تحزب و مخالفین آن / توفیق ساکی

روحانی شیعه و سنی،اقلیت های دینی و همه اقوام ایرانی، ایرانی هستند و همه از حقوق برابر و شهروندی برخوردارند. لازمه و پیش نیاز برخورداری طیف های گوناگون جامعه از حقوق خود و طبق قانون اساسی و کسب حقوق شهروندی درجه یک برای آن جامعه،قانونی گرایی-تصویب منشور حقوق شهروندی و تقویت احزاب به عنوان رکن مهم استقرار دمکراسی و جریان آزاد  اطلاعات و… می باشد.

وجود احزاب در جوامع مختلف منتهی  به ایجاد حکومت های دمکراتیک و توسعه متوازن آن جوامع شده است. احزاب در جامعه کارکردهای متعددی از قبیل گسترش مشارکت سیاسی مشروعیت، یکپارچی ملی –مدیرت منازعات و جامعه پذیری سیاسی را به دنبال داشته و تاثیر زیادی در زمینه های مذکوردارند.لازم به ذکر است که گسترش آگاهی سیاسی که از خروجی های فعالیت سیاسی قلمداد می شود ضریب امنیت ملی را افزایش میدهدو از واگرایی جامعه و اضمحلال آن جلوگیری می نماید.هانتیگتون بیان می کند که هر کشوری که بخواهد گام اول در راه توسعه و پیشرفت بگذارد،ناگزیر از پذیرش احزاب خواهد  بود.ادموندبرک در تعریف حزب می گوید«حزب گروهی از افراد جامعه اند که با یکدیگر متحد شده و برمبنای اصول خاصی که مورد قبول همه آنهاست برای حفظ و توسعه منافع ملی می کوشد.

[۲۰۱۴/۶/۱۷، ۱۲:۱۷] ايرج زارع: اما از جهتی دیگر و در عملکرد احزاب کینگ مرتن از 3 کارکرد برای احزاب سخن می گوید که عبارتند از:1-شکل دادن به افکار عمومی -2-معرفی نامزدها 3-سازمان دادن به انتخاب شوندگان و اعمال نفوذ بر آنها اما به نظر می رسد مهمترین کارکردهای مثبت احزاب تدوین سیاست های عمومی ،برخورد سیاسی و انتقاد از حکومت،رقابت سالم سیاسی و حاضر کردن مردم در صحنه بالابردن درک آنها ،آموزش سیاسی، تسهیل حکومت پارلمانی تضمین دموکراسی، هماهنگی و انسجام ملی – مشروعیت تبدیل حکومت طبقاتی به  حکومت مردمی، تقویت روحیه نظم  و انضباط در جامعه و غیره می باشد.

در احزاب با کارکردهای گوناگون با گسترش فعالیت سیاسی ،ضریب امنیت ملی کشورهای خود را بالا برده و باعث می شود تا طبقات مختلف شهری از جمله طبقه ضعیف و متوسط کارگران و کشاورزان و روستائیان اقوام مختلف هر کشور و افراد مذاهب گوناگون برای احقاق حقوق خود و مشارکت در سرنوشت سیاسی خویش و نیل به حقوق قانونی را تقویت بنماید.البته باید در نظر داشت احزاب باید مردم محور و برنامه محور باشندو تشکیل احزاب دولت محور یک شبه یا تشکیل ائتلافهای خلق الساعه انتخاباتی از افت های فعالیت احزاب در جامعه بوده و چنین احزابی دوام زیادی در جامعه نخواهد داشت.

جامعه سیاست زده اما غیر سیاسی ما و مخصوصاًبعد از شکل گیری فضای تنفسی جدید وایجاد زمینه فعالیت های سیاسی و فرهنگی اجتماعی مخصوصاً در استان ما (خوزستان) عدم شفافیت و نگاه ابزاری به نشاط و پویایی جامعه و بعضا، رسیدن به اهداف شخصی باعث شده که به پدیده احزاب و تحزب به دیده منفی نگریسته شود و عده ای نه تنها به دیده تردید به کار حزبی و فعالیت سیاسی در جهت استقرار جامعه مدنی و دموکراسی نگاه می نمایند بلکه آنرا افت جامعه ما دانسته وشدیدا  این روند وافراد پیگیر روند فعالیت احزاب را تخطئه می نمایند.

پنهان شدن ورای الفاط – وحدت – اجرای عدالت -توسعه استان – و لزوم غیر سیاسی نمودن استان نه تنها خدمتی را به توسعه استان عزیزمان نمی کند بلکه کما فی السابق به عدم شفافیت و فربه شدن باندهای قدرت که در جستجوی رسیدن به منافع گروهی وشخصی خود می باشند می شود و به هدف مطلوب که همانا رشدو توسعه استان است نخواهیم رسید.علاوه بر آن تشدید فعالیت های صرف قومی مذهبی بدون نگاه به قانون و بحث حقوق شهروندی در جهت رسیدن عده ای اندک به منافع گروهی وشخصی از افت های دیگر فعالیت سیاسی وتوسعه پایدار بوده و در نهایت منجر به گسستگی و واگرایی جامعه می شود و چه بسا به صف  آرایی گروه های مذهبی و قومی در برابر یکدیگر منجر می شود به همین دلیل برای جلوگیری از خطرهای پیش رو و با درک وضعیت و شرایطی فعلی جامعه، بعد از روی کار آمدن دولت جدید ودر جهت تقویت فضای جدید و مقابله با رانت خواری و احتکار منافع استان بدست عده ای خاص (که در هر دوره ای با الفاظ پر طمطراق و بزرگ در صحنه حضور دارند و شفاف سازی صحنه فعالیت سیاسی ، جمعی از پیشکسوتان سیاسی شناخته شده با بررسی ونقد گذشته به ارائه راهکار برای آینده فعالیت های سیاسی استان ما می پردازند آنها ضمن پذیرش  تکثر و وجود سلیقه های مختلف در جامعه راه وروش جدیدی برای پیگیری مسائل مختلف استان (اقتصادی – فرهنگی- اجتماعی سیاسی و غیره) داشته و هرگونه نقد را با سعه صدر  پذیرامی باشند . در جامعه سیاست زده و غیر سیاسی ماکه بعضی افراد تحمل هیچ صدایی را ندارند  حملات شدیدی به رویکرد فعالین سیاسی طرفدار تحزب شکل گرفته و از هرگوشه و کناری در این چند روز اخیر به تخریب آنها پرداخته شد.
آقایان کیانوش راد- حاج جاسم شدید زاده. نمایندگان اسبق مجلس و حاج ابراهیم عامری از فعالین سیاسی استان و نیروهای همسو با آنها در یک درک مشترکی چاره کار در استان را همگرایی بین نیروهای همفکر از اقوام مختلف و تقویت احزاب در جامعه دانسته و بدین منظور جلسات و مصاحبه های مختلفی از سوی افراد مذکور به دعوت گروهای مختلف انجام گرفته است

لازم به ذکر است که آقایان کیانوش راد، شدید زاده و عامری از افراد شناخته شده جریان اصلاح طلبی بوده و هستند و بعد از یک دوره فترت اجباری در کار سیاسی و تحمل مشقت های فراوان در چند سال گذشته و بنابر شرایط جدید به پیگیری تقویت جریان اصلاح طلبی در استان در دوران فعلی مشغول شدند. گروهای زیادی از جامعه حضور و فعالیت آنها جهت شفاف سازی و مشخص شدن اهداف کار سیاسی در جامعه را به فال نیک گرفتند.به نظر نگارنده کیانوش راد معتقد به توسعه سیاسی استان و تقویت احزاب و جناح های سیاسی مطرح کشور و دوری از پنهان شدن در و رای بعضی از الفاظ و شفاف سازی در این راستا می باشد.

ابراهیم عامری نیز در این زمینه و جهت پیگیری و مطالبه حقوق استان و اقوام ساکن در آن معتقد به کار حزبی در سطح ملی و پیگیری مطالبات از راه های قانونی و شفاف و نقد خود (نقد ذات) برای انتخاب مسیر درست می باشد و می توان گفت که حضور مطبوعاتی شدیده زاده و واکاوی برخی مفاهیم و دادن راه حل های عملی را می توان در این راستا قلمداد نمود از جانب دیگر با حضور فعال این افراد در صحنه سیاسی شاهد عکس العمل شدید جامعه  در تایید یا رد گفتمان آنها هستیم و می توان عکس العمل صورت  گرفته در برابر آنها را ناشی از تاثیر گذاری جریان اصلاح طلبی با حضور آنها دانست. اما جریان مخالف این گفتمان را می توان در سه گروه خلاصه کرد 1- جریان تمامیت خواه که بر مقدرات و منابع استان تکیه زده و معتقد به ایجاد جو پلیسی و برخورد با هرگونه پدیده مردم سالار و قانون مند.می باشد و هرگونه حرکتی که منجر به تقویت جریانات سیاسی و قومی می شود را برنمی تابند.

2-گروه دوم افرادی هستند که که شفافیت در روند کار سیاسی و قطب بندی های موجود در کشور باعث عیان شدن اهداف آنها در استان شده و به همین دلیل با هرگونه شفاف سازی و کار حزبی مخالفت می نمایند و این فعالیت ها را افت توسعه استان می پندارند.

3-افراطیون قوم گرا که چشم خود را بر هرگونه واقعیت بسته و با عینک بدبینی به هر فعالیت سیاسی می نگرند .آنها رسیدن به اهداف خود را ورای تحریک اقوام مختلف استان خوزستان دنبال می کنند و به همین دلیل هر گونه فعالیت سیاسی معتدل و قانونمند و حزبی را بر نمی تابند.

امروز شاهد هستیم که سه گروه مذکور با وجود دوری فکری از یکدیگر اما دانسته یا ندانسته دست خود را در دست یکدیگر گذاشته و با هجمه ی وسیع به تخریب گفتمان جدید پرداخته اند و در آینده نیز شاهد تقارب بیشتر این دو طیف به ظاهر مخالف خواهیم بود که به مه آلود شدن فضای سیاسی دامن خواهند زد.در پایان بنظر می رسد نیروهای سیاسی طرفدار دموکراسی و گسترش احزاب در راهی که قدم گذاشته اند با قاطعیت و صلابت بیشتر به فعالیت پرداخته و مصم تر از پیش در مسیری که قرار گرفته اند گام خواهند نهاد و خداوند پشتیبان صالحان خواهد بود

توفیق ساکی  – کارشناس ارشد علوم سیاسی

منبع : شوشان