تغییر در نظام قبیله ای! / غازی سواری

بعد از ظهر روز جمعه سی ام مرداد ماه 94جلسه  ای با حضور جمعی ازسران عشایر عرب ساکن غرب اهواز برگزار گردید.بنده دراین جلسه حاضر نبوده اما شنیده ها حاکیست که بانیان این جلسه درپی رهیافتی برای علاج پاره ای ازمشکلات موجوددرعشیره بوده اند.صرف نظر از نیات خفیه بانیان که الله ,خود اعلم العالمین است ,این حرکت را به فال نیک گرفته ,نکاتی چندرامتذکرمی شوم .به امید انکه گامی هر چند کوچک درجهت تنویر افکار دوستان برداشته باشم.می دانیم نظام اجتماعی مردم عرب خوزستان نظام قبیله ای و عشیره ای بوده وعادات و سنت ها و ویژگی های خود را داردکه ان را از بسیاری ازنظام های اجتماعی موجود در ایران متمایزساخته است.

مهاجرت غیرطبیعی بسیاری از قبایل ازشهرهای کوچک و روستاهای مرزی در اثرجنگ تحمیلی و استقرار انها در شهرهای بزرگ ,فرایند اجتماعی شدن و پذیرش قواعد زندگی شهری را بدلبل فقدان مکانیزم های تربیتی و نهادهای مسوول و متولیان دلسوز بخوبی طی نکرده و رسوبات ان تاکنون در شاکله فکری و فرهنگی و عملکردی ورفتاری فردقبیله وجوددارد.باگذشت زمان وبواسطه ظهورنخبگان وتحصیل کردگان درون قبایل برلزوم تغییردرعادتها وسنت هابه منظور تجددگرایی وعقب نماندن ازقافله پیشرفت وترقی درحوزه های مختلف علمی ,اجتماعی,اقتصادی,سیاسی وفرهنگی صحه گذاشته شد.اماچالشهای ناشی ازتفکرسنتی ,حرکت اصلاح طلبانه درنظام قبیله ای رابسیارکندساخته است.دراین گیرودارتجددگرایی وسنت گرایی,نظام قبیله ای حالت دوقطبی واگرایافته وشایدوجودطبقه روحانیت ازیک طرف وهمچنین مرامهای سیاسی حاکمیت ازطرف دیگر,ان رابه چهارقطب تبدیل کرده وبرواگرایی ان افزوده است .زیراهرکدام اززاویه خودبه این نظام نگریسته وهیچکدام حاضربه نگاه اززاویه طبقات دیگرنمی باشد.پرمسلم است نگاههای ناقص این چنینی نسخه علاج جامع وشاملی نخواهدبود.بنظرمی اید و جود چهار ذینفع استراتژیک یادشده یعنی شیوخ ,رجال دین,حاکمیت ونخبگان و واگرایی اهداف انها معضل اساسی نحوه تعامل با سیر تغییر در نظام قبیله ای است.زیرا پا پیش گذاشتن برای تغییر ازجانب هرکدام از انها واکنش سه ذینفع دیگر را بدنبال داشته و هجمه ای ازاتهامات رامتوجه فعال این عرصه می کند.لذاپیشنهادمیشودبه منظوراستفاده ازخردجمعی وبررسی علمی واسیب شناسی جامعه شناسانه و همچنین رسیدن به فهمی مشترک ازنظام قبیله ای همه عوامل تاثیرگزار یاد شده در قالب نشست ها و همایش ها و سمینارهای و کارگروه های تخصصی چالش ها و راهکارها را مورد
بحث قرارداده وبرای مدیریت تغییر و اصلاح نظام قبیله ای برنامه ریزی جامع  و علمی صورت گیرد.تاضمن تدوین استراتژی عملیاتی ,ازپتانسیل موجود در این نظام درجهت خدمت به پیشرفت استان و در نهایت اعتلای کشور بهره برداری گردد.

غازی سواری