گذشته، در ترازوی نقد

دکتر حسن دادخواه : جهاد دانشگاهی، نشان داده است که یکی از نهادهای نسبتا موفق برآمده از انقلاب اسلامی است که گر چه خاستگاه آن، پهنه دانشگاه بوده است ولی امروز، گستره بزرگ جامعه در حوزه های مورد نیاز و روزآمدترین نیازها، میدان عمل آن قرار گرفته است. جهاد دانشگاهی به لحاظ مهارت در نیازسنجی، بهره گیری از نیروهای متخصص، فعالیت بر پایه برنامه محوری و نظم مالی، گرچه در محیط های وابسته به آموزش عالی و دانشگاهی نمود و نشان برجسته ای ندارد اما در محیط های گوناگون بیرون از مراکز دانشگاهی، آشناتر و نامدارتر است.

این موفقیت تا حدودی به جهت وجود روحیه و برنامه تجدیدنظر طلبی و ارزیابی مداوم از عملکردها در این نهاد بوده است.بازگشت به گذشته با هدف بازشناخت مسیری که طی شده است و ارزیابی هزینه و فایده ها، یکی از فواید بررسی های تاریخی است و از این رو، جهاد دانشگاهی توانسته است که همواره پرچمدار ایده های نو و نیازسنجی های مداوم باشد و بودجه هایی را که با زحمت به دست می آورد در خاک های حاصلخیر هزینه کند.

دوران جوانی و نشاط انقلابی نسلی از ما، در خوزستان و در دانشگاه جندی شاپور قدیم و شهیدچمران اهواز جدید، در بستر نهادها و تشکل های برخاسته از انقلاب اسلامی سپری گردید و امروز هر یک از آن هم نسلان، انباشتی از تجارب مفید و خاطرات تلخ و شیرین و کامیابی ها و ناکامی ها هستند. این نسل، که افرادی از آن، از امتحانات سخت و دشوار از جمله ویروس کرونا جان سالم بدر برده و امروز در گوشه و کنار شهر، روزگار می گذرانند، شناسنامه زنده بسیاری از تشکل ها و حرکت ها و رخدادهایند و امروزه در بازشناخت گذشته و نقد و ارزیابی مسیری که طی شده است، می توانند مورد استفاده قرار گیرند.

بازگشت به گذشته و قرار دادن آن در ترازوی نقد و ارزیابی، چراغ راه حال و آینده و خودداری از پیمودن راه های خطا و پر زیان و بهره وری و ادامه حرکت در مسیرهای پر دستاورد است.دانشگاه جندی شاپور قدیم و شهیدچمران جدید، به لحاظ یکی از نخستین دانشگاه هایی که جهاددانشگاهی را در خود راه اندازی کرد و به لحاظ جغرافیایی و ترکیب جمعیتی و پیشینه استان خوزستان، از اهمیت ویژه ای برخوردار بود و از این رو، محل ابداع و نوآوری هایی در عرصه های فرهنگی و آموزشی قرار گرفت که بطور چکیده به آنها اشاره خواهد شد:

۱_کوشش در راه اندازی و تاسیس دفتر نمایندگی امام در دانشگاه ها.
۲_ کوشش در گنجاندن دروس معارف اسلامی در برنامه درسی دانشگاه ها.
۳_ کوشش در راه تحقق ایده وحدت حوزه و دانشگاه و اسلامی کردن دانشگاه و علوم انسانی.
۴_ کوشش در استفاده از امکانات لجستیکی و علمی دانشگاه ها برای پیشبرد جنگ.
۵_ کوشش در راه اندازی و تاسیس نهادهایی چون جهاد سازندگی و سپاه پاسداران و…. با استفاده از وجود دانشجویان و استاادان.
۶_ استفاده از نیروهای علمی دانشگاه برای دستگاه های اجرایی در دوران نیمه تعطیل بودن دانشگاه ها.
۷_ آماده سازی دانشگاه برای نوگشایی و شروع فعالیت آموزشی.

هر یک از ایده ها و اهداف یادشده در مسیر اجرا و تحقق خود، البته با کامیابی و ناکامی هایی روبرو گردیده است چنانچه با بازگشت به گذشته و شناخت وضعیت کنونی آن، به روشنی می توان نکات مثبت و منفی هر یک را بازشناخت و به تقویت جنبه های مثبت پرداخت و از سیاست ها و روش های شکست خورده و زیان بخش، کناره گرفت.