته نشده است در حالی که به منظور حفظ زیستگاه با کیفیت متوسط، دستکم باید ۲۸۴ میلیون متر مکعب در سال به عنوان نیاز زیست محیطی پایین دست رودخانه‌های بهشت آباد و کوهرنگ در نظر گرفته شود.
۲٫ نیازهای حوضه مبداء (استان‌های چهارمحال و بختیاری و خوزستان) در وضع آتی در این طرح مدنظر قرار نگرفته و این در حالی است که بر اساس مطالعات امکان سنجی انجام گرفته در سال ۱۳۸۵ ، تعداد ۸۴ سایت توسعه کشاورزی (باغبانی و زراعت) در حوضه‌های بهشت آباد و کوهرنگ شناسایی شده که وسعت این اراضی قابل توسعه معادل ۱۳۶ هزار هکتار با نیاز آبی بالغ بر ۳/۱ میلیارد متر مکعب در سال است.
۳٫ نیاز آبی شرب و صنعت حوضه‌های بهشت آباد در افق آینده به ترتیب ۵۳ و ۱۸۰ میلیون متر مکعب خواهد بود. از طرف دیگر با توجه به اینکه عمده دشت‌های موجود در حوضه بهشت‌آباد به دلیل افت بیش از حد منابع آب زیرزمینی، مناطق ممنوعه- برای احداث چاههای جدید – اعلام شده‌اند؛ لذا عمده نیاز آبی حوضه بهشت‌آباد من بعد باید صرفا از طریق مهار آب‌های سطحی تامین شود.
۴٫ مطالعات شرکت بین‌المللی ایکرز است که آن را در سال ۲۰۰۳ با همکاری شرکت دزآب به انجام رسانده است. نتایج این مطالعات که با روش‌ شبیه‌سازی با استفاده از مدل ریاضی تخصصی انجام شده نشان می‌دهد که در افق ۱۴۰۰ کل نیاز آبی خوزستان معادل ۹۵ درصد آبدهی حوضه کارون بزرگ خواهد بود که با توجه به سدهای مخزنی احداث شده در این حوضه، با در جه اعتماد ۸۰ درصد تنها امکان تامین ۷۰ درصد نیازهای آبی یعنی ۱۴ میلیارد متر مکعب آب وجود خواهد داشت. همین مطالعات، کمبود آب در افق ۱۴۰۰ در این منطقه را در حدود ۴ میلیارد متر مکعب برآورد کرده است.
۵٫ عدم برآورد آبدهی حوضه برای مصارف شرب و صنعت،
۶٫ خطرات ناشی از احداث تونل ۶۵ کیلومتری در خشک‌شدن چشمه‌های مسیر و آب‌های زیرزمینی،
۷٫ بررسی نشدن خطرات ناشی از زلزله القایی با توجه به حجم بالای مخزن و زلزله خیز بودن منطقه،
۸٫ مورد تردید بودن آب بندی مخزن با توجه به شرایط کارستیک منطقه
۹٫ وجود گنبدهای نمکی و بی‌توجهی به راه‌های جایگزین از جمله بهینه سازی مصرف آب در حوضه مقصد و تامین آب از طریق روش‌های جمع‌آوری باران و روشهای آبخیزداری و آبخوان داری
۱۰٫ در قالب این طرح به وضعیت خاص حوزه بهشت آباد که حدود ۶۰ درصد کل جمعیت استان چهارمحال و بختیاری در آن قرار دارد و در آینده کیفیت آب خروجی از آن برای مصارف شرب حوزه مقصد به شدت آسیب‌پذیر خواهد بود توجه لازم صورت نگرفته است.

پ. ن – این گزارش در سال ۱۳۹۱ منتشر شده و هم اکنون در سایت مرکز پژوهش ها دردسترس است .

منبع هفته نامه گفتمان روز – مهرماه ۱۴۰۰