ام یونس، زن خلاق عرب ؛ حافظ میراث فرهنگی در دورق!
بِشت یا عبا مختص مردان است. این عبا را بسیاری از خوزستانیها دیدند اما کمتر کسی از شیوه ساخت و روش تولید آن باخبر است. ام یونس، زنی هنرمند و از اهالی شادگان و تولید کننده بشت در خوزستان است که علاوه بر تامین هزینههای زندگیش با این هنر، به معرفی و حفظ این هنر […]
بِشت یا عبا مختص مردان است. این عبا را بسیاری از خوزستانیها دیدند اما کمتر کسی از شیوه ساخت و روش تولید آن باخبر است. ام یونس، زنی هنرمند و از اهالی شادگان و تولید کننده بشت در خوزستان است که علاوه بر تامین هزینههای زندگیش با این هنر، به معرفی و حفظ این هنر نیز کمک میکند. ام یونس زنی کارآفرین است که با آموختن هنر حاشیهدوزی بشت و افتتاح یک مغازه در شوش، شش زن دیگر را مشغول به کار کرده است که محصولاتشان را در این مغازه میفروشند.
قومیتهایی متنوعی در استان خوزستان زندگی میکنند که هر کدام هنر منحصر به فرد خود را داشتهاند که بسیاری از آنها دستخوش فراموشی شده است. حالا کسانی مانند ام یونس سعی در حفظ میراث گذشتگان خوده را دارند. بشتبافی و عبا دوزی در خوزستان تاریخی دیرینه دارد و ام یونس میکوشد این تاریخ را دوباره به مردم استانش یادآوری کند. این بانوی کار آفرین برای احیای بشتی تلاش میکند که در شادگان بافته میشد و از بهترین انواع بشت عربی و معروف به «بشت دورقی» است. او به مهر میگوید: «چند نوع حاشیه دوزی بر روی بشت انجام میشود که عبارتند از “ابوالهیله“، “ابوالمسمار“، “چاسبی” (که این نوع بشت منتسب به دوره آلبو کاسب از حاکمان محلی قدیمی استان است). نخ مخصوص حاشیه دوزی و تزئینات آن از عراق وارد میشود که با هنر وخلاقیت زنان شادگانی تبدیل به حاشیهای زیبا میشود. بشت ابوالهیله به دو شکل بافته میشود که ابوهیلتین و ابو اربع هیلات نام دارند.
هیله در واقع همان مثلثها و لوزیهای منظمی هستند که با هنر دست زنان عرب برروی بشت دست دوزی میشود. نوع دیگر بشت چاسبی نام دارد که حاشیه دوزی آن به رنگ طلایی روشن وبراق بوده و پوشش شیوخ و بزرگان عرب است.» قاسم منصور آل کثیر فعال میراث فرهنگی خوزستانی میگوید: «تاکنون تمرکزی روی عادات مردم کشور و استان خوزستان صورت نگرفته و تاکید بر فرهنگ مادی و گذشته بیش از پیش در میان مردم ما دیده میشود، چنانچه توجه به میراثمعنوی همواره در سایه قرار گرفته است.» بشت دوزی هنری چند هزارساله است که به دست فراموشی سپرده شده است و متاسفانه حمایتی هم برای حفظ این هنر چندان صورت نگرفته است هنوز این هنر ثبت ملی هم نشده است، این است که زنی مانند ام یونس خود آستین بالا زده و علاوه بر درآمدزایی که برای او و چند نفر دیگر این هنر سنتی دارد، سعی دارد آن را از نسیان هم حفظ کند. احیای این هنر باعث ارزآوری از کشورهای همسایه میشود و برای صنعتگران کشورمان درآمدزا خواهد بود.
احسنتی بنت الفلاحیه