حق شهرنشینی!

دکتر لفته منصوری:امروز هفتم تیرماه سالروز شهادت شهید مظلوم دکتر بهشتی و یاران صادق و باوفایش است. اگر بگویم بهشتی یکی از نظریه‌پردازان و بخشی از راهبرد انقلاب اسلامی است؛ اغراق نگفتم. او فردای انقلاب اسلامی را خوب می‌دید. این جمله‌ی مشهور از اوست:«بازهم تکرار می‌کنم که تا مسئله تقسیم عادلانه امکانات زندگی در این […]

دکتر لفته منصوری:امروز هفتم تیرماه سالروز شهادت شهید مظلوم دکتر بهشتی و یاران صادق و باوفایش است. اگر بگویم بهشتی یکی از نظریه‌پردازان و بخشی از راهبرد انقلاب اسلامی است؛ اغراق نگفتم. او فردای انقلاب اسلامی را خوب می‌دید. این جمله‌ی مشهور از اوست:«بازهم تکرار می‌کنم که تا مسئله تقسیم عادلانه امکانات زندگی در این کشور بر همه مردم و امکانات کار برای همه مردم حل نشود؛ سایر مسائل انقلاب ما حل نشدنی است.»روحش شاد، یادش گرامی و راهش بی رهرو مباد!

همه‌ی ما خوزستانی‌ها که برای زیارت امام مهربانی، امید و صفا علی بن موسی‌الرضا علیه‌السلام به مشهد مقدس سفر می‌کنیم؛ اگر جاده‌ی شمال را انتخاب نکنیم از سر ناچاری جاده‌ی کویری را می‌رانیم و استان سمنان و شهرهایش برایمان، بین‌راهی محسوب می‌شوند که باید از آن‌ها بدون توقف سریع بگذریم!

من و خانواده‌ام در سفر به مهدی‌شهر به میزبانی دکتر روح‌الله خادمی، استاد دانشگاه سمنان و خانواده‌ی مهربانش؛ چندساعتی در کوچه‌باغ‌های شهمیرزاد پیاده‌روی کردیم. شهمیرزاد از توابع شهرستان مهدی‌شهر در شمال استان سمنان واقع‌شده است. در این گردش و در خنکی هوا در واپسین روزهای بهار که اهواز در تب گرما می‌سوخت؛ صدای آب در جوی ممتد کوچه‌ها و آواز پرندگان و سایه درختان کهن‌سال گردو همراهی‌مان می‌کرد. شهری با آب و هوایی خنک در دل کویر؛ گویی بهشتی محاصره در زمان و مکان!

بزرگ‌ترین باغ گردوی جهان با ۲۰ هزار درخت که برخی از آن‌ها قدمت ۲۰۰ ساله دارند و درخت کمان رستم که تخمین زده می‌شود ۱۳ قرن از عمر آن گذشته و در فهرست آثار ملی ثبت‌شده هر تازه‌واردی را به خود می‌خواند. در این شهر درخت‌های گردو مهریه دختران می‌شوند؛ و به آن ‌میخ طلا می‌گویند که به زمین متصل شده است؛ تا ازدواج‌شان پایدار و مبارک و میمون گردد‌. این درخت‌ها شناسنامه و سند مالکیت جداگانه‌ای هم دارند. ای‌کاش درختان نخل ما هم این‌گونه شناسنامه‌دار می‌شدند!

مطابق دیدگاه فلیپ ساتن در کتاب درآمدی بر جامعه‌شناسی محیط‌زیست که توسط دکتر صادق صالحی به فارسی ترجمه ‌شده است، هویت‌بخشی انسان با طبیعت، پیش‌نیاز اساسی، جهت حرکت به‌سوی جامعه‌ای پایدار است که نسبت به محیط طبیعی خویش با احترام رفتار می‌کند. به گفته‌ی او اگر افراد از طریق خانواده، اجتماع و ملت هویت می‌یابند؛ پس دلیلی وجود ندارد که نتوان آن‌ها را با درختان، حیوانات و کره زمین نیز هویت بخشید. بر همین اساس هویت و خودِ افراد را می‌توان علاوه بر خودِ فردی و اجتماعی به خودِ اکولوژیک Ecological Self نیز نسبت داد.

در اتوبان ورودی شهمیرزاد تابلوی CNG که دارای دو چراغ سبز و قرمز و با علامتی به سمتی از جاده، توجهم را جلب کرد که در جای دیگر ندیده بودم. هرگاه چراغ سبز این تابلو روشن باشد یعنی جایگاه فعال است و اگر قرمز روشن است، یعنی که جایگاه فعال نیست. مباد راننده‌ای وقتش تلف شود و سه کیلومتر از جاده اتوبان تا جایگاه برود و نتواند سوخت‌گیری کند! حقوق شهروندی چیزی نیست جز احترام به ارزش و کرامت والای انسانی.

حق شهروندی سه نوع است. یک نوع حق کرامت یک شهروند است؛ یعنی فرد احساس احترام کند. دومین نوع حق بهره‌مندی از ثروت ملی است. سومین حق برخورداری از منافع شهروندی است، این‌که آدمی بتواند با دیگران آزادانه رقابت کند و در اشتغال و پرهیز از بیکاری و فقر از شرایط مساوی برخوردار گردد. در اینجا شهر به انسان احترام می‌گذارد.خطر شیوع بی‌تفاوتی در جامعه کم از شورش و بی‌نظمی نیست. ما خوزستانی‌ها نسبت به حقوق شهروندی خود نباید بی‌تفاوت باشیم.«بازهم تکرار می‌کنم که تا مسئله تقسیم عادلانه امکانات زندگی در این کشور بر همه مردم و امکانات کار برای همه مردم حل نشود؛ سایر مسائل انقلاب ما حل نشدنی است.»