نقش سمن‌ها در حوزه میراث فرهنگی

احمد یوسفی نهاد :اثرگذاری و اثربخشی مفید سازمان‌های مردم نهاد (سمن ها) روی دستگاه‌های اجرایی ضرورتی غیر قابل انکار به نظر میرسد…  اثرگذاری و اثربخشی مفید سازمان‌های مردم نهاد (سمن ها) روی دستگاه‌های اجرایی ضرورتی غیر قابل انکار به نظر می-رسد. سمن‌ها به‌عنوان بازوان توانمند اجرایی و فکری دستگاه‌های اجرایی می‌توانند نقش بی بدیلی در پیشبرد اهداف جاری و اجرایی سازمان‌های مربوط ایفا کنند. یکی از این دستگاه‌های اجرایی، میراث فرهنگی است. این سازمان، مرکزی بسیار فعال، مهم و حساس است که با هویت تاریخی و آیینی مردم ارتباط دارد و نیاز به آن به‌صورت مستقیم یا غیر مستقیم روز به روز بیشتر احساس می‌شود. به تدریج و از سال‌های گذشته سمن دوستدار میراث فرهنگی دارای مجوز در استان خوزستان به عنوان بازوی یاریگر میراث فرهنگی سرگرم فعالیت هستند.

این تعداد سمن اگر با دید و هدف خدمت به میراث فرهنگی و دلسوزی و بدون در نظر گرفتن منافع شخصی باشند، می‌توانند در معرفی میراث فرهنگی اعم از معنوی و مادی، حفظ و نگهداری میراث و توسعه گردشگری فعالیت مفید و اثرگذاری از خود بروز دهند.  این سمن‌ها با کوشش در حفظ میراث معنوی برجا مانده و احیا و معرفی آن‌ها با شیوه‌های اجرایی مختلف مانند برگزاری سمینار، همایش و کارگاه تخصصی، اعزام کارشناس به مدارس، برگزاری جشن و تشکیل گروه‌های هنری، برگزاری رقص‌های آیینی و سنتی، مسابقات مقاله نویسی، نمایشگاه و جشنواره، تهیه کتاب و کتابچه، بروشور و پوستر و برپایی اردوهای گردشگری، نقشی موثر در پر کردن خلأهای موجود در حوزه میراث فرهنگی استان دارند. کارکرد نظارتی این سمن‌ها نیز غیر قابل انکار است. سازمان‌های مردم نهاد می‌توانند با انتقادهای سازنده و کارشناسی شده در هموار کردن مسیرهای ناهموار بسیار مؤثر باشند.پایش‌های مؤثر ذهنی به دور از انجماد فکری و یکنواختی از پیامدهای انتقاد سازنده در حوزه میراث فرهنگی است که در این راستا سمن‌ها با اولویت دادن به منافع عمومی، می‌توانند نقشی کلیدی ایفا کنند.

  به همان اندازه که سمن‌های فعال در حوزه میراث فرهنگی در پیشبرد اهداف سازمان مربوط و نیز آگاه کردن افکار عمومی نسبت به هویت ملی خود موثر هستند، میراث فرهنگی نیز در اجرای درست برنامه‌های سمن‌ها تاثیرگذار است. برای یک سمن فقط داشتن مجوز کافی نیست. این سازمان‌ها نیاز دارند از سوی سازمان مربوط به رسمیت شناخته شوند، حمایت شوند و مورد مشورت قرار گیرند تا بتوانند هم در راه خود استمرار داشته باشند و هم دست اندازهای موجود در مسیر حوزه‌های مختلف – مثل حوزه میراث فرهنگی – را نیز هموار کنند.در آخر ۲۲ مرداد روز تشکل ها و مشارکت اجتماعی به همه ی سمن و تشکل ها اجتماعی تبریک می گویم.

***مدیر موسسه بیان میراث وسیاحت خوزستان.