اسلام سیاسی و نقش آن در روابط بین الملل!

چکیده:اسلام سیاسی پس از اعتراضات مردمی سال ۱۹۷۸ در ایران بدنبال خروج شاه و برگزاری رفراندم “جمهوری اسلامی “آری یانه بنا به اراده امام خمینی(ره) سخنگو اعتراضات که شرکت۹۰درصدی مردم را به همراه داشت ودر دوران جنگ سرد ، شکل گرفت ، طی چند دهه پس ازصرف هزینه های مالی و انسانی بسیاردر منطقه خاورمیانه به شکلی ریشه دوانیده که عراق تا یمن را فرا گرفت ،این اسلام با عبور از خاورمیانه وبخشی از افریقا و اروپا حتی امریکا را نیز تحت تاثیر قرار داده،به طوری که می توان به جرات گفت پس از فروپاشی شوروی و پایان جنگ سرد به عنوان یک جریان فکری نوظهور،سکاندار بخشهایی از اعتراضات جهانی به حساب می آید این اسلام علاوه براین بر حساس ترین مراکز قدرت مردمی که گذرگاه های مهم استراتژیک تجاری شامل تنگه هرمز،باب المندب،کانال سویز وجبل الطارق را در محاصره دارد، در حال پیشروی میباشد.وچه بس یکی ازعوامل تاثیرگذاربرشتاب اسلام نظامی (القاعده)درحوادث یازده سپامبردر راستای رقابت بااین اسلام سیاسی بحساب اید.درتایید این گفتاربایدبه رهنمودهای هنری کسینجرپیرامون اسلام سیاسی حاکم برایران توجه داشت:

◀ هنری کیسینجر سیاست‌مدار کهنه‌کار و بسیار پرنفوذ آمریکایی در سنای آمریکا درباره سیاست خارجی این کشور .سه چالش مهم ،متصورست. بخش اول چالش کوتاه مدت و فوری کره شمالیست. در این راه او مدل همکاری بین‌المللی شبیه به برجام را پیشنهاد می‌دهد که با همکاری نزدیک با چین باید صورت پذیرد. در بخش دوم و چالش‌های میان‌مدت، مسأله خاورمیانه و ایران را مطرح می‌کند، و در دراز مدت هم مسأله قدرت‌های بزرگ و نظم جهانی آینده را چالش‌انگیز می‌داند.

◀در نظر کیسینجر، چین رقیبی جدی برای آمریکاست و باید از هم اکنون خود را برای جهانی با دو ابرقدرت آماده کرد. در نسخه چینی، به جای اعمال جهان‌بینی قدرت بزرگ به سایر کشورها، موفقیت‌های اقتصادی چین این کشور را در نظر دیگران شایسته‌ی پیروی کردن می‌نماید. کیسینجر نسبت به درگیری با چین هشدار می‌دهد زیرا ممکن است نظم جهانی را به کل از بین ببرد و نتایج وخیم جهانی داشته باشد. در مورد روسیه نیز کیسینجر کشورهایی چون گرجستان و اوکراین را مرز روسیه با ناتو بر می‌شمارد و معتقدست به این ترتیب روسیه از امنیت خود اطمینان یافته و می‌تواند شریکی برای حفظ نظم جهانی باشد.

◀ در مورد ایران اما نظرات وی بسیار جالب توجه است. او ابتدا به نقش تاریخی ایران در منطقه اشاره می‌کند، کشوری که در عین پذیرش اسلام هویت و زبان خود را حفظ کرد. او ایران را قدیمی‌ترین واحد سیاسی منطقه بر می‌شمارد.

◀کیسینجر سپس به وضعیت منطقه می‌پردازد. برخلاف آسیا که (هم در مورد کره شمالی و هم چین) مسأله، حفظ نظمی عموما پایدارست، در منطقه خاورمیانه با فروپاشی نظم موجود پس از جنگ جهانی نخست روبروییم. در خاورمیانه، شمال آفریقا و غرب آسیا دستکم چهار دولت سوریه، عراق، یمن و لیبی دولت‌های فروپاشیده‌اند و چندین سال است مناطق وسیعی را بدون کنترل مرکزی رها کرده‌اند (کیسینجر به موارد دیگری نظیر افغانستان و سومالی نمی‌پردازد اما آنها را نیز باید به همین مجموعه اضافه کرد). منطقه‌ای سرشار از اختلاف‌های مذهبی، نژادی و سیاسی. در چنین شرایطیست که ایران به دلیل موقعیت تاریخی خود توانسته است خلأ ایجاد شده را تا حد زیادی پرکند.

◀ کیسینجر برجام را از مهمترین دلایل قدرت گرفتن ایران می‌داند زیرا ایران را در موقعیت «کشوری در آستانه اتمی شدن» قرار می‌دهد و وجهه بسیاری به آن می‌دهد. به علاوه او اشاره می‌کند که رهبران ایران پس از برجام، ضمن قرار دادن ایران در نقش دولتی ضابطه‌مند و پیرو قوانین سازمان‌های بین‌المللی، جنبه انقلابی این کشور در مخالفت با نظم موجود جهانی را نیز از طریق نیروهای طرفدار یا نزدیک به خود نظیر حزب‌الله حفظ کرده‌اند.

◀وی معتقد است به این ترتیب با نابودی و کاهش نقش داعش، ایران و نیروهای نزدیک به آن فضای ایجاد شده را به دست آورده و نظمی جدید در منطقه ایجاد خواهند کرد که می‌تواند بحران‌زا باشد. او اشاره می‌کند که اکنون در منطقه تقریبا تمامی کشورها یا در جنگی حضور دارند یا صحنه جنگند.

◀ کیسینجر برای این مسأله دو راهکار پیشنهاد می‌کند:نخست، نه تنها حفظ برجام بلکه تحکیم آن به صورتی که ایران و کشورهای دیگر به دنبال دستیابی یا اشاعه سلاح اتمی نباشند.دوم، مشابه با برخورد غرب با شوروی انقلابی، تعیین مرزهایی که قدرت و نفوذ ایران به آن محدود گردد. به این ترتیب با ایجاد بلوکی از کشورهای متحد با ایران، جنگ و درگیری پایان می‌یابد‌.

امیراهن جان

بهمن١٣٩۶

 

 

کلید واژه ها:
۱-اسلام ۲-جمهوری ۳- منازعات ۴-ژئوپلتیک