کوت عبدا.. اهواز وآنانی که باید پاسخگو باشند / دکتر عباس حیصمی

در روزهای اخیر مطالبی مبنی بر رد مصوبه شورای شهر اهواز از سوی فرماندارمحترم را در رسانه های محلی خواندیم که موجب شگفتی همگان شد.! این مصوبه مربوط به لایحه تقدیمی شهردار اهواز برای تخصیص اعتبار تکمیل پروژه هایی که قبلاً توسط شهردار اهواز در منطقه کوت عبدالله اهواز آغاز شده و بعد از اعلام استقلال آن منطقه به عنوان شهر جدید، بصورت نیمه تمام رها شده اند و اکنون با پی گیری و درخواست شورای شهر کوت عبدا… شهردار محترم اهواز لایحه ای را تقدیم شورای شهر اهواز نمود و پس از بحث و بررسی های بسیار کارشناسان موافق و مخالف در نهایت مورد تصویب شورای شهر اهواز قرار گرفت و برای تأیید و ابلاغ به شهرداری به فرمانداری اهواز ارائه گردیده بود که با وتوی آن از سوی فرماندار محترم اهواز مواجه شد و اسباب اعتراض مردم وپرسش ارباب جراید گردید. و لی با کمال تعجیب تا کنون واکنش قابل توجهی از سوی نمایندگان محترم اهواز بویژه آنانی که بخش عمده رأی خود را مرهون این مناطق از شهرند، ونیزهیچ واکنش و پاسحگوئی مسئولین اجرائی و سیاسی و مذهبی را شاهد نبوده ایم.

این اقدام موجب شد که اذهان باردیگر متوجه انگیزه و چگونگی ارائه و تصویب و اجرای طرح به اصطلاح استقلال آن منطقه واعلام شهرجدید در حاشیه اهواز شود وآنرا مورد واکاوی مجدد قرار دهند.شاید استقلال هر منطقه و تبدیل آن به شهر یا بخش مستقل را بتوان از نشانه های رشد و توسعه آن مناطق به شمار آورد و بتوان آن را از آرزوی بدیهی مناطق مستعد شهری دانست. اما بی شک از ضروریات این تحولات توسعه ای، فراهم بودن زیرساختهای لازم شهری، از آن جمله؛ آموزش ، بهداشت ، درمان، اشتغال، عمران و آبادانی، رفاه و امنیت، راههای مواصلاتی و بافت اجتماعی شهری و… است.

مردم ما بخاطر دارند که چند سال پیش که این طرح ارائه شد،موافقان و مخالفان جدی داشت. اما متاسفانه شتابزده و بی مطالعه کافی کارشناسانه و بدور از درک واقعیات آن منطقه ودر سایه سکوت نمایندگان و درفضای بسته و قهری دولت وقت، صدای مخالفان به خوبی شنیده نشد و اراده تحکمی بر واقعیات تعقلی غلبه کرد و بدور از خرد ورزی و ژرفنگری تصویب و اجرائی شد.. متأسفانه برخی نیزبا دلخوشی ازتغییر عناوین شغلی خود و خرسندی از کسب عنوان مستقل مدیریتی مانند شهردار و فرماندار و مدیر و…. نخواستند و یا نتواستند واقعیات را ببینند و تحلیل درست و ژرفنگرانه ای از آنچه که در آن منطقه اجرا می شده است نداشتند . نمایندگان محترم هم که در سطح کلان کشورو در فضای سیاسی حاکم در دولت نهم و دهم کارآمدی خود را برای پاسداشت حقوق مردم و حتی نظام از دست داده بودند، که وجود این همه پرونده های خفت بار اقتصادی گواه غیر قابل انکار آن است، در این مورد بخصوص نیز خاطره قابل اعتنائی از نمایندگان محترم اهواز ثبت نشده است! و هیچ اقدام و واکنش بازدارنده ای یافت نمی شود! و در جهت اقدامات حمایتی نیز آثاری وجود ندارد.

از جمله اعتراض مخالفان آن زمان این بود که اولاً هیچ کدام از زیر ساختهای لازم در آن منطقه مهیا نبوده و نیست . ثانیابافت غالب آن منطقه هنوز مصداق بافت شهری ندارد و بافت اجتماعی و عمرانی بیشترروستایی وسنتی و کمتر توسعه یافته و عقب نگهداشته شده است. وباید قبل از آن مقدمات شهری برای آن منطقه فراهم شود.این گروه معتقد بودند که این اقدام بیش از آنکه یک اقدام توسعه ای است، یک اقدام احساسی وسیاسی رایج شده در سنوات اخیر در استان برای تغییر موازنه سیاسی جمعیتی اثر گذار شهرها ومناطق عرب نشین است و آنرا به نوعی از سرباز کردن مسئولین استانی و شهری نسبت به کاستی ها و مشکلات اجتماعی، رفاهی، امنیتی و سیاسی و مذهبی منطقه می دانستند زیرا هیچ کدام از شاخصهای رشد و توسعه برای تبدیل آن منطقه به شهر را نداشته و ندارد. و صرفا به جامعه آماری جمعیتی واثر گذار آن توجه شده است.
واقعیت هم همین است زیرا اگر جلوه ظاهری بلوار مواصلاتی اهواز – آبادان که از وسط آن منطقه عبور می کند را حذف کنیم وآنرا نادیده بگیریم، دیگر چیزی بعنوان شاخصه های عمران شهری و خدمات شهری ویژه آن منطقه وجود ندارد وبه چشم نمی خورد.البته در نظامات حکومتی غالباً برای چنین مناطقی که به لحاظ جمعیتی قابلیت استقلال دارند اما به جهت زیر ساختها از توانمندی لازم برحوردار نیستند، راه کارهائی را در قبل از اعلام استقلای و در بعد از اعلام استقلال در جهت تقویت و فراهم نمودن شرایط رشد و قابلیت منطقه ای برای تبدیل به شهرارائه می کنند و استراتژی های مختلفی را به اجرا در می آورند که یکی از این استراتژیهای اتخاذی؛ اولویت بخشیدن به تخصیص اعتبار و اجرای طرحهای بزرگ توسعه ای و اشتغال زا ،حداقل برای یک دهه ، و دیگر تعیین شهرها و مناطق برخوردار بعنوان معین برای مدت قابل توجه به منظور کمک به توسعه و فراهم شدن زیرساختهای لازم برای تبدیل به شهراست. که متاسفانه چنین سیاستهائی در خصوص منطقه کوت عبدا.. اتخاذ نشده است و فی البداهه و شتابزده اعلام شهر جدید شد.و نه تنها هیچ کدام از تدابیر رایج در راهبردهای کمک برای امکان اعلام شهر جدید منطقه کوت عبدا.. اهواز به چشم نمی خورد، بلکه متاسفانه شاهدیم که حتی از اتمام طرحهای نیمه تمام رها شده شهرداری اهواز، که از قبل در آن منطقه شروع شده بوده وبه یکباره به حال خود رها شدهاند و به مخروبه ای تبدیل شده اند، جلوگیری می شود وضمن هدر روی منابع ملی بر چهره توسعه نیافتگی منطقه افزوده اند.

بنابراین اکنون و با گذشت قریب به چهار سال از آن تاریخ ، اهداف واقعی سناریو سازان طرح اعلام منطقه کوت عبدا… بعنوان شهر مستقل بهترو بیشتر عریان می شود و در واقع نه تنها هیچ نشانه ای از رشد و توسعه کوت عبدا… در اعلام شهرجدید وجود نداشته و ندارد، بلکه حتی مساعدتهای اندکی که در قبل و در سایه پیوستگی با اهواز تحصیص می شده است قطع وبه نوعی آن منطقه را با مشکلات و دشواریهای خود تنها و به حال خود رها شده و بیش از پیش عقب نگهداشته شده است..

در حال حاضر و با گذشت چهارسال از آن تاریخ نیز مردم آن منطقه هیچ پیشرفت و رشد و تغییر محسوسی در منطقه شاهد نیست. بلکه آنجه مشهود است تنها ادامه سرباری نهادها و سازمانها ودوایر دولتی مربوط به اهواز و استان برای آن منطقه است. طرحهای بی حاصل برای آن منطقه که نه تنها اکوسیستم و اقلیم آن منطقه را بهم زده ، بلکه بخش قابل توجه زمین های آن منطقه را از دست مردم و نهادهای آن خارج کرده ومحدودیتهائی برای مردم بوجود آورده است. که ازآن جمله می توان به طرح آبرسانی به برخی صنایع عمده اهوازمانند پتروشیمی و… وطرح های دیگر مانند شیلات،و… و ترددهای سنگین مربوط به طرحهای فارابی و دهخدای نیشکر، که کاملا با مردم و مشکلات مردم آن منطقه بیگانه اند و هیچ تاثیر محسوس و ملموسی در اشتغال و عمران و رفاه مردم نداشته اند! اشاره نمود.هم اکنون وضعیت آموزش و پرورش هم به لحاظ تأمین فضاهای استاندارد و هم به جهت نیروی انسانی کافی وکارآمد، بهداشت درمان به لحاظ عدم وجود مراکز برخورداروتوانمند برای رفع کلیه نیازمندیهای تشخیصی و درمانی منطقه،و فقدان صنایع و سازمانهای اشتغال زا و پروژه های تامین کننده رفاه و عمران و ….منطقه، تماماً موید عقب نگهداشته شدن آن و فقدان امکانات اولیه زیست شهری و برقراری رفاه وامنیت شهری است.

مردم کوت عبدا.. رفتار محسوسی از به اصطلاح استقلال منطقه خود ندیده اند وهمچنان برای اشتغال، برای آموزش، جهت بهداشت ، و تأمین مایحتاج اولیه کاملاً وابسته به اهوازند و از سویی دیگر اهواز نیز بسیاری از خدمات خود را از نیرو و فضاهای آن منطقه استفاده می کند. و آن منطقه به لحاظ نیازمندیهای اساسی همچنان پیوسته و وابستگی کامل به اهواز دارد و شرایط استقلال و مرز کشی کورد نظر فرماندار محترم را ندارد. لذا تصمیم ایشان در خط کشی و حصار کشی آن منطقه و اتخاذ سیاست حرمان کوت عبدا… از خدمات و توانمندی های اهواز( حتی در حد تکمیل پروژه های قبلی شهرداری اهواز) جای شگفتی است !!

پس در این شرایط و به ناچار باید این تحلیل را پذیرفت که گویا به نظر میرسد دلیل و بهانه جداسازی آن منطقه از اهواز (حتی با فرض صرفنظر از انگیزهای پس پرده آن ) صرفاً آمار جمعیتی و بدون تدبر در زیر ساختها بوده است. و انتقاداتی که به انگیزه های طراحان وارد می شده و آن را بعنوان طرحی برای کم کردن بارمسئولیتی مسئولین مربوطه نسبت به مشکلات و خواسته های بحق مردم منطقه می دانستند وحاصل آن را رها شدگی بیشتر منطقه وافزایش محرومیت بیان می کردند وآنرا صرفا در راستای تغییر در موازنه سیاسی وکاهش اثر رأی و اراده اثر گذارمردم آن منطقه در تصمیم سازی و تصمیم گیری ها،بویژه در انتخاباتها و ازجمله انتحابات شورای شهر و … برمی شمردند،اکنون قابل درک و تامل است. که متاسفانه در سایه سکوت نمایندگان اهواز و اراده قهری مدیریت اجرایی دولت وقت دراستان و اهواز تصویب و عملیاتی شد. وشایسته است که مجددا مورد واکاوی و مطالعه جدی قرار گیرد.اما این واکاوی لزوما به مفهوم بازگشت به خانه اول نیست .بلکه باید الزاماتی برای مسئولین در جهت اتخاذ استراتژیهای توسعه ای منطقه ایجاد نمود وبه جدی دنبال کرد.زیرا بدون واکاوی دقیق انگیزه طرح جداسازی دیروز منطقه کوت عبدا… اهواز، عدم علاج واقعی آن، انتظاری جز بی مهری و ستم بیشتر امروزدر حق آن مردم و جلوگیری از هر گونه کمک و مساعدت به آن منطقه نمی توان داشته باشیم.

متأسفانه سکوت امروز نمایندگان در راستای تکرارهمان سکوت بی جا ی دیروز است و مردم انتظار شعارهای بی حاصل ندارند و باید اقدامات عملی و درمانگری نمود. نمایندگان محترم اهواز نیز باید صریح وشفاف نظر خود را دررابطه با این اقدام اخیر فرماندار اهواز و جلوگیری از تکمیل طرحهای نیمه تمام شهرداری اهواز درمنطقه کوت عبدا… اهوازرا بیان کنند. و معلوم نمایند که چرا و به چه انگیزه ای مانع کمک به خروج مردم کوت عبدا… از بحران فقر وتوسعه نیافتگی شده است؟ بویژه در شرایط قبول شهردار محترم اهواز در به پایان رساندن تعهدات قبلی خود در آن منطقه و تصویب شورای شهر اهواز!لذا حال زمان آن است که مدیریت کلان استان و نمایندگان به این مردم پاسخگو باشند که در این مدت کدام طرحها و پروژه های بزرگ و توسعه ای در راستای کمک به اشتغال زائی و عمران و رفاه مردم در آن منطقه اجرا شده است؟

باید گزارشی از تغییر ورشد و توسعه در آموزش، بهداشت و ساختار اجتماعی منطقه و….در این مدت به مردم ارائه کنند.باید مشخص کنند برای مرکز استان چه وظیفه ای بعنوان معین توسعه ای آن شهر تعین نموده اند؟ ومسئولین شهری اهواز را ملزم به چه کمکهایی به آن منطقه کرده اند؟وآیا در این مدت به وظایف تعریف شده عمل شده است؟ تا بتوان مردم را به این باور رساند که اراده ای برای عقب نگهداشتن آن منطقه وجود ندارد!.
معاونت های عمرانی و…. ذیربط استانداری باید گزارشی از اولویتهای اجرایی طرحها، پروژه های زیر ساختی و تخصیص های صورت گرفته در این مدت به آن منطقه را به مردم ارائه نمایند و از میزان عملیاتی شدن آنها گزارشی بدهند.
ودرآخر باید همه مسئولین در هر رده ای به مردم توضیح دهند که در کنارادعاهای کذائی در حق مردم آن منطقه و اظهارنگرانی و دلواپسی ازکنشهای سیاسی، مذهبی، چه برنامه ها و طرحهای زیر بنائی و مطابق با واقع بینی که پیامد آن استیفای حقوق مردم و احترام به عزت و کرامت آنان وتقویت کننده باورهای قلبی آنها باشد را برای صیانت از دین و آئین مردم و هموار سازی کنشها و واکنشهای سیاسی را ارائه واجرائی کرده اند تا مانع اثر گذاری طرحها و نقشه های ملون و به ظاهر جذاب شیادان و دشمنان نظام شود ؟ بویژه برنامه هایی که بیانگر توجه ویژه توسعه ای مسئولین به مردم آن منطقه باشد! (در همه دولتهای و با صرفنظر ازصلایق سیاسی ،تا به امروز).

بنابراین بی تعارف باید بگوئیم که سهم مسئولین و متولیان و نمایندگان و رجال سیاسی و مذهبی در هر ناملایمات اجتماعی و سیاسی مذهبی در جامعه ، اگر بیشتر از عناصر جامعه نباشد ، کمتر نیست!! و باید پاسخگو باشند. سکوت معنا دار اخیردر برابر اقدام فرماندار اهواز در مخالفت با اتمام پروژه های نیمه تمام شهرداری اهواز در منطقه کوت عبدا…نیزاز آن جمله است که غیر قابل قبول است ویقینا از خاطره سیاسی مردم محو نمی شود.!لذا در همین جا از فرماندار محترم درخواست تعقل و تدبر مورد انتظار از دولت تدبیر و امید را داریم و امیدواریم که با درک صحیح از جامعه ای که اکنون مسئولیت اداره امور آن را دارد ، در اقدام اخیر خودتجدید نظر نماید و مردم راهمچنان امیدوار به کارکرد نظام و دولت محترم نگاه دارد .انشاالله .

والسلام علی من اتبع الهدی
حیصمی-تیر 94